Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011
Қозғалыс түйсіктерінің бұзылуы (кинестезиялар
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 8. Ырықсыз қимыл-қозғалыстар.
| 7. Қозғалыс түйсіктерінің бұзылуы (кинестезиялар
). Қимыл-қозғалыс функциясының дамуы, қимыл сезімдерімен тығыз байланысты. Себебі, қимылды сезіну, арнайы сезім клеткаларының, яғни рецепторлардың кӛмегімен жҥзеге асады (проприорецепторлық тҥйсік). Олар бҧлшық еттерде, буындарда, сіңірлерде орналасады, орталық жҥйке жҥйесіне дененің кеңістіктегі кейпі, аяқ-қолдың, бҧлшық еттердің кҥйі туралы ақпарат жібереді. Бҧл сезімді бҧлшық еттің буын сезімі деп атайды. БЦП-ң барлық формаларында кинестетиалық сезімталдық бҧзылады, баланың денесін кеңістікте қалаған кҥйде ҧстауына, бір кейіпте тҧру мен дененің тепе-теңдігін сақтауға, қимыл- қозғалыс кооординациясын дәлдеуіне т.б. қиындық туғызады. Кӛптеген балалардың қимыл-қозғалыс бағытын қабылдауы бҧрмаланады. Мысалы, қолды алға тік созу қимылы, қолды екі жаққа созған тәрізді болып сезіледі. Ӛзінің қимылы жайлы бҧрмаланған мағлҧмат баланың қоршаған ортамен ӛзара қарым- 65 қатынасының адекватты болмауына, іс-әрекеттерінің қате қалыптасуына, сӛйлеудің бҧзылуына (артикуляциялық қимылдарды сезіну қиындығы) әкеп соғады. Қимыл-қозғалыстарды сезінудің бҧзылуы әсіресе, БЦП-ң гиперкинетикалық және атониялық-астатикалық формаларында айқын кӛрініс береді. 8. Ырықсыз қимыл-қозғалыстар. Ырықсыз қимыл-қозғалыстар, БЦП-ң гиперкинетикалық формасында ӛте айқын, гиперкинездер тҥрінде кӛрінеді: хореиформдық гиперкинездер, атетоидтық гиперкинездер, хореоаттоидтық гиперкинездер, спастикалық қисық мойындық және тремор тҥрінде кӛрінеді. Кейбір әдебиеттерде, треморды гиперкинездерге жатқызады. Гиперкинез дегеніміз - бҧлшық ет тонусының ауыспалылығынан пайда болатын, ырықсыз қимылдар. Олар адам толқыған, абыржыған кезде, қандайда бір әрекет жасаған кезде кҥшейе тҥседі. Мҧндай қимыл-қозғалыстар артикуляциялық аппаратта, бас, қол, мойында болады. Тремор – бҧл саусақтар мен тілдің дірілдеуі. Әсіресе, мақсатты әрекеттер жасауда, тремор кҥшейе тҥседі. Тремор БЦП-ң атоникалық- астатикалық формасына тән. Ырықсыз қимыл-қозғалыстар, ырықты қозғалыс актілерінің орындалуын қиындатады. Балалардың заттық, ойын, оқу және басқа әрекеттерінің уақытылы дамуына кедергі жасайды, сӛйлеу тілі мен жазуға кері әсерін тигізеді. жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|