Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- Құзыреттілік.
| 120
кеңістік ортасы. Тапсырманы орындаңыз Проблемаларды талқылауға қатысқан екі жағдайды есіңізге алыңыз: біреуі сәтті және біреуі сәтсіз. Ненің айтылғанын нақты еске тҥсіруге тырысыңыз, талдау жасаңыз, қорытынды шығарыңыз. Проблемалық талқылаудың бес бӛлігінің әрбіреуін белгілеңіз. A. Бӛліктердің қандай да бірі жоқ па? Б. Сҧхбаттастар ортақ мҥдделерді табуға тырысты ма? B. Сәтсіз сҧхбат дауға ҧласты ма? Г. Сҧхбат барысында қорытындылар қаншалықты жиі жасалды? Д. Сҧхбаттас екеуіңіз бір біріңізге сыпайы, қызықты болыңыз деп айтуға бола ма? КОММУНИКАТИВТІК КЕДЕРГІЛЕР Адамдар ҥшін конструктивті қатынасуды дамытудан жауапты міндет жоқ. Алайда тәжірибе жҥзінде қатынасу әдетте ҥзіледі, кейде деструктивті (бҥлдіргіш) ҥлгіде, ӛзара тҥсіністіксіз іске асырылады. Жоғарыда біз қатынасудың «жіберуші», «алушы», «кодтау», «хабарлама», «орта», «кодын ажырату», «алушы», «кері байланыс» тәрізді элементтерді сәйкестендірдік. Егер бҧл элементтерде қандай да тҥрде кедергілер болса, толық тҥсіністік пен анықтық болмайды. Оның себебі – қҧзыреттілік, іріктемелі тыңдау, бағалаушы пайымдар, ақпарат кӛзінің сенімділігі, сҥзгілеу, топішілік тіл, мәртебенің айырмасы, уақыт қысымы, қатынасудың шамадан тыс жҥктелуі тәрізді қатынасудағы әр тҥрлі кедергілерде. Құзыреттілік. Сҧхбаттастар қҧзыреттілігінің деңгейі мен ӛткен тәжірибесіне байланысты бір хабарламаны әр тҥрлі тҥсінуі мҥмкін, ол ақпаратты кодтау және кодын ажырату кезінде вариацияларға әкеледі. Бҧл фактор маңызды болып табылады, ол коммуникациядағы ортақтықты ҥзіп, қатынасу бҧзылуға бет ала бастайды. Сҧхбаттастарды ортақ тәжірибе ӛрісі, ортақ кеңістік біріктірген кезде ғана тиімді болады, қарсы жағдайда қатынасу қатысушыларының бірі хабарламаны ӛз кӛзқарасына сай кодтап, алушы тек ӛз тәжірибесінің негізінде кодын ажыратады. Демек, серіктеспен бір тілде сӛйлесіп, оны тҥсінбеу мҥмкін («Орысша айтшы!»). Бҧл жағдайда қатынасу алушы «кодты ажырататын» тәсілмен шиеленіске тҥсіп, қатынасу мҥмкін емес немесе бҧрмаланған болады. Бҧрмалаулар ӛз кезегінде қызмет саласында қҧзыреттіліктің мҥлдем басқа деңгейін қҧруы мҥмкін, сҧхбаттастардың |