…  Атрибуттың аты n  Тәуелді мән

84 
 
2.24-кесте 
Байланыстардың шартты белгілері 
 
 
 
 
 
 
 
 
Осындай  атрибут  тәуелді  мәннің  сыртқы  кілті  деп  аталады  жəне  оның 
белгісіне  FK  (Foreign  Кеу)  шартты  белгі  қосылады.  Сəйкестендіруші 
байланыс  жағдайында  «Біреу»  тарапындағы  кілт  «Көп»  тарапындағы 
кілтке қосылады.   
«Біреу» тарапындағы мəн ата-аналық деп, ал «Көп» тарапындағы мəн 
– тəуелді (еншілес) деп аталады.   
IDEFX1 
 
 
нотациясында  байланыс  қуатымен  (дəрежесімен) 
сипатталады.      2.15-суретінде  қуаты  ескерілген  байланыстардың  шартты 
белгілері көрсетілген. 
Байланыстардың мынадай ерекшеліктері белгіленеді: 
а)  əр ата-аналық мəннің онымен байланыстырылған нөл, бір жəне одан 
көп еншілес мəндері болуы мүмкін; 
б)  əр  ата-аналық  мəннің  онымен  байланыстырылған  кемінде  бір 
еншілес мəні  болуы тиіс; 
в) 
əр  ата-аналық мəннің бірден көп емес онымен  байланыстырылған 
еншілес мəні болуы тиіс.   
  2.16  суретінде  ER-моделей  екі  нұсқасы  келтірілген—  сəйкестендіруші 
(2.16, а-сурет.) сəйкестендірмейтін (2.16, б-сурет) байланыстармен. 
Мəндік  саланы  талдау  үдерісінде  супертип-  кіші  тип  арнайы  қатынастар 
типін белгілеуге болады. Супертип ретінде   мəндік саланың белгілі бір тектес 
мəндер  жинағы  үшін  арғы  атасы  болып  табылатын  қайсыбір  абстрактылы 
сынып  (мəн)  қарастырылады.          IDEFX1 
нотациясында  супертип  
пен  оның  кіші  типтері  арасындағы 
байланыс      арнайы 
символ  арқылы  бейнеленеді.      Супертипті 
пайдалану  үлгісі      2.17 
суретінде  көрсетілген,  онда  «Адам»  абстрактылы        типі  жəне  оның  кіші 
типтері көрсетілген. 
 
 
 
 
2.15-сурет. Байланыс қуаттарының     
 
 
 
 

85 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.16.сурет. Байланыс типтері: 
а — сəйкестендіруші; б — сəйкестендірмейтін шартты белгілері 
 
Әр  кіші  тип  талданатын  мəндік  саладағы  абстрактылы  тұлғаның  нақты 
рөлін  білдіреді.    Бұл  ретте  əр  кіші    тип  тұлғаның  атрибуттер  жинағына 
белгілі бір атрибуттер жинағын қосады. Мысалы тұлға туған күні, тегі, аты, 
əкесінің  аты,  тіркелген  мекенжайы,  байланыс  телефоны  сияқты 
атрибуттермен сипатталады.   
  «Қызметкер»  кіші  типі  осы  атрибуттерге  ұйымның  ақпараттық 
ортасын модельдеу үшін қажетті атрибуттерді қосады.   Мысалы: табельдің 
нөмірі, бөлімнің коды. 

жүктеу/скачать 4,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: