Оқулық Алматы «Атамұра» 2018 (ХVІІІ-ХІХ ғасырлар) ҚазаҚстан тарихы
жүктеу/скачать 7,96 Mb. Pdf көрінісі
|
8-СЫНЫП АТАМҰРА
| 2. Жоңғар мемлекетiнiң құрылуы. 1635 жылы Батыр
қонтайшы бас таған Жоңғар хандығы құрылды. Ол Қа- зақстанның оңтүстiк-шығыс жағында едi. 1640 жылы жоңғарлар «Да лалық жарғы» деген атпен әскери және азаматтық заңдар жинағын шығарды. Жоңғар лар дың бiрлiгi нығайды, әскери күш-қуаты арта түстi. Әскердегi тәртiп күшейтілді. Майдан алаңын тастап кеткендерге мал-мүлiктiк айып салынды. Сатқындар қатаң жазала- нып, өлiм жазасына кесiлдi. Соғыс жағдайы кезiнде жоң ғарлардың әрбiр рулық тобы өте қысқа мерзiмнiң iшiнде жауынгерлiк бiрлiк күшіне айналып шыға келдi. Жоңғар хандығы жауынгерлерiнiң жалпы саны 100 мың- ға дейiн жететiн қуатты атты әскер шығара алатын едi. Жоңғар әскерiнiң қатарында мылтықпен қаруланғандар да болды. ХVIII ғасырдағы немiс ғалымы И. Геор ги: «Олар мылтықтарын аттан түсiп ататын», – деп жазды. Жоңғарлар соғысуға ма шықтанған едi. Оқ-дәрiнi селитра мен күкiрттен өздерi қолдан жа сап алатын. Олардың қолынан қылыш, сауыт, дулыға және бас қа қару-жарақ түр лерiн жасау да келетiн. ХVII ғасырдың аяғына қарай жоңғар ларда бiлтелi мылтық пай- да болды. Жоңғарлар тiптi зеңбiрек жасау ды да үйренiп алды. Зеңбiрек құюды оларға тұтқын бо лып қолға түс- кен швед Иоган Густав Ренат үйреттi. Жоңғарлар мен шегаралас жат қан мемлекеттердiң аумағында жүрiп, құпия ақпараттар жинау мен айналысатын тыңшылар жүйесi құрылды. анықта! Жоңғар мемле- кетінің күшеюіне әсер еткен жағ- дайлар. анықта! Иоган Густав Ре- нат жоңғарларға қалай тұтқынға түсті? Сыртқы жаулар дың қазақ же рі не басып кіру інің себебі неде деп ойлай сыңдар? 8-беттегі картадан Қазақ стан аумағына кімдер қауіп төнді- ріп тұрға нын көрсет. Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 |