Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
| 130
тҥсіндіруге кӛмектеседі. Дауыс сарыны мәнмәтінді тҥсіну ҥшін ӛте маңызды. Қандай да бір екпіндер жасап, әр тҥрлі акценттер қойып, біз ойдың мазмҧнын ӛзгерте аламыз. Одан басқа, тиімді қатынасу ҥшін дауыстың дҧрыс жиілікті сипаттамалары мен сӛйлеу ҥндестілігі маңызды. Тым жоғары немесе тым тӛмен дауыспен сӛйлейтін адамды тыңдау қаншалықты шаршататынын барлығы біледі. Сӛйлеу жылдамдығының да маңызы кӛп. Айтып тҧрған адамның сӛйлеу қарқыны мен тыңдаушының оны ӛңдеу жылдамдығының арасындағы айырмашылық ӛте ҥлкен болады. Тым баяу сӛйлеу, жеке сӛздерге «тоқтап қалу», тҧтығу – қоздырады, ал тым жылдам сӛйлеу қабылдауды ауырлатады. Бірде Наполеон, бір полковникке кенеттен келіп, шапшаң сҧрады: — Полкыңызда қанша сарбаз бар? — Бір мың екі жҥз жиырма бес, — деп одан да жылдам офицер жауап береді. — Ал госпитальде қанша? — Бір мың ҥш жҥз он, — дәл солай бірден полковник баяндады. — Тамаша! — деп қорытындылады мҧндай жылдамдықта сандардағы айырмашылықты тҥсінбеген император. Фонетикалық кедергі тыңдаушыда сӛйлеушінің дикциясы анық емес, артикуляциясы нашар (мысалы, аузын ашпай сӛйлеу, тісін қарыстыру, ысқыру, сыбырлау) кезде де туындайды. Қабылдауға назализациялар – сӛйлеудегі негативті байқалулар: қысқа кҥлкі, қыңқылдау, сыбырлау, дем алу, ыңырсу, ықылық, есінеу, «хм-м-м», «э-э-э-э» ажыратқыш дыбыстар және «былай айтқанда», «тҥсінесіз бе», «ал», «міне», «егерде» паразит сӛздер де кедергі тудырады. Кӛптеген мамандардың пікірінше, сӛздерді айтудағы, екпін қоюдағы қателер, адам мәдениетінің жалпы деңгейін сипаттайтын паразит сӛздер ерсі естіледі және қатынасуда айтарлықтай кедергі болады. Осылайша, фонетикалық кедергіні жеңу ҥшін, ӛзара әрекеттесу қатысушыларына ӛздерін жетілдіру, сӛздердің айтылуы мәнері, акценттерді дҧрыс қою, қажетті сӛйлеу қарқыны мен тембрін таңдау жайлы ойлану қажет. жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|