Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| КӚПШІЛІК АЛДЫНДА СӚЗ СӚЙЛЕУ
Кӛпшілік алдында сӛз сӛйлеу іскерлік коммуникацияның жеке жанры болуы немесе қандай да бір нысандарға енгізілуі мҥмкін, мысалы, кеңестер, конференциялар, презентациялар, шерулер, мерекелер. Кез келген сӛз жақсы сҧхбаттасу қасиеттеріне ие болуы, тыңдаушыларға, сындарлы мақсатқа жетуге бағытталуы тиіс. Іскерлік қатынасудың кез келген нысанындағыдай, сӛйлеу кезінде де ішкі қҧрылым ойластырылуы тиіс, сондықтан ол кіріспені, негізгі бӛлікті және қорытындыны қамтуы тиіс. Кӛне риторикалық қағида сӛз сӛйлеудің бес кезеңін бӛліп 233 шығарған: ■ инвенция немесе «табу», «ойлап шығару». Бҧл кезеңде болашақ сӛзге арналған материал жиналады және жҥйелендіріледі; ■ диспозиция немесе «орналастыру». Болашақ сӛз авторы материалды ойластырады, қҧрылымдайды, бӛлшектерін байланыстырады, материалға тҥсініктемелер мен суреттер дайындайды; ■ элокуция немесе «ойды сӛзге айналдыру». Бҧл бӛлікте басты сӛздерді алғаш редакциялау, басты бӛлігін стилистикалық рәсімдеу, кіріспе мен қорытындыны тҧжырымдау, мәтінді соңғы редакциялау іске асырылады; ■ меморио немесе «есте сақтау». Бҧл кезеңде жазылған мәтінді ойша игеру, мҥмкін оны жаттау және риторикалық игеріп кӛру, яғни, ҥзілістер, дауыс ӛзгерту, мәтінді вербалды қолдау және шешендік ӛнердің басқа тәсілдерін қолдану қажет жерлерді белгілеу қажет; ■ сӛзді айту . Кӛпшілік алдында тиімді сӛз сӛйлеу оның мақсаты мен тҥріне байланысты. Ақпараттық, кӛндіруші, әрекет етуге ҥндеуші, арнайы себеп бойынша сӛздер болады (хаттамалық, азалы, салтанатты, мерейтойдағы сӛз және т.б.). Аталып ӛткендей, сӛзді мҧқият дайындау қажет. Тақырып қызықты, маңызды және тыңдаушылар ҥшін тҥсінікті болуы тиіс. Ол келесі ф а к т о р л а р д ы кӛрсетуі тиіс: жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|