Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және гылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011

Негізгі белгі
 
Мағынасы
 
Анықтауыш
 
белгі
 
Мағынасы
 
1
 
2
 
3
 
4
 
\ГУ
 
Жуу
 
Ү
ЛАА
7
 
\95У
 
\бо°с7
 
Ү
ЛЛЛ
У
 
уЩ
 
Уллл7
 
\5СГс/
 
\4|/
 
Қайнатуға болады
 
60°С-тан жоғары 
температурада жуу
 
40°С-тан жоғары тем- 
пературада жуу
 
30°С-тан жоғары тем- 
пературада жуу
 
Кір жуу машинасын 
қолдануға болмайды
 
311 

4 
Ағарту 
 
Үтіктеу 
о 
Химиялык 
тазарту 
 
 
 
 
 
 
Жууға болмайды 
Ағартуға болады 
Ағартуға болмайды 
Ыстық үтікпен 
үтіктеу(200°С-дан 
жоғары емес) 
Өте ыстық емес 
үтікпен үтіктеу 
(150°С-ден жоғары 
емес) 
Орташа кызған 
үтікпен үтіктеу 
(110°С-тан жоғары 
емес) 
Үтіктеуге болмайды 
Кез-келген 
химиялық тазалауды 
колдану 
Тетрахлорэтилен 
(перхлорэтилен), 
бензинмен химия- 
лык тазалауды 
колдану 
Тек бензинмен 
химиялык тазалауды 
колдану 
Химиялык 
тазалауды колдануға 
болмайды 
1 
2 
3 
 
312 

 
1
 
2
 
3
 
4
 
 
 
о
 
Барабанды кеп- 
тіргіште кептіру
 
□
 
Кептіру
 
Іі
Ш
 
Ілулі қалыпта кептіру
 
 
 
в
 
Жазық бетте төсеу 
арқылы кептіру
 
Ұсынылған оқулықта көрсетілген 1.5, 1.6, 1.8, 1.9, 1.10, 1.11, 1.12, 1.13, 1.14, 
1.15, 1.16, 1.17, 1.18, 1.19, 1.20, 1.22, 1.23; 8.1, 8.2, 8.3, 8.4, 8.5,
 
8.6,  8.7,  8.8,  8.9,  8.10,  8.11,  8.12,  8.14,  8.15,  8.16,  8.17,  8.18,  8.19,  8.20,  8.21, 
8.22, 8.23, 8.24, 8.25 суреттер А.А.Санковтың, Н.Д.Цырендондоковтың және 
В.Н.Цареваның еңбектерінен алынған.
 

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
Алыменкова  Н.  Д.  Ассортимент  плательных  материалов.  -  М.:  МГУДТ, 
2000. - 48 с.
 
Алыменкова Н. Д. Ассортимент костюмных тканей. - М.: МГУДТ, 2000. - 
26 с.
 
Андросов  В.  Ф.  Технология  отделки  хлопчато-бумажных  тканей.  М.: 
Легкая и пищевая промышленность, 1983. -250 с.
 
Бершев  Е.  Н.,  Горчакова  В.  М.,  Курицина  В.  В.,  Овчинникова  С.  А. 
Физико-химические и комбинированные способы производства не- тканных 
материалов. - М.: Легпромбытиздат, 1993. - 352 с.
 
Бершев Е. И., Куриленоко А. И., Курицина В. В., 
Ганцов Ш., Беседин А. Н. Товароведение пушно-меховых товаров.
 
-  М.: Экономика, 1997. -156 с.
 
Борзунов И. Г., Бадалов К. И., Гончаров Прядение хлопка и химиче- ских 
волокон. - М.:Легпромбытиздат, 1986. - 392с.
 
Бузов Б. А., Алыменкова Н. Д. Материаловедение в производстве изделий 
легкой промышленности (швейное производство). -М.: Ака- демия 2004.-438 
с.
 
Бузов  Б.А.,  Алыменкова  Н.  Д.  Петрогавловский  Д.  Г.  Практикум  по 
материаловедению швейного производства. - М.: Академия, 2003. -46 с.
 
