жоғары және төмен температураға, түздарға, гербицидтерге, па- тотоксиндерге төзімді мутант жасушаларын сүрыптап алу. Мы салы, акуыз бен ауыстыруға болмайтын амин қышқылдарды (ли зин, триптофан, треонин) өте мол синтездейтін биохимиялық му- танттарды алу немесе ауыстыруға болмайтын амин қышқылдар- дың аналогтарына төзімді жасушаларды өсіру арқылы темекінің лизинді 10
есе артық синтездейтін, сасык мендуананың трипто- фанды 44
есе жоғары синтездейтін жасуша линиялары алынған. Іп щШ өсірілген жасушалардың арасынан нақтылы бір селектив- тік жағдайға сәйкес өзгеріске ұшырап, пайдалы қасиетке ие болт ан жасушаларды көбейтіп сүрыптап алуды жасушалық селек ция дейді. Әрбір жасушадан өсімдік шыға алатын болғандықтан, жасушалық селекцияны қолданып, өсімдіктердің жаңа пішіндерін тез алуға болады. Оларға бастама болтан жасуша белгілі бір төтен- ше факторта төзімді келсе, одан шықкан өсімдікте көбінесе сол қасиетті сақтай алады (28- сурет). Жасушалық селекция- ның артықшылыты: 1
) ауа райына және климат фак- торларына тәуелсіздігі; 2
) жасуша деңгейінде жасуша- лық популяцияны зерттеп тез арада селекцияны (сү- рыптауды) өткізу; 3) уақыт пен егіс көлемінің үнемде- луі. Іп уііго өсетін жасуша- лық популяциянын әрбір жасушасын жеке организм 28-сурет. Селективті ортада пайда деп теңесе, бір тәжірибенің болған стреске төзімді есімдік