Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"
жүктеу/скачать 9,08 Mb. Pdf көрінісі
|
| 5.6.
Нақты ерітінділер Рауль заңынан ауытқулар, қасиеттерінде айтарлықтай ерекшеленетін заттардың ерітінділерінде кӛрінеді. Мҧндай шешімдердегі молекулааралық ӛзара әрекеттесу кҥштері айтарлықтай ӛзгеше болуы мҥмкін. Бҧл жағдайда гетерогенді молекулалар гомогенді молекулаларға қарағанда әлсіз болып кӛрінсе, заттардың араласуы жалпы молекулалық ӛзара әрекеттестікті әлсіретеді. Нәтижесінде ерітінді буынан шыққан молекулалардың босатылуы 2 121 жеңілдетіледі. Будың қысымы бҧл жағдайда, Рауль заңынан шығатынға қарағанда артық болады, яғни Рауль заңынан оң ауытқу болады: Эксперименттік деректер будың қысымының оң ауытқуымен сипатталатын ерітінділердің таза компоненттерінен қҧрылатынын кӛрсетеді, әдетте, жылу сіңіруімен (∆H> 0). Бҧл екі қасиет, әрине, ӛзара байланысты, ӛйткені ерітінді қалыптастыру кезінде жылуды сіңіру сҧйықтықтың буға айналуы ҥшін қажетті жылу мӛлшерінің азаюына әкеледі, бҧл басқа жағдайларда бірдей болса, булану ҥдерісін жеңілдететін еді. Сондықтан әр компоненттің буының қысымы ерітінді ҥстінен жоғары болады, мінсіз ерітінді жағдайына қарағанда. Рауль заңынан оң ауытқуы бар жҥйелерде компоненттердің химиялық потенциалдары осы компонеттердің мінсіз ерітіндісіндегі берілген қҧрамға қарағанда жоғары болады. Рауль заңынан оң ауытқуы бар ерітіндінің ҥлгісі ретінде метилендиметилов эфирі жҥйесі болып табылады (А) — кҥкіртті кӛміртек (В) (сурет 5.2). Егер әртекті молекулалар біртекті молекулалардан қарағанда кҥшті тартылса, онда заттардың араласуы жалпы молекулааралық әрекеттесуді жоғарылатады да молекулалардың буға айналуын қиындатады. Нәтижесі Рауль заңынан теріс ауытқу болып табылады: 2 122 Әдетте, бу қысымның теріс ауытқуымен сипатталатын ерітінділер, жылу шығаратын таза компоненттерден (∆H <0) жасалады. Нәтижесінде ерітіндінің компоненттерінен буландырудың жылуы таза компоненттерге қарағанда жоғары болады. Осылайша, осындай ерітінділердің қаныққан бу қысымы, мінсіз ерітіндіге қарағанда аз болады. Рауль заңынан теріс ауытқулардағы жҥйелерде компоненттердің химиялық потенциалдары аз болады, неғҧрлым сондай қҧрамда мінсіз ерітіндідегідей болса да. Рауль заңынан теріс ауытқуы бар ерітіндінің ҥлгісі ретінде ацетон жҥйесі болып табылады (А) — хлороформ (В) (сурет 5.3). жүктеу/скачать 9,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|