Галанина  О.  Д.,  Прохоренко  Э.  Г.  Технология  трикотажного  произ- 
водства - М.: Легкая индустрия, 1975. - 302 с.
 
Далидович А. С. Основы теории вязания - М.: Легкая индустрия, 1970. - 
431 с.
 
Ершов  А.  П.,  Хархаров  А.  А.  Цвет  и  его  применение  в  текстильной 
промышленности. Л.: 1974.- 164 с.
 
Кириллов Е. А. Цветоведение. - М.: Легпромбытиздат, 1987. - 128 с.
 
Кокеткин  П.  П.  Механические  и  физико-химические  способы  со- 
единение деталей швейных изделий. - М.: Легпромбытиздат, 1983. - 200 с.
 
Кукин Г. Н. Соловьев А. Н. Текстильное материа-ловедение (исхо- дные 
текстильные материалы): Учебник для вузов. 2 -е изд., перераб. и доп. - М.: 
/Легпромбытиздат, 1985.-216с.
 
КукинГ. Н. Текстильное материаловедение (волокна и нити):Учебник для 
вузов 2 -е изд. перераб. и доп.). Г. Н. Кукин А. Н. Соловьев, А. И. Кобляков - 
М.: /Легпромбытиздат, 1989.-352 с.
 
Кукин  Г.  Н.,  Соловьев  А.  Н.,  Кобляков  А.  И.  Текстильное  материало- 
ведение. - М.: Легпромбытиздат, 1992 - 272 с.
 
Кукин  Г.  Н.  Текстильное  материаловедение  (текс-тильные  полотна  и 
изделия): Учебник для вузов / Г. Н. Кукин, А. Н. Соловьев, А. И. Ко- бляков 
2- е изд. перераб ,и доп.-М.: /Легпромбытиздат., 1992. -272 с.
 
Купрошевич  В.  И.  Общая  технология  шерстяного  производства  М.: 
Легпромбытиздат, 1988. -220 с.
 
Кутюшев Ф. С. Скорняжное производство. М., 1989.-
 
Кирюхин С. М., Додонкин О. В. Качество тканей. М.: Легпромбы- тиздат, 
1986. -200 с.
 
Кричевкский  Г.  Е.,  Корчагин  М.  В.,  Сенахов  А.  В.  Химическая  техно- 
логия текстильных материалов. - М.: Легрпромбытиздат, 1985. - 640 с.
 
314 

Кричевкский Г. Е.Химическая технология текстильных материалов.
 
-  М.: Легрпромбытиздат, 2002. - 436 с.
 
Құтжанова  А.  Ж.,  Таймурзаева  Н.  О.  Мақта  мата  өндірісінің  жал-  пы 
технологиясы. Астана: «Арман ПВ» баспасы, 2008. -246 бет.
 
Лабораторный  практикум  по  материаловедению  швейного  произ- 
водства. М.: Легпромбытиздат, 1991. -432с. 
Малахов  С.  А.  Художественное  оформление  текстильных  изделий.  М.: 
Легпромбытиздат, 1988.-270 с.
 
Мадиев  Ө.  Қ.,  Айтуленова  Қ.  Т.  Былғары  және  тері  технологиясы. 
«Фолиант» Астана 2010.-216с.
 
Мадиев  Ө.  Қ.,  Айтуленова  Қ.  Т.  Орысша-қазақша  сөздік.  -  Алматы: 
Білім, 1996. - 104 с.
 
Орлов И. М., Эткин Я. С. Заготовка, первичная обработка и хране- ние 
животного сырья. М., 1982.- 82 с.
 
Перепелкин  К.  Е.  Структура  и  свойства  текстильных  волокон.  -  М.: 
Легпромбытиздат, 1985 -208 с.
 
Пожидаев Н. Н., Симоненко Д. Ф., Савчук Н. Г. Материалы для одежды. 
М., 1975. - 215 с. 
Садыкова  Ф.  Х.,  Садыкова  Д.  М.,  Кудрышова  Н.  И.  Текстильное 
материаловедение  и  основы  текстильных  производств.  М.:  Легпром- 
бытиздат, 1989. -288 с.
 
Санков  А.  А.  Прядильные  текстильные  материалы.  М.:  Легпромбы- 
тиздат, 1967. -267 с.
 
СимоновЕ. А. Обработка шубной и меховой овчины. М.: 1983. - 184 с. 
Симоненко Д. Ф. Лабораторная оценка носкости материалов для одежды. М.: 
Легкая индустрия, 1978. -112 с.
 
Склянников В. П. Потребительские свойства текстильных товаров.
 
-  М.: Экономика, 1982. - 120 с.
 
Смирнов  Г.  П.  Технология  производства  нетканых  материалов.  М.: 
Легкая и пищевая промышленность, 1982.- 352 с.
 
Соловьев  А.  Н.,  Кирюхин  С.  М.  Оценка  и  прогнозирование  качества 
текстильных материалов. М.: 1984. - 160 с.
 
Справочник  кожевника  (сырье  и  материалы)/  под  ред.  Проф.  К.  М. 
Зурабяна. -М.: Легкая и пищеьвая промышленность, 1984. - 384 с.
 
Сурнина Н. Ф., Мартынова А. А. Технология и оборудование ткац- кого 
производства. М.: 1980 г.-231 с.
 
Страхов  И.  П.,  Шестакова  И.  С.,  Куциди  Д.  А.  Под  ред.  Проф.  И.  П. 
Страхова.  Химия  и  технология  кожи  и  меха.  Учебник  для  вузов,  4-е  изд., 
перераб. и доп. - М.: Легпромбытиздат, 1985. - 496 с.
 
Торкунова З. А. Испытания трикотажа. М.: Легпромбытиздат, 1985.-200с. 
Усенко В. А. Шелкокручение. М.: 1983. - 248 с.
 
Царева  В.  Н.  Товароведение  пушно-мехового  сырья  и  готовой  про- 
дукции. М.: 1982.-320 с.
 
Церевитинов  Б.  Ф.,  Беседин  А.  Н.  Товароведение  пушно-меховых 
товаров. М.: 1977. - 176с.
 
Цырендондоков Н. Д. Основы овцеводства. М.: Росагропромиздат, 1989-
176 с.
 
Шпитцер К. Печатание текстильных материалов. М.: Легкая и пи- щевая 
промышленность, 1984. - 100 с.
 
315 

МАЗМҰНЫ
 
Кіріспе (Б.Р.Рысқұлова) ..................................................................................... 3 
1 Бөлім. 
Тоқыма талшықтары (Б.РРысқұлова) ................................................................ 5 
1.1.  Тоқыма талшықтардың классификациясы ............................................... 5 
1.2.  Табиғи талшықтар ..................................................................................... 8 
1.2.1. Өсімдік текті талшықтар ........................................................................... 8 
1.2.2. Жануар тегінен алынған талшықтар ...................................................... 27 
1.2.3. Қой тұқымдары ....................................................................................... 27 
1.2.4. Жүн .......................................................................................................... 32 
1.2.5. Жүн талшығының құрылымы ................................................................. 34 
1.2.6. Табиғи жібек ............................................................................................ 38 
1.2.7. Химиялық талшықтардың құрылымы, қасиеттері 
және алыну үдерістері ...................................................................................... 43 
1.2.8. Жасанды талшықтар (А.Ж.Құтжанова) .................................................. 48 
1.2.9. Синтетикалық талшықтар ....................................................................... 53 
2 Бөлім. 
Жіптерді өндіру үдерістері (А.Ж.Құтжанова) ................................................. 60 
2.1.  Тоқыма жіптердің құрылымын иіру өндірісінде 
қалыптастыру  ..................................................................................................  60 
2.2.  Тоқыма жіптерінің түрлері ..................................................................... 63 
2.3.  Тоқыма жіптердің құрылымы және қасиеттері ...................................... 65 
3 Бөлім. 
Тоқыма материалдарының құрылысы 
(А.Ж.Құтжанова, Ж.Ш. Маханова ) ................................................................. 70 
3.1.  Мата өндірісінің негізгі процесстері ...................................................... 70 
3.2.  Матаның құрылымы ................................................................................ 73 
3.2.1. Қарапайым (тегіс) айқаспалар ................................................................ 73 
3.2.2. Майда өрнекті айқаспалар ...................................................................... 76 
3.2.3. Күрделі айқаспалар ................................................................................. 76 
3.2.4. Ірі өрнекті айқаспалар ............................................................................. 78 
3.2.5. Матаның құрылымдық сипаттамалары .................................................. 79 
3.2.6. Тоқыма өндірісінің ақаулары.................................................................. 82 
3.3.  Трикотаж өндірісі  ................................................................................... 83 
3.3.1. Трикотаждың түрлері және ілмектердің құрылысы .............................. 83 
3.3.2. Ілмек құрау принциптері ........................................................................ 87 
3.3.3. Көлденең тоқылған трикотаж өрімдері .................................................. 87 
3.3.4. Бойлай тоқылған трикотаж өрімдері ...................................................... 89 
3.3.5. Трикотаж жаймасыныңі ақаулары.......................................................... 91 
3.4.  Беймата жаймаларын өндіру ................................................................... 93 
316 

3.4.1. Іліп тоқыла тігілген жайма өндіру.......................................................... 94 
3.4.2. Инетесімді беймата жайма өндіру .......................................................... 97 
3.4.3. Желімді беймата жайма өндіру .............................................................. 98 
4 Бөлім. 
Тоқыма материалдарын өңдеу (А.Ж.Құтжанова) .......................................100 
4.1.  Бояуға және сурет басуға дайындау ...................................................100 
4.2.  Матаны бояу ........................................................................................104 
4.3.  Сурет басу ............................................................................................106 
4.4.  Соңғы өңдеу ........................................................................................108 
5 Бөлім. 
Тоқыма материалдарының қасиеттері .........................................................110 
5.1.  Геометриялық касиеті (Б.Р.Рыскұлова) ..............................................110 
5.2.  Маталардың механикалық касиеттері (А.Ж.Құтжанова) ..................115 
5.2.1. Токыма маталардың бір циклды үзілетін сипаттамалары. . . . 115 
5.2.2. Токыма материалдардың жартылай циклды үзілмейтін 
сипаттамалары ..............................................................................................121 
5.2.3. Токыма материалдарының иілу кезіндегі драпталынуы ...................123 
5.2.4. Токыма материалдардың бір циклды үзілмейтін сипаттамалары. 
Қыртыстанбауы ............................................................................................125 
5.2.5. Токыма материалдардың көп циклді сипаттамалары ........................127 
5.3.  Токыма материалдардың физикалык касиеті .....................................129 
5.3.1. Гигроскопиялык касиеттері ................................................................129 
5.3.2. Өткізгіштік ..........................................................................................132 
5.3.3. Бу өткізгіштік ......................................................................................134 
5.3.4. Шаң өткізгіштік...................................................................................135 
5.3.5. Токыма материалдарының жылу өткізгішітігі ..................................136 
5.3.6. Токыма материалдарының температура өткізгіштігі ........................137 
5.3.7. Токыма материалдарының электрлену касиеті..................................138 
5.3.8. Матаның апшуы ..................................................................................139 
5.4.  Токыма материалдарының отыруы (Б.Р.Рыскұлова) .........................140 
5.5.  Пішін калыптастыру касиеті ...............................................................141 
6 Бөлім. 
Маталар, тоқыма және бейматалардың ассортименті 
(Б.Р.Рыскұлова) ............................................................................................144 
6.1  Ассортимент жайлы жалпы мағлұмат ................................................144 
6.2.  Ассортименттің жіктелуі ....................................................................145 
6.3.  Макта маталардың ассортименті ........................................................151 
6.4.  Зығыр маталардың ассортименті ........................................................164 
6.5.  Жібек маталардың ассортименті ........................................................168 
6.6.  Жүн матасының ассортименті ............................................................177 
6.7.  Трикотаж жаймасының ассортименті ................................................183 
317 

6.8.  Беймата материалдарының ассортименті ............................................ 188 
6.9.  Бұйымға материалдар таңдау............................................................... 190 
7 Бөлім. 
Тоқыма материалдардың сапасын бағалау (А.Ж.Құтжанова) . 1 9 2  
7.1.  Өнімнің сапа көрсеткіштері ................................................................. 192 
7.2.  Стандарт бойынша материалдар сапасын бағалау .............................. 195 
7.2.1. Тоқыма жаймаларының сапасын бағалау............................................ 198 
7.2.2. Беймата жаймаларының сапасын бағалау   199 
8 Бөлім. 
Табиғи және жасанды үлбір (Б.РРысқұлова, Э.С.Масанова) . . . .  201 
8.1.  Бағалы-үлбір шикізаты және жартылай фабрикаты ........................... 201 
8.2  Бағалы-үлбір терілерінің құрылымы ................................................... 203 
8.3.  Бағалы-үлбір шикізатының терілерін алғашқы 
ретті өңдеу  ...................................................................................................  204 
8.4.  Мамық-үлбір жартылай фабрикатының негізгі 
қасиеттері ......................................................................................................  205 
8.5.  Мамық-үлбір шикізаттарының ассортименттері ................................ 211 
8.6.  Жасанды үлбір ...................................................................................... 238 
8.6.1. Тоқыма жасанды үлбірі ........................................................................ 239 
8.6.2. Желімдік жасанды үлбірі ..................................................................... 240 
8.6.3. Жасанды үлбірдің қасиеттері ............................................................... 241 
9 Бөлім. 
Киім бөлшектерін біріктіруге арналған материалдар 
(Б.Р.Рысқұлова) .............................................................................................. 243 
9.1.  Тігін жіптері ......................................................................................... 243 
9.1.1. Мақтадан жасалған жіптер................................................................... 243 
9.1.2. Жібектен жасалған жіптер ................................................................... 247 
9.1.3. Синтетикалық жіптер ........................................................................... 248 
9.2.  Желімдік материалдар.......................................................................... 250 
10 Бөлім. 
Жылытқыш, іштік және аралық материалдар (Б.РРысқұлова). . . 255 
10.1.  Жылытқыш материалдар ..................................................................... 255 
10.1.1. Үлбір .................................................................................................... 255 
10.1.2. Мақта ................................................................................................... 255 
10.1.3. Ватилин ............................................................................................... 256 
10.1.4. Күспе ................................................................................................... 256 
10.1.5. Поролон ............................................................................................... 256 
10.1.6. Іштік маталар ...................................................................................... 257 
10.1.7. Астарлық материалдар ....................................................................... 260 
318 

11 
Бөлім.
 
Табиғи және жасанды былғары, үлпекті материалдар
 
(Э.С.Масанова)............................................................................................. 261 
11.1. Былғары және тері өндірісінің шикізаты ........................................... 261 
11.2. Шикізаттың қасиеттері және оны алдын ала өңдеу .......................... 265 
11.3. Былғары шикізаттарының түрлерінің сипаттамалары ...................... 270 
11.4. Жасанды былғары ............................................................................... 280 
11.5. Үлпекті материалдар .......................................................................... 284 
11.6. Былғары және терілердін қысқаша сипаттамалары .......................... 285 
12 
Бөлім. 
Әрлеу материалдары және 
фурнитура (Б.РРысқұлова) .................... 289 
12.1. Әрлеу материалдары ........................................................................... 289 
12.2. Киім фурнитурасы .............................................................................. 299 
12.3. Қазіргі заманғы маталардың сипаттамалары ..................................... 306 
12.4. Тоқыма заттардың күтімі .................................................................... 311 
Әдебиеттер тізімі ......................................................................................... 314 

 
Рысқұлова 
Бақыт 
Рысқұлқызы 
Құтжанова 
Айкен 
Жұматайқызы 
Масанова 
Эльмира 
Сарсенқызы 
Маханова Жібек Шайкисланқызы
 
ТІГІН ӨНДІРІСІНІҢ МАТЕРИАЛТАНУЫ
 
Оқулық
 
Басуға 09.12.2011 қол қойылды. Пішімі 60х90 7 Қаріп түрі «Тітек Котап». 
Офсеттік басылыс. Офсеттік қағаз. Есепті баспа табағы 20,0.Таралымы 
700 дана. Тапсырыс № 6313. 
Қазақстан Республикасы «Полиграфкомбинат» ЖШС-і. 050002, Алматы 
қаласы, М. Мақатаев көшесі, 41.