122
дайындауды» сҧрады – жақын арада студент оған жазбаша тҥрде
сауалнама толтыру ҧсынылғанын біледі.
Еңбек, кәсіби әлеуметтік топтар жиі осы топ мҥшелеріне ғана
тҥсінікті жаргонды ойлап табады. Мҧндай ӛзіндік тіл позитивті
функцияларды орындауы мҥмкін. Ол топ мҥшелерінде тиістілік,
ауызбірлік және (кӛптеген жағдайларда) ӛзін-ӛзі таныту сезімдерін
тудырып, топ ішіндегі тиімді қатынасуды жеңілдетеді.
Мәртебе айырмашылығы. Білім беру мекемелері жиі мәртебе
айырмашылығын ерекше кӛрсету ҥшін, әр тҥрлі мәртебелік
символдарды (декан, оқу ісінің меңгерушісі, доцент және т.б.)
пайдаланады. Мҧндай мәртебе айырмашылықтарын оқушылар қауіп
ретінде қабылдауы және формалды емес қатынасуға кедергі жасауы
мҥмкін. Нәтижесінде ҧйымның жоғары деңгейлерінде кері байланыс
жоқ дерлік, оқушылармен қатынасуда қашықтық пайда болып,
жҧмыстың командалық стилінің дамуына, қаталдық, ӛзіне-ӛзі
сенушіліктің дамуына септігін тигізеді.
Уақыт қысымы. Уақыт қысымы да қатынасуға елеулі кедергі
бола алады. Мысалы, уақыт тапшылығынан кейбіреулерге бҧрын
берілген уәде орындалмауы, ол адам ӛз кезегінде осы жағдайға
орынсыз жауап беруі мҥмкін (мысалы, ренжуі).
Қатынасудың шамадан артық болуы. Біздің уақытты жиі
«ақпараттық» дәуір немесе «ақпарат дәуірі» деп атайды. Адамдар
оған жолданған барлық хабарламаларға уақытында жауап бере
алмайды, сондықтан ол оларды «електен ӛткізеді», демек,
хабарламалардың кейбіреуі ешқашан оқылмайды.
Әрбір кедергіні зерттеу жиі олардың адамдардың ӛздерінен
(мысалы, қҧзыреттілік, бағалаушы пайымдар), басқалары –
ҧйымдардан
(мысалы,
топішілік
тіл,
сҥзгілеу,
мәртебе
айырмашылығы)
болатынын
кӛрсетеді.
Демек,
ҧйымдағы
қатынасуды жақсарту ҥшін, адамдарда да, ҧйымдастырушылық
қҧрылымдарда да ӛзгерістер қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |
