Сабақ №7 Тақырыбы:Зертханалықсабақ: : Хроматография: жұқа беткейдегі хроматография. Аскорбин қышқылын, кофеинді хроматография көмегімен анықтау.
Мақсаты: Студенттер хроматография түрлерін, хроматография көмегімен органикалық қосылыстарды бөлу әдістерін білуі қажет.
Тақырыптың негізгі сұрақтары: 1.Хроматография анықтамасы.
2.Хроматографияның қандай түрлерін білесіз.
3.Қағаздағы және жұқа қабаттағы хроматография
4.Хроматографияның фармациядағы маңызы.
Білім берудің және оқытудың ¸äiñòåði:Ñåìèíàð, зертханалық жұмыс
Зертханалық жұмыс: Хромотография
Қазіргі кезде органикалық қосылыстарды бөлу, тазалау, анықтау үшін хроматография кеңінен қолданылып келеді. Заттың мүлдем аз мөлшерін таңдағанда аналитикалық әдіс қолданылады. Оған жұқа қабаттағы хроматография әдісі әрі қарапайым, әрі тез, әрі кең таралған әдіс ретінде жиі қолданылады. Оның мәні мынадай таза шыны жолақшаның (пластинканың) бір бетіне өте жұқа қабат етіп сорбентті (алюминий оксиді, силикагель және т.б.) жаймалап оның бір шетіне тазалайтын қосылыстың ерітіндісін тамызып, оны хроматографиялық камераға орналастырады. Камера ішіндегі ерітіш сұйық сорбенте сіңе отырып жоғары жылжығанда, сорбентке тамызған тамшыдағы қосылысты да өзімен жоғары әкете бастайды. Осы кезде сорбент арқылы қосылыстағы әртүрлі қосылыстар түрлі жылдамдықпен жылжитын болғандықтан бірінен-бірі бөлінеді. Сорбент қабатында айқындалынатын нүкте түрімен санына қарай қоспаның құрамы жайлы тұжырымдайды. Егер нүкте біреу болса, онда бір қосылыс, нүкте екеу болса, онда қоса екі қосылыстан тұратынын көрсетеді.
°äåáèåò: Íåãiçãi: 1.Ïàòñàåâ À.Ê., Æàéëàó Ñ.Æ. Îðãàíèêàëûº õèìèÿ íåãiçäåði, Øûìêåíò, 2005, 2-êiòàï, -Á. 232-269.
²îñûìøà: 1.Ïàòñàåâ °.Ê., Ñåéòåìáåòîâ Ò.Ñ., С.А. Шитыбаев, Қ.Н. Дауренбеков Áèîîðãàíèêàëûº õèìèÿ, îºó º½ðàëû, 2005, -Á.145-159.
2. À. Ïàòñàåâ, Ñ. Æàéëàóîâ. Îðãàíèêàëûº õèìèÿ íåãiçäåði. Àëìàòû, “Áiëiì”, 1996, -Á. 215-271 .
3.Ә.Қ. Патсаев, Қ.Н. Дауренбеков Биоорганикалық химияның тәжірибелік-зертханалық сабақтарына қолданба, Шымкент, 2005, -Б. 43-65
