2019-2020 оқу жылында 9 -сыныптар аралығында химия пәнінен өткізетін мектепішілік олимпиада ережесі олимпиада 1 кезеңнен тұрады: 1.Бақылау жұмысы кезеңі 5 сұрақтан тұрады, әр сұраққа 5 -7 балдық жүйемен бағаланады. Орындалуға 40 минут беріледі
1. Тотығу-тотықсыздану реакцияларын құрастыру және теңестіру керек.
а)СН4+О2 СО2+Н2О
б)AgNO3 Ag+NO2 +O2
-4 +1 +4 -2 +1 -2
C H4+ 2O0 2 CO2 + 2H2O
C-4 -8 e C+4 4 2 тотығу,тотықсыздану
O 02 -4e 2O 02 1 тотықсыздану, тотығу
2AgNO3 2Ag+2NO2+O 02
2O2-2 -4 e O02 4 1 тотығу, тотықсыздану
Ag+1 Ag0 4 тотықсыздану, тотығу
2. 10г алюминий мен мыстан тұратын қоспа тұз қышқылымен әрекеттескенде 2,24л (қ.ж.) сутек бөлінген. Бастапқы қоспаның құрамы қандай? Бер: Шешуі:
m (Al + Cu) =10 г 2Al+6HCl=2АICI3+3H2
Vm =22,4 г/ моль•3 моль=67,2 л Cu+HCI=
Vн2 =2,24 Аr АI=27*2=54
Табу керек: 2, 24
WАI=? X=-------=1.8
W Cu=? 67.2
3. Химиялық теңдеу бойынша есептер.
Лабораторияда азот қышқылын алу үшін 17г NaNO3 және 20 г H2 SO4 алынды.Түзілген HNO3-тің массасын тап. Шешуі:
17г 20г Xг
2NаNO3+H2SO4=Nа2SO4+2HNO3
170 98 126
17г
V1NаNO3= ------=0.1моль
170
20
V2 H2SO4 =----------- = 0.2 моль
98
V1NаNO3< V2H2SO4
0.1моль<0.2моль
17г NаNO3------- XгHNO3
170г NаN03------ 126HNO3
17г * 126г
X= ----------- -- =12г
170г
Жауабы:m HNO3=12г 4. Қосылыстың эмпирикалық және шынайы формуласын тап.
Құрамында 80% С және 20% Н бар қосылыстың формуласын тап. Mr(Сх Ну )=30
Шешуі:
W
X:У= ---------
Аr
\ 80%
X= ------- =6.6: 6.6=1*2=2
12
20
У= ------- -=20:6.6=3*2=6
1
Жауабы: Mr C2H6=30
5. Дегидратация реакциясына (катализатор қатысында) массасы 92 г этанол қатысты. Іс жүзіндегі шығымы 75 % болатын болса, этанолдан алынған этиленнің (қ.ж.) көлемі қандай? Шешуі:
92г 75% xл
C2H5OH------ C2H4+H2O
46г 22.4л
m іс-ж
Ŋ = ---------* 100%
m теор
ŋ*mтеор 75%*92г
m іс-ж =--------- -= ----------- =1.67 г C2H5OH
100% 100%
1.67г C2H5OH ----Xл C2H4
46г C2H5OH---- 22.4л C2H4
1.67г*22.4л
X= --------------- =0.81г C2H4
46г Жауабы: 081г C2H
