Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған



бет32/203
Дата17.10.2023
өлшемі0,98 Mb.
#116969
түріОқулық
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   203
ЖЫЛУ ПРОЦЕСТЕРІНДЕГІ ЭНЕРГИЯНЫҢ
САҚТАЛУ ЖӘНЕ АЙНАЛУ ЗАҢЫ
1. 7-сынып физикасында механикалық энергияның сақталу заңын
былайша тұжырымдаған едік:
сыртқы ортамен байланыспайтын 
тұйықталған денелер жүйесінде механикалық энергия өзгермей 
сақталады, тек бір түрден екінші түрге айнала алады: 
Е
м 
= Е
к 
+ Е
п
= сonst.
Бұған қоса тұйық жүйеде денелердің кинетикалық және потенциал-
дық энергиялары бір-біріне түрленіп, ∆
Е
м 
Е
к 
Е
п 
шамасына өзгере
алатындығы көрсетілген болатын. Сонымен қатар
энергия өзгерісінің 
өлшемін жұмыс деп атаған болатынбыз. Мұндай анықтаманың физи-
калық мағынасы мынаған саяды:
Е
м

механикалық энергия өзгерісі есебінен А жұмысы жасалады; 
керісінше,
атқарылған А жұмысы есебінен механикалық энергия Е
м 
шамасына

өзгереді: 
А = Е
м
;
А = Е
к
;
А = Е
п 
.
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217



42
Жұмыс пен энергия өзгерістері арасындағы осындай тепе-теңдік бай-


ланыс
эквивалентті байланыс деп аталады.
2.
Нақты жағдайда сыртқы ортамен әрекеттеспейтін тұйықталған де-
нелер жүйесін жасай алмаймыз. Оның үстіне тұйық жүйедегі денелер
арасында әртүрлі үйкеліс күштері әрекет етеді де, олардың температура-
лары жоғарылай бас тайды. Мұндай жағдайда механикалық энергияның
сақталу заңы орындалмайды:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   203




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет