Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов н. С. Досмағанбетов



Pdf көрінісі
бет138/308
Дата24.09.2023
өлшемі2,49 Mb.
#110107
түріОқулық
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   308
Байланысты:
Экономикалык теория

1. Бөліп-тарату қызметі
– орындауға арналған бағдарламалар 
мен стратегияларды қаржыландыру мақсатында ақшалай қаражат 
қорларын құру, капиталдың оңтайлы құрылымын жасау және 
банкротқа ұшырау қаупін мейлінше төмендету.
2. Ынталандыру қызметі
– өндіріс шығындарын барынша 
төмендету, жаңалықтар мен инновацияларды енгізу, ғылыми-
техникалық прогресстің жетістіктерін өндірісте пайдалану.
Сонымен, 
пайда
дегеніміз – бұл тауардың нарықтық сату бағасы 
мен оны өндіруге жұмсалған шығындардың айырмасы.
Пайданың құру, бөлу, өзара әрекет ету және пайдалану факторлары 
бар:
1. Құру факторлары: 1) өнімдерді, тауарларды, жұмыстарды
қызметтерді сатудан түскен түсім; 2) материалдық және материалдық 
емес қорларды сатудан түскен түсім; 3) негізгі құралдарды сатудан 
түскен түсім; 4) басқа әрекеттерге қатысудан келген табыстар; 5) 
құнды қағаздардан келген табыстар; 6) айыппұлдар мен өсімпұлдар.
2. Бөлу факторлары: 1) пайданың бюджетке және бюджеттен тыс 
қорларға бағытталуы; 2) пайданың кәсіпорында қалуы; 3) пайданың 
қарыздарды өтеу және пайыздарды төлеу үшін банкке бағытталуы; 
4) пайданы бөлудің басқа да факторлары.
3. Өзара әрекет ету факторлары: 1) бағалар, тарифтер, алымдар; 
2) салықтар және салық мөлшерлемелері; 3) несиелік пайыз 
мөлшерлемелері; 4) айналым құралдарының айналымы; 5) өнімнің 
өзіндік құны; 6) еңбек өнімділігі; 7) қор қайтарымдылығы; 8) қормен 
қарулану.


159
4. Пайдалану факторлары: 1) жинақтау және қорлану (өндірісті 
және ғылымды дамыту); 2) әлеуметтік мұқтаждықтар; 3) күрделі 
қаржы салымдары; 4) тұтыну (дивиденд, материалдық көмек, т.б.); 
5) басқа да шығындарды өтеу.
Пайданың негізгі төрт түрі бар:
1. Бухгалтерлік пайда
– айқын шығындарды төлегеннен кейінгі 
фирманың қарамағында қалған пайданың бір бөлігі. Бухгалтерлік 
пайданы анықтау үшін сатудан түскен жалпы түсімнен бухгалтерлік 
(айқын немесе сыртқы) шығындарды алып тастаймыз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   308




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет