Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі
§ 54. ТІСТІ (Ш Л И Ц ТІ) ПІРІКТІРУ
жүктеу/скачать 20,14 Mb. Pdf көрінісі
|
b1833
§ 54. ТІСТІ (Ш Л И Ц ТІ) ПІРІКТІРУ Айналдырушы күш үлкен болса, шпонканың істсн шығуы мүмкін. Осындай жағдайда тісті біріктіруді қолданады. Тісті біріктіруде күпшсктің ішкі бстінде дәл сол пішіндсс етіп жасалған білік бстіндсгі ойықтарға кіріп түратын тістсрі болады. Біліктің бстінде де дәл сол пішіндсс жасалған, күпшсктің ішкі бстіндегі ойықтарына кіріп түра- тын тістсрі болады. Біріктіру үшін жасалған күпшск псн біліктің тістерін шлицтср дсп те атайды. Тісті біріктіру шпондық біріктіруге үқсас болғандықтан, оны көп шпонкалы біріктіру дсуге де болады. Тісті біріктірудің шпондық біріктіруден артықшылығы: ол шпондық біріктіруден бсрік, со- ндықтан оны қуатты машиналарда қолдануға боладьі; білікке қондырылған тісті дөңгслек нсмесе басқа тетікбөлшек ось бойымсн еркін қозғала алады. Тістсрдің көлдснсң қимадағы пішіндсріне қарай, оларды тікбүрышты, үшбүрышты, трапеция тәріздес және т. б. шлицтер деп ажыратады. Тік бүрышты шлицтср көбірек ксздсседі, сондықтан күпшск псн біліктің осындай тістсрі бар деп есептсйміз. Тік бүрышты тісті біріктірудің нсгізгі парамстрлсрі: г — тістсрдің (шлицтердің) саны; £> — сыртқы (үлксн) диаметр; іі — ішкі (кіші) диаметр; Ъ — тістің сні. Аталған парамстрлсрдің үшсуі ( г , Щ және (1) ссептеп тағайындалған, ал олардың тағайындалған мәндеріне тістің бслгілі бір сні сәйксс келсді. Осы парамстрлердің мәндеріне қарай тік бүрышты шлицтсрдің комсгімен біріктіруді үш ссрияға бөледі: жеңіл, орташа және ауыр. ' Тісті біріктіруде күпшек пен білік шлицтерінің конструкцияла- рына байланысты мынадай жағдайлар болады: — біліктің ішкі диамстрі сі күпшсктің ішкі диаметрінсн сәл кішілеу, ал олардың сыртқы диамстрлсрі тең. Бүл жағдайда шлицтсрдің ішкі диамстрлсрінің арасында саңылаулар болады (195, а-сурст). Күпшск псн білікті осылайша біріктіруді сыртқы диамстр- лері (Уэ) бойынша цснтрлеу дейді: — біліктің сыртқы диамстрі күпшектің сыртқы диаметрінсн сәл кішілеу, ал олардың ішкі диамстрлері озара тсң; сондықтан саңылаулар сыртқы диаметрлсрдің арасында болады (195, ә-сурет). Тісті біріктірудің осындай түрін оларды ішкі диаметрлері Ы) бой- ынша цснтрлсу дсйді. Саңылаулар сыртқы және ішкі диаметрлердің аралықтарында да болады (195, б-сурст), өйткені күпшск тістерінің сыртқы диамстрі білік тістсрінің сыртқы диамстрінен, ал күпшск тістсрінің ішкі диамстрі білік тістерінің ішкі диамстрінен кіші бо- лады. Бүл жағдайда күпшск псн білік бүйір бсттсрі ( Ь) бойынша цснтрлснген дсйді. 198 К үпшек 195-су рет Тісті біріктіруді шартты түрде белгілеудің мысалдары: «£8 х 42 х 48 х 7», «*/6 х 26 х 30 х 6», «Ы6 х 52 х 60 х 5». Мүндағы бірінші түрған әріптср центрлеу әдістерін көрсетеді. Щ — сырткы диаметрі, жүктеу/скачать 20,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|