Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған
жүктеу/скачать 0,98 Mb.
|
| 1 кДж = 10
3 Дж; 1 МДж = 10 6 Дж; 1 ГДж = 10 9 Дж. 4. Q = сm∆t = сm(t 2 – t 1 ) формуласынан заттың тегін сипаттайтын с меншікті жылусыйымдылығын табайық: с = Q m∆t = Q m(t 2 – t 1 ) . Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 35
мағынасын ашады. Заттың массасын бір өлшемге тең ( m = 1 кг), тем- пература өзгерісі де бір градусқа тең (∆ t = 1 о С) деп алсақ, жоғарыдағы формула мына түрге келеді: с = Q/1 кг · 1 о С. Олай болса, меншікті жылусыйымдылық деп массасы 1 кг заттың температурасын 1 гра- дусқа өзгертуге шығындалған жылу мөлшерін айтады. 5. Халықаралық бірліктер жүйесінде меншікті жылусыйымдылық Дж/(кг · о С) бірлігімен өлшенеді, сондай-ақ кДж/(кг · о С) = 10
Дж/(кг · о С) бірлігін де пайдаланады. Мысалы, алюминийдің меншікті жылусыйым- дылығы с = 920 Дж/(кг · о С). Бұл шама 1 кг алюминийдің температура- сын 1 градусқа көтеруге шығындалатын жылудың мөлшері 960 джоуль болатынын білдіреді. Немесе оның температурасы 1 градусқа төмен- дегенде одан бөлініп шығатын жылудың мөлшері де 960 джоульге тең екенін көрсетеді. Қорғасынның меншікті жылусыйымдылығы алюминий- ге қарағанда 7 есеге жуық кем ( с = 140 Дж/(кг · о С), ал бірдей көлемдегі массасы 4,5 есеге көп. Табиғи судың меншікті жылусыйымдылығы ең үлкен шама бо- лып табылады ( с = 4200 Дж/(кг · о С). Судың бұл тамаша қасиеті жылу жүйелерінде ғимараттарды жылыту үшін, машиналардың іштен жана- тын қозғалтқыштарын суыту үшін қолданылады. Заттардың әртүрлі агрегаттық күйлерінің меншікті жылусыйымды- лықтары да әртүрлі болады. Мысалы: судың меншікті жылусыйым- дылығы 4200 Дж/(кг · о С), мұздың меншікті жылусыйымдылығы – 2100 Дж/(кг · о С); алюминийдің қатты күйдегі меншікті жылусыйымды- лығы 920 Дж/(кг · о С), сұйық күйдегісі – 1080 Дж/(кг · о С). жүктеу/скачать 0,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|