Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011

118 
1.
Жалпыпедагогикалық 
(дидактикалық) 
деңгей: 
жалпыпедагогикалық (жалпы дидактикалық, жалпы тәрбиелік). 
Технология белгілі бір аймақтағы, оқу орнындағы, оқытудың білім 
деңгейіндегі тұтас білім беру үрдісін сипаттайды.
Мұнда педагогикалық технология педагогикалық жүйе 
ұғымымен мағыналас: оған оқытудың мақсаты, мазмұны, құрал,ғ 
әдістер жиынтығы, үрдістің объект, субъектісінің іс-әрекеттік 
алгоритмі енеді.
2.
Жеке әдістемелік (пәндік) деңгей: бұл «жеке әдістеме», яғни 
бір пән, сынып, шеберхана аясында оқыту мен тәрбиенің белгілі бір 
мазмұнын жүзеге асыру да қолданылатын әдіс, құралдар жиынтығы 
(мысалы, оқу пәндерін оқыту әдістемесі және т.б.) 
3.
Модульдік деңгей: бұл оқу-тәрбие үрдісінің кейбір 
бӛліктерінің технологиясы, жеке дидактикалық және тәрбиелік 
міндеттерді шешу (іс-әрекеттің бір түрінің технологиясы, 
ұғымдарды 
қалыптастыру, 
жеке 
тұлғалық 
қасиеттерді 
қалыптастыру, сабақ технологиясы, жаңа білімді меңгеру 
технологиясы және т.б.)
Педагогикалық технологияның негізгі қҧрылымдық бӛліктері:
1. Тұжырымдамалық негізі; 
2. Оқытудың мазмұндық бӛлігі: 
-
оқытудың мақсаттары – жалпы және нақты; 
-
оқу материалының мазмұны; 
3. Үрдістік бӛлік – технологиялық үрдіс: 
-
білім алушылардың оқу әрекетінің әдістері мен формалары; 
-
мұғалім жұмысының әдістері, формалары;
-
материалды меңгеру үрдісін басқарудағы мұғалім әрекеті;
-
оқу үрдісін диагностикалау. 
Кез-келген педагогикалық технологияға қойылатын негізгі 
әдіснамалық талаптар:
1.
Тҧжырымдамалық негіздің болуы.
Кез-келген педагогикалық 
технологияға белгілі білім ғылыми тұжырымдама тән. Оған білім 
беру мақсаттарына жетудің философиялық , психологиялық, 
дидактикалық және әлеуметтік-педагогикалық негіздемесі енеді.
2.
Жҥйелілік.
Педагогикалық технология жүйеге тән барлық 
қасиеттерге ие болуы тиіс: үрдістің логикасы, барлық бӛліктерінің 
ӛзара байланысы, тұтастығы. 

119 
3.
Басқарушылық сипаты.
Оқу үрдісін жобілім алушыу, 
жоспарлау, диагностикалық мақсаттар қою, нәтижені түхзетук 
мақсатында әдіс-тәсілдерді, құралдарды ӛзгерту.
4.
Тиімділік.
Қазіргі педагогикалық технологиялар бәсекелестік 
жағдайында ӛмір сүргендіктен, нәтижесі бойынша тиімді, 
шығындары 
бойынша 
үнемді, 
оқытудың 
белгілі 
білім 
стандарттарына жетуді қамтамасыз ететіндей болуы тиіс.
5.
Қайта ӛндірілуі.
Педагогикалық технологиялар білім беру 
орындарында түрлі субъектілердің қолдана алу (қайталау, қайта 
ӛндіру) мүмкіндігі.
Оқыту технологияларының жіктелуі.
Педагогикалық 
технологияларды 
жіктеу 
мәселесі 
В.Г.Гульчевская, В.П.Беспалько, В.Т.Фоменко, Г.К.Селевко және 
т.б. еңбектерінде кең қарастырылған. Олар:
1.
Қолдану деңгейі бойынша: жалпыпедагогикалық, жеке 
әдістемелік (пәндік) және модульдік технологиялар.
2.
Философиялық негізі бойынша: материалистік, идеалистік, 
диалектикалық, метафизикалық, ғылыми (сциентикалық), діни; 
ізгілікті, 
ізгілікті 
емес; 
антропософиялық, 
теософтық; 
прагматикалық экзистенциалистік, еркін тәрбиелеу және зорлау; 
және т.б. 
3.
Психикалық дамудың басым факторы бойынша: биогенді, 
социогенді, психогенді және идеалистік технология. Тұлға - бұл 
биогенді, социогенді, психогенді факторлар әсерінен туындайтын 
нәтиже, нақты технология олардың тек біреуін есепке алып, оны 
негізгісі ретінде кӛрсетуі мүмкін.
4.
Тәжірибені меңгерудің ғылыми тұжырымдамасы бойынша: 
ассоциативті-рефлекторлы; бихевиористік, гештальттехнологиялар, 
интериоризаторлық, 
дамытушы, 
нейролингвистикалық 
бағдарламалау және суггестивті.
5.
Тұлғалық құрылымдарға бағытталуы бойынша: ақпараттық 
технология (пәндер бойынша білім, білік, дағдыны қалыптастыру); 
операциялық (ақыл-ой әрекеттерінің тәсілдерін қалыптастыру); 
эмоционалдық-кӛркем және эмоционалдық құлықтық (эстетикалық 
және құлықтық сапаларда қарым-қатынастарды қалыптастыру); 
ӛзін-ӛзі дамыту технологиялары (тұлғаның ӛзін-ӛзі басқару 
механизмін 
қалыптастыру(; 
эвристикалық 
(шығармашылық 
қабілеттерді дамыту) және қолданбалы (іс-әрекеттік, практикалық 
саланы қалыптастыру). 

120 
6.
Мазмұн мен құрылым сипаты бойынша: оқыту және 
тәрбиелеу; зайырлы және діни, жалпы білім беретін және кәсіби-
бағдарлы, гуманитарлық және технократтық, политехнологиялар 
және аралас технологиялар. Монотехнологияларда оқу-тәрбие 
үрдісі бір басым идея, ұқстаным, тұжырымдамаға негізделсе, 
политехнологияда – бірнеше технологиялардың бірігуі. Басқа 
технологияларға 
жиі 
енгізілетін 
технологиялар, 
олардың 
элементтері аралас технологиялар деп аталады. Олардың рӛлі – 
үдеткіш (катализатор), белсендендіргіш.
7.
Танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру және басқару бойынша 
ажыратылған (білім алушылардың іс-әрекеті бақыланбайды, 
нақтыланбайды), циклді (бақылау, ӛзін-ӛзі бақылау, ӛзара бақылау), 
бейтарап (фронтальды), бағытталған (жеке), қолмен жұмыс 
(вербальді(, автоматтандырылған (оқу құралдарының кӛмегімен).
Аталған қасиеттерге сәйкес технологиялардың мына 

жүктеу/скачать 2,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: