Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }



Pdf көрінісі
бет331/342
Дата29.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#40834
түріОқулық
1   ...   327   328   329   330   331   332   333   334   ...   342
Байланысты:
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ

11.12.2. 
Жатыр қосалқылары
Ж аты р ң о сал ң ы л ар ы н а ж а ты р д ы ң ек і тү тігі ж ән е е к і ан ал ы ң без 
ж атад ы . Ж а ты р тү тігі торт бөліктен түрады (1 1 .1 7 а, б с ур е т т ер ):
1) т ү т ік т ің ж а ты р л ы ң б ө л іг і—p a rs u te rin a — вц  тар ж е р і, ж а ­
ты р ң аб ы рғасы н ы ң іш ім ен өтіп, он ы ң ң у ы сы н а аш ы л ад ы ;
2) ж а ты р тү тігін ің м ойы ны (is th m u s tubae u terin a e) — ң ы сң а 
ж ер , ж а ты р ң абы рғасы н ан ш ы ғад ы . Ү зы нды ғы 3 — 4 мм;
3) ж аты р м ой н ы ны ң ам п уласы (a m p u la tubae u terin a e) — ке- 
ңейген, ирелеңдеген ж ән е т ү т ік т ің ең ү зы н ж ер і;
4) ж ам бас тү тігін ің су ң ү й ғы ш тәр ізд і ж е р і (in fu n d ib u lu m tubae 
uterinae) — соңғы ең к ең бөлігі, көп теген ш аш а қ та р м е н ая қ - 
тал ы п , іш перде қ у ы сы н а аш ы л ад ы .
Ж аты р тү тігі ж а ты р д ы ң ж а л п а ң б ай л ам ы н ы ң ж о ғар ғы қы р ы н - 
дағы іш перде ж а п ы р а ң тар ы ар асы н д а о р н ал асң ан . Осы бай л ам н ы ң
түтікп ен ан алы ң без ш а ж ы р қ а й ы н ы ң арасы , ж а т ы р тү т іг ін ің ш а- 
ж ы р ң ай ы (m eso sa lp in x) деп атал ад ы .
А н алы ң без, ж ам б асты ң бүйір қ абы р ғасы н д а ж а л п ы м ы ң ы н ар- 
тери ясы н ы ң іш к і ж ән е сы ртңы м ы қ ы н а р т ер и я л а р ы н а бөлінетін 
ж еріне п р о ек ц и я л ан ад ы . Осы ар ад а п ар и еталд ы іш перде ойы ңта- 
ны п, а н ал ы қ без ш ү ң ң ы р ы н а (fossae ovarica) ай н ал ад ы . А н ал ы қ
без ш ү ң ң ы ры н ы ң ш ек ар ал ар ы :
— ж о ғар ы д а — іш перде асты н да ж а т ң ан сы р тң ы м ы ң ы н там ы р- 
лары ;
— төменде — ж а ты р ж ән е ж а п қ ы ш ар тер и я л ар ы .
Аналық бездер синтопиясы.
— ан ал ы қ бездің м едиалды беті ж ам бас қ у ы сы н а ң ар аған ;
— келесі беті сы р тқа, ж ам б асты ң бүйіріне қ ар аған ;


Клиникалық анатомия
701
— аналы ң бездің ж о ғар ғы (тү т ік ж а ғы ), ж а т ы р тү тігін дегі су 
қ үй ғы ш ң а (e x tr e m ita s tubaria) ж а қ ы н д ай д ы ;
— төменгі (ж аты р л ы ң ) ш еті, ж аты р м ен қ а т ар ж атад ы (e x tr e m i­
tas u te rin a );
— ш аж ы р ң ай л ы ң ш еті (m argo m esovaricum ) а н а л ы қ без ш аж ы р - 
қайы м ен ж а ты р д ы ң ж а л п а қ б ай л ам ы н ы ң а р т қ ы ж а п ы р а ғы н а
бекіген;
— margo liver-бос ж а ғы тік іш ек —ж а т ы р о й ы ғы н а б ағы тталған .
Аналың бездің көбірек бөлігі іш пердем ен ж аб ы л м аған , тек
ұрыңтың эп ителиім ен ж аб ы л ған . Т ек қ а н а , ш а ж ы р қ а й л ы ң бетінің 
кішкене бекіген бөлігі іш пердем ен ж аб ы л ған .
Ж аты рды ң ж а л п а ң б айлам ы а н а л ы қ бездің ш аж ы р ң ай ы м ен
(mesovaricum) б айланы сты . А н ал ы қ бездің ш а ж ы р қ ай д а н басқа 
байламдары:
— аналы қ безді көтеретін (lig. su sp en so riu m ovarii) б айлам а р а ­
сында а. ж эн е v. ovarica бар, іш перде қ ы р ты сы . Б а й л а м ж ам - 
бастың бүйірін а н а л ы қ бездің т ү т ік т ік ж ағы м ен ңосы п түра- 
ды;
— ан ал ы қ бездің м е н ш ік ті б айлам ы (lig. o va ricu m p roprium ), 
ан ал ы қ бездің т ү т ік т ік бөлігін ж а т ы р д ы ң бүйіріне ңосады ;
— К ладоны ң апп енди кс — а н а л ы қ без б ай л ам ы , ң үрт тәр ізд і 
өсіндінің негізін ен оң ж а ң т а ғы ан ал ы ң безге созы лған .
Ж аты р қ о сал ң ы лар ы ж а т ы р ж ән е ан ал ы ң без ар тер и ял ар ы м ен
ңанданды ры лады . 9,8% а н а л ы қ без а р т ер и я л а р ы н ы ң ек еу і де аор- 
тадан басталады . 4,2% ж а ғд ай д а ан ал ы ң без ар тер и я л ар ы бүйрек 
немесе ш аж ы р қ ай а р тер и я л а р ы н ы ң біреуінен б асталады . Ж ам бас 
ішінде (a. ovaricae) ж о ғар ы д ан төмен ң арай : несепағарды , сы р тқы
мыңын там ы р л ар ы н , ш е к а р ал ы ң сы зы ң ты алд ы н ан ң и ы п өтеді. 
Аналық безге бүл ар тер и я (lig. su sp en so riu m ) қ ү р ам ы н д а ж етеді. 
Ж атыр қ о сал қ ы л ар ы н алы п тастау кезін д е (ж аты р д ы ң ж а л п а қ
байламын, ан алы ң бездің там ы р л ар ы н ), осы ар ад ағы м ы қ ы н арте- 
риялары н қ и ғаш кесіп өтетін, н есепағарды за қ ы м д а м а у ү ш ін хи- 
рургтар өте саң болу к ер ек .
Ж аты р ар тер и я л ар ы , ж о ғар ы қ а р а й ж а л п а ң б айлам арасы м ен 
өткенде ж а ты р ң ы ры н да е к і та р м а қ береді:
1) ан ал ы қ безге (r. ovaricus) lig. o va ricu m  қ ү р ам ы н д а а н а л ы қ
безге барады;
2) тү тік к е (r. tu b a riu s) тү тік м аң ы н д а (m eso sa lp in x) ж а п ы р а қ т а - 
ры арасы м ен өтеді.
Ж аты р қ о сал қ ы л ар ы н ан вен алы ң қ а н іш к і м ы ң ы н венасы н а 
ңүяды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   327   328   329   330   331   332   333   334   ...   342




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет