Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен


  Теңіз суынан және мұхиттардан пайдалы қазбаларды өндірудің  болашағы қандай?



Pdf көрінісі
бет93/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   94
Байланысты:
7 сынып химия оқулығы

 9. 
Теңіз суынан және мұхиттардан пайдалы қазбаларды өндірудің 
болашағы қандай?
 
Қышқыл жаңбырдың әртүрлі азықтық өнімдер мен 
заттарға әсерін байқап көрулеріңе болады. Зертханалық 
қасыққа күкірттің азда ған мөлшерін салып қыздырыңдар. 
Тү зілген газбен жарты литрлік 3 банканы толтырыңдар. 
Бірінші банкаға алманың қабығын, екін шісіне мәрмәр 
кесегін, үшін шісіне кез келген бөлме өсім дігінің жапырағын 
салыңдар. 5—10 мин уақыттан кейін бұл үлгілерді 
бақылаңдар. Тәжірибенің нәтижесін түсін діріңдер.
Өте маңызды
Табиғи ресурстар қалпына келетін және қалпы­
на келмейтін ресурстар деп бөлінеді. Пайдалы 
қазбаларды өндіру мен қолдану нәтижесінде қа­
жетсіз химиялық айналымдар жүзеге асады және 
қалдықтар тасталады. Экологияны және табиғатты
қорғау — бұл табиғи ресурстарды тиімді пайдалану, 
қоршаған ортаны ластанудан сақтау шараларын 
жүзеге асыру.


129
Химиядан терминдер глоссарийі
Глоссарий терминов по химии
Glossary of chemical terminus
Қазақ тілінде
Орыс тілінде
Ағылшын тілінде
Химиялық элементтер 
мен заттар атауы
Названия химических 
элементов и веществ
Name of chemical 
elements and compounds
сутек 
водород
hydrogen
оттек 
кислород
oxygen
азот
азот
nitrogen
көміртек
углерод
carbon
темір 
железо
iron
сынап 
ртуть
mercury
күкірт 
сера
sulfur
магний
магний 
magnesium
мыс
медь
copper
хлор
хлор
chlorine
фтор
фтор
fluorine 
бром
бром
bromine 
йод
йод
iodine 
калий
калий
potassium 
натрий
натрий
sodium 
кальций
кальций
calcium
фосфор 
фосфор
phosphorus
мырыш
цинк
zinc
су 
вода
water
озон
озон
ozone
мыс оксиді
оксид меди
copper oxide
темір оксиді
оксид железы
iron oxide
күкірт оксиді
оксид серы
sulfur oxide
тұз қышқылы 
соляная кислота
hydrochloric acid
күкірт қышқылы
серная кислота
sulfuric acid
фосфор қышқылы
фосфорная кислота
phosphoric acid
натрий гидроксиді
гидроксид натрия
sodium hydroxide
калий гидроксиді
гидроксид калия
potassium hydroxide
кальций гидроксиді
гидроксид кальция
calcium hydroxide
мыс сульфаты 
сульфат меди
copper sulfate
калий бромиді 
бромид калия
potassium bromide
натрий сульфаты
сульфат натрия
sodium sulfate
натрий карбонаты
карбонат натрия
sodium carbonate
шойын 
чугун
cast iron


130
Бейорганикалық 
химияның бастапқы 
ұғымдары
Первоначальные 
понятия неорганической 
химии
General notions on 
nonorganic chemistry
химия
химия
chemistry
бейорганикалық химия
неорганическая химия
nonorganic chemistry
материя
материя 
matter 
химиялық қасиеттері
химические свойства
chemical properties
физикалық қасиеттері
физические свойства 
physical properties
қоспа
смесь 
mixture 
гомогенді қоспа
гомогенная смесь
homogeneous mixture
гетерогенді қоспа
гетерогенная смесь
heterogeneous mixture
қосылыс
соединение 
compound 
элемент
элемент 
element 
энергия
энергия 
energy 
химиялық энергия
химическая энергия 
chemical energy 
атом
атом 
atom 
молекула
молекула 
molecule 
жай зат
простое вещество
elementary substance
күрделі зат
сложное вещество
Substance, compound
бинарлы қосылыстар
бинарные соединения
binary compounds
тығыздық
плотность 
density
қайнау нүктесі
точка кипения
boiling point
литр
литр 
liter 
нақтылық
точность 
precision, accuracy
көлем
объем 
volume 
қысым
давление 
pressure 
атмосфералық қысым
атмосферное давление
atmospheric pressure
стандартты қысым
стандартное давление
standard pressure
стандартты температура
стандартная 
температура
standard temperature
дәм
вкус 
taste 
түссіз
бесцветный
colourless 
газ
газ 
gas 
бу
пар 
vapour 
сұйықтық
жидкость 
liquid 
қатты зат
твердое вещество
solid, solid substance
ерітінді
раствор 
solution 
ерімейтін зат
нерастворимое вещество
insoluble matter
еритін
растворимый 
soluble
көпіршіктер
пузырьки 
bubbles 
аз еритін
малорастворимый 
slightly soluble
қауіпті зат
опасное вещество
dangerous substance


