Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 20
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ КӚП ЖОСПАРЛЫ СИПАТЫ Бір-бірімен қарым-қатынас жасай отырып, яғни ӛзара әрекеттесу арқылы адамдар әдетте нақты мақсаттарды кӛздейді: ■ ақпарат алмасу немесе беру; ■ кәсіби дағдыларды қалыптастыру, жеке және іскерлік қасиеттерді дамыту; ■ ӛзін-ӛзі, басқа адамдарға, жалпы алғанда қоғамға деген қарым- қатынасты қалыптастыру; ■ қызметтің алмасуы, инновациялық техника мен әдістер, қҧралдар мен технологиялар; ■ тҥзетуді жҥзеге асыру, мінез-қҧлықты мотивациялауды ӛзгерту; ■ эмоционалды кҥйлер мен сезімдермен алмасу. Байланыс процесінде жҥзеге асырылатын барлық функциялар маңызды, бірақ іскерлік ӛзара әрекеттесу ҥшін адамдар арасында ақпарат алмасу ерекше қҧнды болып табылады. Академик А.И. Берг пайымдауынша, ойлау процестері тоқтамайтын ақпараттық байланыс жағдайында едәуір нәтижелі жҥреді. Ғарышкерлерді даярлау бағдарламасында салыстырмалы тҥрде қысқа уақытта термосурдо камераларында (шамамен алты сағат) ғарышкерлердің болуы ең кҥрделі эксперименттердің бірі болып келеді. Бҧл жерде тек коммуникацияға деген қанағаттанарлықсыз қажеттіліктен емес, сонымен бірге адамның айналасындағы әлемнің әртҥрлі қабылдауларының бҧзылуынан уайымдауында. Қарым-қатынас кезінде кемінде екі адам ӛзара қарым-қатынас жасайды, ал олардың әрқайсысының ӛзара хабардар болуы, ӛзара әрекетті қалыпқа келтіруді болжайды, сондай-ақ ӛзара тҥсіністікке қол жеткізеді. Байланыс кезінде, серіктеске психологиялық әсер де бар. Ақпарат алмасудың тиімділігі ҥшін, екі қарым-қатынас жағының бірдей кодтау жҥйесі болуы керек. Адамдар арасындағы қарым-қатынас тәжірибесінде жиі жас, әлеуметтік, кәсіби, психологиялық және коммуникативтік тосқауылдар (фр. barriere - тосқауыл, кедергі) арқылы туындаған тҥсініксіздіктер болып жатады, яғни адамдар арасындағы ӛзара түсініспеушілік, бҧл бірдей қҧбылыстың басқа мағынасы бар |