Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- Талғамалы тыңдау.
- Бағалаушы пайымдар.
- Ақпарат кӛзінің сенімділігі.
- Топішілік тіл.
| 121
қҧзыреттілігінің әр тҥрлі деңгейінен туындайды (мысалы, профессор мен қатардағы оқытушы мәртебесі). Нәтижесінде адамдарда әр тҥрлі қҧндылықтар, қажеттіліктер мен қатынастар пайда болады, ол алынатын ақпараттың еріксіз бҧрмалануына әкелуі мҥмкін. Кодтау мен шифрін ашудың сәйкессіздігі тиімді қатынасудың таралған кедергісі болып табылады. Талғамалы тыңдау. Талғамалы қабылдаудың бҧл тҥрінде адам жаңа ақпаратты бҧғаттауға тырысады, әсіресе, ол қолданыстағы пайымдарға қайшы болса. Солайша, шылым шегудің зияндылығы туралы ақпаратта оны алушы (шылым шегетін адам) тек оның пайымын растайтын мағынаны ғана кӛреді («Бәрі де шылым шегеді, тҥк еткен жоқ»). Қалыптасқан пайымдарға қайшы хабарлама еленбейді немесе ӛз пайымдарына сай болатындай етіп бҧрмаланады. Басқаша айтқанда, егер біз естігіміз келетін нәрсені естісек, біздің болмысымыз бҧзылмайды. Бағалаушы пайымдар. Қатынасудың әрбір жағдайында сҧхбаттас бағалаушы пайымдар айтады. Ол жалпы коммуникацияға дейінгі хабарламаның жалпы қҧндылығы туралы пайымды білдіреді. Мысалы, ҧйымшыл топта куратордың барлық әрекеттеріне қатысты жағымсыз қҧндылықты пайымдар қалыптасуы мҥмкін. Бағалаушы пайымдар алушының жіберушіні онымен қатынасудың ӛткен тәжірибесіне немесе хабарламаның болжамды мәнін бағалауға негізденеді. Ақпарат кӛзінің сенімділігі. Ақпарат кӛзінің сенімділігі сҧхбаттас тарапынан айтып тҧрған адамның сӛздері мен әрекеттеріне сенімді білдіреді. Серіктес бағалайтын сенімділік деңгейі оның айтып тҧрған адамның сӛздеріне, идеяларына және әрекеттеріне жауап қайтаруымен тікелей байланысты. Осылайша, бір адамның басқа адамды бағалауы оның хабарламаларына кӛзқарасқа әсер етеді. Ол кӛбінде серіктестердің бҧрынғы қатынасу тәжерибесіне байланысты. Сүзгілеу. Сҥзгілеу — ақпаратпен айла-шарғы жасауға жататын және позитивті қабылданатын, ӛршімелі қатынасудағы таралған қҧбылыс. Мысалы, оқытушылар жасӛспірімдермен шиеленістерін директордар жасыруы немесе оқушылар жағымсыз ақпаратты оқытушылардан жасыруы мҥмкін. Мҧндай сҥзгілеу себебі анық: жоғары бағытталу бақылау функциясын артады, егер жағымсыз ақпарат әкімшілікке жетсе, оның негізінде жазалауға байланысты шешім қабылданады. Топішілік тіл. Әрбіреуіміз әр тҥрлі уақытта кейін анықталғандай, қарапайым шаралар мен таныс заттарды білдіретін анық арнайы жаргонмен кездесті. Мысалы, зерттеуші студенттерді «эксперименттік тәсілдеменің бір бӛлігі ретінде қҧрал-саймандарды |