Ауыспалы
сөздер
мақал-
мәтелдер
теңеулер
Ýпитеттер
метаôора
15
1 - топ
Қырғауыл
2 - топ
Сауысқан
3 - топ
Шеңгел
4 - топ
Қарақоға
8-тапсырма. Жаман мен Меңдіге мінездеме беріңдер. Екі
кейіпкердің ерекшелігін нақты мысалдармен дәлелдеңдер.
10-тапсырма. «Аяз би» ертегісінде айтылатын құстар мен өсім-
дік түрлеріне қосымша дереккөздерді пайдалана отырып, түсінік
беріңдер.
Кейіпкер
мінезі
ертеãіден үзінді
Жаман
Меңді
9-тапсырма. «Біреуге ор қазба, өзің түсерсің» деген мақалды негіз
етіп, уәзірлердің қылығын өз көзқарастарың бойынша талдап, сыни ха-
барлама жазыңдар.
11-тапсырма. мәтінді тыңдаңдар. берілãен уақыт іøінде тапсырма-
ларды орын даңдар.
Жақсы.
Íеге?
Жаман.
Себебі...
Óàқûò ìөëøåðі: 20 минут.
1. Õан мен қойшының арасындағы диалогке назар аударыңдар.
2. Олар не туралы сөйлесті деп ойлайсыңдар? Жазыңдар.
3. Жауаптарыңды хрестоматиядан тексеріп оқыңдар.
16
– Қазақ әдебиетінің тарихы – қазақ халқының қадім замандардан
бастап, бүгінгі күнге дейін жасап келе жатқан көркем әдеби туындыла-
рын қамтиды.
– Қазір әдебиет тарихы зерттеліп отыр. Ежелгі дәуір әдебиеті,
түркілік дәуір әдебиеті деген ұғымды белгілі ғалым, профессор
Бейсенбай Кенжебаев қалыптастырды.
– Б. Кенжебаев, М. Жолдасбеков, Í. Келімбетов, А. Қыраубаева,
Õ. Сүйіншәлиев және т.б. ғалымдарымыз әдебиетіміздің кезеңдік ерек-
шелікте рін анықтап, ежелгі төл мұраларымызбен қайта қауыштырды.
Бүгін біз «Алып Ер Тұңға» шығармасымен танысатын боламыз.
– Түркі әдебиеті төмендегідей дәуірлерге бөлінедi:
1. Çаманымыздан бұрынғы жазу-сызулар, аңыз-жырлар (сақ, ғұн,
үйсін дәуірі: б.з.б. VІІ ғ. – б.з. ІV ғ.).
2. Түрік қағанаты дәуіріндегі әдебиет (V–VІІІ ғғ.).
3. Оғыз дәуіріндегі әдебиет (ІÕ–Õ ғғ.).
4. Ислам дәуіріндегі әдебиет (Õ–ÕІІ ғғ.):
Сыр бойы әдебиеті;
Қарахан әдебиеті.
5. Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет (ÕІІІ–ÕІV ғғ.).
Кейіптеу – әртүрлі табиғат құбылыстарын, жансыз
нәрселерді адам кейпіне келтіріп немесе қалайда жан бітір-
гендей етіп суреттейтін көркемдік тәсіл.
Абай «Қыс» атты өлеңінде жылдың осы мезгілін мейірім-
сіз, түсі суық, қатал кәрі құданың кейпінде бейнелейді.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап, келіп қалды.
Дем алысы – үскірік, аяз бен қар
Кәрі құдаң қыс келіп, әлек салды.
!
17
Қазақ халқына көп ғасырдан бері мұра болып келе жатқан
ғажайып аңыздарды, мазмұны ертегіге айналған мифтерді,
жай-күйін көкке сермейтін асқақ ерлік жырларын тереңнен
алып қарасақ, онда бүкіл дүние мәдениетіне қосылатын
сәулетті сыр бар.
Достарыңызбен бөлісу: |