131
жанғыш
горючий 
flammable
сублимация
сублимация 
sublimation 
тұндыру, тұну
осаждение 
deposition 
тұрақсыз
неустойчивый 
instable 
температура
температура 
temperature 
фракциялық айдау
фракционная перегонка
fractional distillation
қауіпсіздік техникасы 
техника безопасности
safety engineering
өнеркәсіпте
алу
получение в 
промышленности
receipt in industry
зертханада алу
получение в 
лаборатории
receipt in laboratory 
анализ
анализ 
analysis 
қайнау температурасы
температура кипения
boiling temperature
балқу температурасы
температура плавления
melting temperature
жылуөткізгіштік
теплопроводность
heat conductivity
электрөткізгіштік
электропроводность
electro conductivity
зат алу
получение вещества
obtain the substance
таза зат
чистое вещество
pure substance
жеке қасиеттер
индивидуальные 
свойства
individual properties
бөлшек
частица
particle
бөлу жолдары
способы разделения
ways of division
қоспаларды тазарту
очистка смесей
cleaning of mixes
қоспаны тұндыру
отстаивание смеси
mix settling
фильтрлеу
фильтрование
filtering
құрал­жабдықтар
оборудование
equipment
сынауық
пробирка
test tube
химиялық стақан
химический стакан
chemical glass
сүзгі қағазы
фильтровальная бумага
filter paper
қайта кристалдау
перекристаллизация
recrystallization
сүзінді
фильтрат
filtrate
кәрлен табақша
фарфоровая чашка
porcelain cup
буландыру
выпаривание
evaporation
айдау
перегонка
distillation
колба
колба
flask
газ жүретін түтік
газоотводная трубка
colonic tube
заттың құрамы
состав вещества
substance structure
агрегаттық күй
агрегатное состояние
aggregate state
металдар 
металлы
metals
бейметалдар 
неметаллы
nonmetals
металдық жылтыр
металлический блеск
metal shine
иілімділік
пластичность
flexibility


132
созылғыштық (соғу)
ковкость
malleability
диффузия
диффузия
diffusion
атмосфера
атмосфера
atmosphere
ғаламшар
планета
planet
адам организмі
организм человека
human body
тірі организмдер
живые организмы
live organisms
биохимиялық процестер
биохимические 
процессы
biochemical processes
тыныс
дыхание
breath
түссіз газ
бесцветный газ
colorless gas
ауа
воздух
air
фотосинтез
фотосинтез
photosynthesis
күн сәулелері
солнечные лучи
sunshine
жасыл өсімдіктер
зеленые растения
green plants
суыту
охлаждение
cooling
булану
испарение
evaporation
тұтану
температурасы
температура 
воспламенения
ignition temperature
жану процесі
процесс горения
burning process
ғарыш
космос
space
сәуле шығару
солнечное излучение
solar radiation
тәжірибелер
эксперименты
experiments
зертханалық тәжірибе
лабораторный опыт
laboratory experiment
практикалық есеп
практический расчет
practical calculation
атом­молекулалық ілім
атомно­молекулярное 
учение
nuclear and molecular 
doctrine
білім
знания
knowledge
құрту, жою
разрушение
destruction
жаңа зат
новое вещество
new substance
ғалымдар
ученые
scientists
сандық мән
численное значение
numerical expression
есептер шешімі
решение задач
solution of tasks
гидросфера
гидросфера
hydrosphere
жылу бөліну
выделение тепла
heat allocation
жылуды сіңіру
поглощение тепла
heat absorption
қопарылғыш
взрывоопасный
explosive
Химиялық теңдеулер. 
Химиялық реакция 
түрлері
Химические уравнения. 
Типы химических 
реакций
Chemical equations. 
Types of chemical 
reactions
теңдеу
уравнение 
equation 
реагенттер
реагенты 
reactants 
өнімдер
продукты 
products 
индекс
индекс 
index


133
коэффициент
коэффициент 
coefficient
химиялық формула
химическая формула
chemical structure, 
formulae
массалық қатынас 
массовое соотношение 
mass ratio
ең кіші еселік
наименьшее кратное
the least multiple
жану
горение
burning
тотығу
окисление 
oxidation 
күшті
сильный 
strong 
белсенді емес
неактивный 
inactive 
катализатор
катализатор
catalyst 
Химиядағы 
сандық қатынастар 
(стехиометрия)
Количественные 
отношения в химии 
(стехиометрия)
Magnitude relations in 
chemistry (stehiometry)
масса
масса 
mass 
грамм
грамм 
gram 
массаның атомдық бірлігі атомная единица массы
atomic mass unit
салыстырмалы атомдық 
масса
относительная атомная 
масса
relative atomic mass
салыстырмалы 
молекулалық масса
относительная 
молекулярная масса
relative molecular mass
Авогадро тұрақтысы
постоянная Авогадро
Avogadro constant
массалық үлес
массовая доля
weight fraction
ерітінді
раствор 
solution 
салмақ
вес 
weight 
массалық (атомдық) 
нөмір
массовый (атомный) 
номер 
mass (atomic) number 
ауыстыру, аудару
перевод 
conversion 
пропорция әдісі
метод пропорции
proportion method
кристалдану
кристаллизация 
crystallization 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет