Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі



Pdf көрінісі
бет138/217
Дата26.12.2023
өлшемі20,14 Mb.
#143407
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   217
днамстрі


\\\Ү
163-сурет
жіңішке, ал ішкі диа-
метрі жуан түтас сы-
зықтармен
Оське
жүргізіледі.
перпендикуляр
жазықтықтағы кескінде
ішкі диаметр жуан түтас
сызықпен 
жүргізілсе,
сыртқы диаметрі жіңіш-
кс түтас сызықпен шең-
бсрдің 3 /4 бөлігіне ғана
жүргізіледі. Оське па-
раллель
жазықтықта
тесікті 
тілікте 
ксскін-
деиді.
Егср
%0
осындаи
бүрандалы тссікті кері-
ністе кескіндеуге тура
келсе (164-сурст), онда
сыртқы ж әне ішкі диа-
мстрлері бойынша жүр-
пзілетш
сызықтардың
жуандықтары бГрдсй бо-
лады және олар үзілмс
сызықтармен жүргізілс-
ді. 164-суреттегі сол жақ
көріністс 
стерженьдегі
және тссіктегі бүранда-
лардың кескіндеу срек-
шсліктсрі 
бсрілгсн.
Сыртқы жәнс ішкі бү-
рандалардың
ТІЛІКТСГІ
164-сурет
ерекшеліктерін 
165-су-
реттен көресіңдср. Мүн-
да сыртқы бүранданың шсті көрінбсйді, сондықтан да үзілме сы-
зықпсн көрсетілген. Тіліктсгі штрихтау сызықтары жуан сызықтарға
шейін жүргізіледі, олар жіңішкс түтас сызықпсн жүргізілгсн бүранда
сызығын қиып өтеді.
158


ікке 
оңай 
кіргізу
үшін тссіктерде де,
стерженьдсрде 
де
фаскалар 
болады.
Оське параллель жа-
зықтықтағы кескін-
Де жіңішке сызықтар
фаска сызықтарына
дсйін жүргізіледі, ал
оське 
гісрпендику-
ЛЯр 
жазықтықта
фаска көрсетілмейді
(162, 
ә, б
және 163,
ә-сурсттср). Сол жак
көріністсгі 
жүр-
Стерженьді тсс-
165-сурет
гізілмейтін сызықты апықтау үшін оларды 162, 
а
және 163, 
а-
су-
оеттермен салыстырындар. 
сілб
Стерженьді ойып, бүрандалы стержень алу үшін плашка (166
о-сурет) деп 
а т а л а т ы н
қурал қолданылады. Онын фаскалары бар
екенін көріп тұрсындар. Сондықтан стсрженьдеп бүранданың сонгы
о м м д а р ы
дүрыс пішінді болманды. Профнльдін бн*т,г, б.ртшдеп
к с м н
бсрсді. Бүранданын үаындыгын есептегенде^онын ,ске жарамс
бөлігін 
е с с п т с м е й д і 
және көрсетпеиді (162, ә-сурет>.
Фаска
1.66-сурст
159


Егср бұранданың осы іскс жарамсыз болігін керссту ксрск болса,
онда жіңішкс сызықтың бұранда шстін көрсстстін жуан сызыкпсн
қиылысу нүктссінсн бастап тік бұрышты үшбұрыштың гипотсиузасы
болатын жіңіиікс сызықтар жүргізілсді (162, б-сурет).
Тұйық тесіктср 
бурандалы тескіш
(166, е-сурет) дсп аталатын
құралдың комегімсн тссілсді. Тсхникада кең тараған тескіштсрдің
ұшы, төбссіндсгі бұрыш 120° болатын тен бүйірлі үшбүрышка
кескінделстін, конус тәрізді болады. Сондықтан тұйық тесіктің
тіліктсгі кескіні 120° бұрышпсн қиылысатын екі кесіндімсн шектеледі
(163, а-сурст). Тесікке бұранда салу үшін бслгі салғыш (метчик)
(166, б-сурст) дсгі аталатын қүралды пайдаланады. Оның үшы қиық
конус тәрізді болады. Сондықтан тесіктегі бұранданың соңғы орам-
дары дұрыс пішіндс болмайды. Профильдің биіктігі біртіндсп кеми
бсрсді. Бұранданың осындай іскс жарамсыз бөлігін сызбада көбінс
көрсстпсйді (168 жәнс 169-сурсттср). Ксрск болған жағдайда бұран-
даның іскс жарамсыз бөлігін (тссіктегі) 163, ^-сурсттсгідсй етіп
көрсстеді. 
;
Сызба салу жұмысын жсңілдету мақсатында тссіктегі бүранданы
163,6-суреттегідсй 
стіп 
сызуға 
болады. 
Бүл 
сызбада 
фаска
көрсстілмсгсн және бұранда шартты түрде тесіктің түбінс дейін
жсткізілгсн.
Бұранданы кескіндейтін сыбайлас орналасқан ж уан нсгізгі жене
жіңішкс тұтас сызықтардың ара қашықтығы 0,8 мм-дсн ксм жанс
бұранданың адымынан артық болмауы керск. Сонымсн, сызбада
бұрандалардың барлық типтері бірдей кескінделетінін көрдік. Шарт-
ты ксскіндерінс карап тстікбөлшекке қандай бұранда ойылатынын
аныктауға болмайды. Мұны қалай анықтау керек?
Ол үшін сызбаға бұранданың өлшемін түсіреді. Бұранда өлшсмін
оськс параллель жазықтықтағы кескінге түсіру үшін шығару сы-
зықтарын жүргізіп алу керек. Шығару сызықтары сыртқы (үлксн)
диамстр сызықтарының жалғасы. Осыдан кейін өлшем сызығы
жүргізілсді. Өлшсм сызығының үстіне нсмссе оның жалғасынын
үстіне 
бұранданың 
белгілснуі 
толық 
жазылады. 
Бұранданың
белгіленуі туралы 45-параграфта айтылған болатын. Бүранданы
оның осінс псрпсндикуляр жазықтықта бслгілеу үшін шығару сы-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет