Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі

а) мүрыс ецес
§) Лүр
ыС
■ *
/
124-сурст
Проскциялары симмстриялы фигуралар болатын тстікбөлшсктің 
сызбасын қарастырайық. 125,а-сурсттс тстікбөлшсктің скі көрінісі 
(алдыңгы жәнс үстіңгі) кслтірілгсн. Осылар бойынша тстікбөлшсктің 
сыртқы пішіні туралы түсінік алу оңай да, ал ішкі жағын түсіну 
қиынырақ. Тстікбөлшскті фронталь жазықтықпсн ойша қияйық. 
Осыдан шыққан фронталь тілік псн үстіңгі көрініс бойынша ішкі 
жағы туралы мағлүмат алуға болады (125,а-сурст). Тстікбөлшсктің 
сыртқы жәнс ішкі пішіндсрі туралы толық түсінік бсрстін тск бір 
ксскінді қалай алуға болады? Ол үшін көріністің жартысын тіліктің 
жартысымсн біріктіріп салу ксрск. Ондай сызба 125,6-сурсттс 
көрсстілгсн. 
. . . 
I
Щ 
9 
§
125-сурст
Егср тстікболшск симмстриялы фигураларға проскцияланатын 
болса, сызбада коріністің жартысын тіліктің жартысымсн косып, 
біріктіріп сызуға болады.
Көріністің жартысында корінбсйтін сызықтар (үзілмс сызықтар) 
жоқ, соған назар аударыңдар. Оларды жүргізудің қажсті жоқ,
108

өйтксндс тіліктс көрінстін ішкі контурдың тұрпатын қайта сызып 
шмғар сдік. Көрініс псн тіліктің арасы жіңішкс үзілмслі нүктслі
сызықпсн (ось сызығымсн) бөлінгсн. Үстіңгі көрініс үш жағдайда 
да бірдсй, ол өзгсрмсйді.
Егср сызбада тстікбөлшсктің сим- 
I
мстрия осі мсн контур сызығының про- 
скциясы дәл кслсе, ягни симмстрия осі 
басқа бір сызықтың проскциясымсн 
бсттссстін болса, онда көріністің жар-
тысы мсн оған сәиксс кслстін тіліктің 
жартысын қосып біріктіругс болмайды.
Бүл жағдайда көрініс пен тілік ирск 
сызыкпен бөлінсді. Егср симметрия 
осімен дәл кслетін сызық тесіктс орна- 
ласқан болса, онда сызбада тіліктің 
жартысынан үлксн бөлігі көрсстіледі 
(126, а-сурст). Егср симмстрия осімсн
бірігіп түсетін сызық тстікбөлшсктің сыртқы бетінде орналасқан 
болса, онда көріністің үлксн бөлігі көрсстіледі (126, э-сурет).
126-сурст
Жаттығулар
1. 127-сурсттс тстікбөлшсктің
алдыңғы, үстіңгі жәнс сол жақ 
көріністсрі 
бсрілгсн. 
Алдыңғы
көріністі
үстіңгі
фронталь
көріністі
тілікпсн,
горизонталь
тілікпсн жәнс сол жақ көржісті 
профиль 
тілікпсн 
ауыстырып, 
бсрілгсн тстікбелшсктің сызбасын
сал.
1
' !
і
! .....
1
1
—
! '
!
1
! 
1
Т 
X
г
! 
. ' Т '
1
' /
!
1
V
1
1
V 
- -
1
і
)\
Г
1
. .
1—
1
-------------
1
: 
і
і
і 
і
і 
і
127-сурст
2
. 
128-сурсттс бсрілгсн тстікбөлшсктсрдің сызбаларын салып 
шық. Сызбада алдынғы жәнс сол жақ көріністсрдс жарты тілікті 
жарты көрініспсн біріктіругс болады, ал үстіңгі көріністі өзгсртпсй 
калдыру ксрск. Тік бүрышты изомстрияларын түрғыз.

жүктеу/скачать 20,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: