Оқулық 2 басылым жоғары деңгей Астана, 2018 Қо с ы м ш а диск
ТҰРАҚТЫ СӨЙЛЕУ МОДЕЛЬДЕРІ
жүктеу/скачать 10,63 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі. Оқулық С1
| ТҰРАҚТЫ СӨЙЛЕУ МОДЕЛЬДЕРІ:
тоқталар болсақ, атап өтуге тұрарлық, бір қарағанда, сонымен қатар, мен келіспей қоймаймын, келісуге болады т.б. САЛЫСТЫРМАЛЫ ҚҰРЫЛЫМДАР: Сингапурдың экономикасы қалай дамыса, Қазақстанның экономикасы да солай дамиды. Үлкен жетілік елдері (G7): АҚШ, Канада, Жапония, Германия, Франция, Ұлыбритания және Италия, 1997 жылы Ресейдің қосылуына байланысты «Үлкен сегіздік» деп атала басталды. «Азия жолбарыстары» немесе Жаңа индустриялы елдер: Сингапур, Гонконг (Сянган), Корея Республикасы, Тайвань, Тайланд, Малайзия. КСРО құрамында болған елдер: Ресей, Қазақстан, Украина, Өзбекстан, Беларусь, Қырғызстан, Түркіменстан, т.б. «Қоныс аудару капитализм елдері»: Канада, Аустралия, Израиль, ОАР, Жаңа Зеландия. Дамушы елдердің көшбасшылары: Қытай, Үндістан, Бразилия, Аргентина, Мексика. Шығыс Еуропа елдері: Чехия, Словакия, Болгария, Венгрия, Румыния, бұрынғы Югославия мемлекеттері Батыс Еуропаның шағын капиталистік елдері: Бельгия, Австрия, Швейцария, Ирландия, Нидерланды, Люксембург. Социалистік елдер: Қытай, Куба, Лаос, Въетнам. 1. ЭКОНОМИКАСЫ ДАМЫҒАН ЕЛДЕР ТОБЫ 2. ДАМУШЫ ЕЛДЕР 3. ӨТПЕЛІ ЭКОНОМИКА ТӘН ЕЛДЕР ҰСЫНЫЛАТЫН ТІЛДІК БІРЛІКТЕР АЙТЫЛЫМ 161 VII БӨ ЛІМ ЖАЗЫЛЫМ Экономика ғылымының негізгі концепциясы – әрбір адам, өзінің пайдасын арттырғысы келеді, әрбір адам байығысы келеді. Адам пайда тапқысы келіп, қоғамға пайдалы көп жұмыс істейді, компаниялар көп пайда тапқысы кеп, көп тауар өндіреді. Сөйтіп ел мен жер дамиды... 1. Берілген тұжырымға қатысты келісу немесе келіспеу эссесін жазыңыз. “‡˜ “‡˜ “‡˜ “‡˜ КЕЛІСЕМІН КЕЛІСПЕЙМІН Өйткені Себебі VIII БӨЛІМ ӨНЕРКӘСІП ЖӘНЕ ШАРУАШЫЛЫҚ 1-САБАҚ 2-САБАҚ Шаруашылық Өнеркәсіп 163 VIII БӨ ЛІМ ӨНЕРКӘСІП ЖӘНЕ ШАРУАШЫЛЫҚ 1. 301, 302-беттердегі сөздермен танысыңыз. 2. Сөздерді сәйкестендіріңіз. 3. Күрделі атау жасаңыз . ӨНЕРКӘСІП - САБАҚ 1 А Ә 1 – Ғ_ _ минералдық А көздері 2 – _____ өңдеуші Ә металл 3 – _____ түсті Б қазбалар 4 – _____ энергия В кен 5 – _____ пайдалы Г алтай 6 – _____ тау Ғ шикізат 7 – _____ кенді Д өнеркәсіп шикі екі май орын жанар бұранда кәсіп кескіш зат тұз бас Шикізат, 164 VIII БӨ ЛІМ 4. Ой бөлісіңіз. 5. Тізбекті жалғастырыңыз. 1. Қазақстанда өнеркәсіптің қандай түрлері бар? 2. Сіздіңше, олардың қайсысы жақсы дамыған? 3. Өнеркәсібінің дамуы бойынша қай елдер алдыңғы қатарда деп есептейсіз? 4. Бүкіләлемге әйгілі қандай кәсіпорындарды білесіз? 5. Өнеркәсіпті дамыту үшін не істеу керек? 1) Шетелдік инвестицияларды шақыруды тартуды көздейді. 2) Шетелдік шетелдің басқаруға берілген кәсіпорындар бар. 3) Минералдық шикізат сатудан түскен пайда экономиканы өркендетеді өршітеді. 4) Электр энергетикасы көмір, мұнай, суға енгізілген негізделген. 5) Құрылыс қуаттылығын материалдарын өндіру жолға қойылды. 6. Артық сөзді табыңыз. 7. Термин мағынасымен танысыңыз. ӨНЕРКӘСІП Жеңіл ИНДЕКС – қандай да бір экономикалық құбылыстың (өндірістің көлемі, бағасы, сыртқы сауда т.б.) тізбекті өзгерісін өрнектейтін сандық (әдетте, пайыздық) көрсеткіші 165 VIII БӨ ЛІМ 8. Картаға әр аймақтағы өнеркәсіп орындарын жазыңыз. Ақтау Орал Ақтөбе Қостанай Петропавл Көкшетау Павлодар Қарағанды Өскемен Талдықорған Қызылорда Тараз Шымкент Алматы АСТАНА 9. Бұл өнеркәсіп орындарында қандай ресурстар өңделеді? темір 10. Суреттегі табиғи байлықтардың сапасын, құрамын, қасиеттерін сипаттап айтыңыз. Мұнай Темір Мыс Алтын Көмір Уран 11. Пайдалы қазбалардың шаруашылық маңызы туралы ой бөлісіңіз. 166 VIII БӨ ЛІМ 1. Мәтінді оқыңыз. ОҚЫЛЫМ ӨҢІРЛЕР БОЙЫНША ӨНЕРКӘСІП ӨНІМІ КӨЛЕМІНІҢ ӨЗГЕРУІ (2018 ж. қаңтар-мамыр бойынша) Атырау 13,1 Қостанай Жамбыл Шығыс Қазақстан Ақтөбе Алматы Павлодар Алматы қаласы Оңтүстік Қазақстан Солтүстік Қазақстан Қарағанды Ақмола Маңғыстау Астана қаласы Батыс Қазақстан Қызылорда 12,4 12,3 7,2 4,8 4,4 4,3 3,8 3,3 3,1 3,0 2,8 1,5 0,2 -2,0 -4,4 12. Географ А.Ю. Скопин ұсынған жүйені басшылыққа ала отырып, өзіңіз тұратын аумақтағы табиғи ресурстарды экономикалық тұрғыдан бағалаңыз. ♦ 0 балл Ресурс мүлде жоқ. ♦ 1 балл Ресурстың тек жергілікті маңызы бар. ♦ 2 балл Ресурстың аймақтық маңызы бар. ♦ 3 балл Ресурстың ұлттық (мемлекеттік) маңызы бар. ♦ 4 балл Ресурстың халықаралық маңызы бар. (Әбілмәжінова С., Каймулдинова К. «География») 167 VIII БӨ ЛІМ Атырау облысында шикі мұнай өндірісі көлемінің жоғарылауы есебінен өнеркәсіптік өндірістің индексі 113,1%-ды құрады. Қостанай облы- сында темір ше- кемтастары және қойыртпалары, жеңіл автомобильдер, ұн және макарондар өндірісі өсті (112,4%). Жамбыл облысында фосфат- ты шикізат, қант, фосфор, фосфорлы тыңайтқыштар және портландцемент өндірісі жоғарылады (112,3%). Шығыс Қазақстан облысында мыс кендері және қойыртпалары, күнбағыс майы, тазартылған алтын, тазартылған мыс және жеңіл автомобильдер өндірісі жоғарылады (107,2%). Ақтөбе облысында хром кендері мен қойыртпалары, мырыш қойыртпалары және мыс-мырыш кендері, феррохром және натрий бихроматы өндірісі жоға- рылады (104,8%). Алматы облысында өңделген сүт, қант, алкогольсіз сусындар және электр аккумуляторлар өндірісі өсті (104,4%). Павлодар облысында мыс қойырт- пасы, дизельдік отын және болаттан жасалған құбырлар өндірісі жоғарыла- ды (104,3%). Алматы қаласында күнбағыс майы, өңделген кофе, шай және теле- дидар қабылдағыштары өндірісі өсті (103,8%). Оңтүстік Қазақстан облысында ұн, бен- зин, керосин және портландцемент өн- дірісі жоғарылады (103,3%). Солтүстік Қа- зақстан облысын- да тазартылмаған рапс майы, өңделген сүт және ұн өндірісі өсті (103,1%). Қарағанды облысында жазық илек, тазартылған алтын, болат және оқшауланған сымдар өндірісі жоғары- лады (103%). Ақмола облысында құрамында алтыны бар кендерінің өндірісі өсті, ұн және шарикті немесе аунақшалы мойынтіректер өндірісі жоғарылады (102,8%). Маңғыстау облысында шикі мұнай өндірісі көлемінің жоғарылауы есебі- нен өнеркәсіптік өндірістің индексі 101,5%-ды құрады. Астана қаласында алкогольсіз су- сындар, тауарлық бетон, тазартылған алтын және қара метал, алюминийден жасалған конструкциялар өндірісі өсті (100,2%). Батыс Қазақстан облысында газ конденсаты өндірісі төмендеуі есебі- нен өнеркәсіптік өндірістің индексі 98%-ды құрады. жүктеу/скачать 10,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|