Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

28
2 бөлім. Крлдың клиникалық анатомиясы
Б үған асты айм аң бүғанадан ү ш ін ш і ң аб ы р ғаға дейін нем есе әйел- 
дерде сүт б езінің ж о ғар ғы ш е к а р ас ы н а дейін созы лы п ж атад ы .
Қ аб а т та р ы . Тері, тері асты ш ел ң аб аты н д а т е р іл ік там ы р л ар
(a. et v. p e rfo r a n te s) ж эн е n. su p ra cla vicu la ris о р н ал асң ан . Б ү ған а 
айм ағы н да тері асты ш ел қабаты өте ж ү қ а . М . p la ty s m a -п ы ц  тал- 
ш ы ң тары н беткей ш ан д ы р қо р ш ап түрады .
К еуденің м ен ш ік ті ш а н д ы р ы ( f.p e c to r a lis ) ж ү қ а , бүғанадан бас- 
талады да, ң о л ты қ ш ан д ы р ы н а ( f. a x illa r is ) ж а л ғасад ы . Ш анды р 
кеуден ің ү л к ен б ү л ш ы қ етін е к і ж а ғы н а н қ о р ш ап , оны ң т ал ш ы қ - 
тар ы н а өсінділер береді.
К еуденің ү л к ен б ү л ш ы қ еті ( т. p ecto ra lis m a jo r) ү ш бөлімнен 
түрады : б ү ған ал ы қ (p a rs c la v ic u la ris) — б ү ған ан ы ң іш к і ж а ғы н ан
басталады , төсң абы рғалы ң (p a rs ste rn o c o sta lis) — төстің алды ң- 
ғы бетінен ж ән е ж о ғар ғы V — VI қ аб ы р ға ш ем ір ш ек тер ін ен баста­
л ады , қ ү р с аң ты қ — б ү л ш ы қ еттің с ің ір л ік қ ы н аб ы н ан басталады . 
К еуденің ү л к ен бүлш ы ң еті мен дельта тәр ізд і б үл ш ы ң еттің ара- 
сы нда сай бар (su lc u s d elto id eo p ecto ra lis), ол ж о ғар ы ж ән е іш ке 
қ ар ай к ең ей іп , ш ү ң ң ы р ға ай н ал ад ы . Б ү л ш ү ң қ ы р д ы ң ш еттерін : 
ж о ғар ы д а — бүғана, сы р ты н ан — т. d elto id eu s, іш ін ен — т. p e cto ­
ralis m ajor (бүғаналы ң бөлігі) түзейді. S u lc u s deltoideopectoralis-Te 
орн аласқан тері асты венасы ( v. сер һ а ііса ) м е н ш ік т і ш ан ды рды
тесіп өтіп, v. su b cla via -ға ң ү яд ы .
Т өс-бүғана ш ан д ы р ы ( f. clavipectorale немесе f. coracoclavicosta- 
lis ) ж оғары д а бүған ан ы ң ж ән е ң ү стү м сы қ т әр ізд і ө сін дінің сүйек 
ң абы ғы н а қо сы л ад ы , іш ж а ғы н а н қ аб ы р ғал ар д ы ң сү й ек ң абы ғы
төменгі ж а ғы н ан кеу ден ің м е н ш ік т і ш ан д ы р ы м ен , сы рт ж ағы - 
нан ң о л ты қ ш ан ды ры м ен қо сы л ы п кетед і. Осы ж ер д е ш а н д ы р ­
ды ң о л ты қ ты ң «үстап» тү р аты н б айлам асы деп те атай д ы (lig. 
suspensorium a x illa e ). Ол бүған а асты л ы ң ж ән е к еу д ен ің к іш і бүл- 
ш ы қеттерін е ң ы нап түзейді.
К еуденің к іш і б ү л ш ы қ ет і ( т. p ecto ra lis m in o r) ж ән е бүғанас- 
ты лы ң бүлш ы ң ет (т . su b cla viu s). М . p ecto ra lis m in o r II —V н ем е­
се III —V қ аб ы р ғал ар д ы ң ал д ы ң ғы бетінен басталы п, қ ү стү м сы қ
тәрізд і өсіндіге бекиді. М . su b cla viu s I ң аб ы р ған ы ң ал д ы ң ғы беті- 
нен басталы п, бүған ан ы ң акром ион ж а ғ ы н ы ң төм енгі бетіне бе- 
ки д і. Ж о ға р ы д а —бүған а ж ән е бүған асты б ү л ш ы қ ет тің төм енгі 
ңы ры ; төменде —кеуден ің к іш і б ү л ш ы ң етін ің ж о ғар ғы ң ы р ы ара- 
сы нда үш бүры ш ты к е ң іс т ік ( trig o n u m cla vip ecto ra le) бар. Б ү л
үш бүры ш ты ң бүғанасты ар тер и ясы н бүған адан том ен б айлау 
кезінде м аң ы зы зор. Осы ү ш б ү р ы ш та vasa tho ra co a cro m ia lia s-тің
тарм ағы ( r. p ecto ra lis) мен п. thoracalis a n te rio r (и ы қ өрім інен) ж а-

Клиникалық анатомия
29
тады . Ғ. coraco-clavi-pectorale осы ж ерде ты ғы з, сің ір си я ң ты бола­
ды. Б ү л ф асц ия арң ы лы v. серһаііса өтеді.
Ш елді май ңабаты б үлш ы ң еттерд ің ш ан д ы р л ар ы арасы н д а ор- 
наласады ж ән е сы ртңа ң ар ай ң о л ты қ ш ү ң ң ы р ы н а өтіп, a. a x illa ris 
пен v. a xilla ris-ті ж ә н е pi. brachialis-ті ңорш ап ж атад ы .
Б үғанасты ш ү ң қ ы р ы н ы ң тін дері ңан ды қ аб ы р ға ар ал ы ң артери- 
ялард ан ( a. in te rc o sta lis) ж ән е кеу ден ің іш к і а р тер и ясы ( a. thorac- 
іса in t.), кеуден ің ң ап тал д ағы ар тер и ясы н ан ( a. thoracica la te r a lis ) 
ж эн е кеуде — акр о м и ал д ы (a. th o ra co a cro m ia lis) та р м аң тар ы н ан
алады . А талған а р тер и я л ар ө зара ж и і ү ш тасу л ар ң ү р ап ж атад ы .

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: