Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған

35
Бұл  формула  заттың  меншікті  жылусыйымдылығының  физикалық 
мағынасын  ашады.  Заттың  массасын  бір  өлшемге  тең  (
m  =  1  кг),  тем-
пература өзгерісі де бір градусқа тең (∆
t = 1
о
С) деп алсақ, жоғарыдағы 
формула  мына  түрге  келеді: 
с  =  Q/1  кг  ·  1
о
С.  Олай  болса, 
меншікті 
жылусыйымдылық деп массасы 1 кг заттың температурасын 1 гра-
дусқа өзгертуге шығындалған жылу мөлшерін айтады.
5.  Халықаралық  бірліктер  жүйесінде  меншікті  жылусыйымдылық 
Дж/(кг · 
о
С) бірлігімен өлшенеді, сондай-ақ кДж/(кг ·
 о
С) =
 
10
3
Дж/(кг ·
 о
С) 
бірлігін де пайдаланады. Мысалы, алюминийдің меншікті жылусыйым-
дылығы с = 920 Дж/(кг ·
 о
С). Бұл шама 1 кг алюминийдің температура-
сын 1 градусқа көтеруге шығындалатын жылудың мөлшері 960 джоуль 
болатынын  білдіреді.  Немесе  оның  температурасы  1  градусқа  төмен-
дегенде  одан  бөлініп  шығатын  жылудың  мөлшері  де  960  джоульге  тең 
екенін көрсетеді. Қорғасынның меншікті жылусыйымдылығы алюминий-
ге қарағанда 7 есеге жуық кем (
с = 140 Дж/(кг ·
 о
С), ал бірдей көлемдегі 
массасы 4,5 есеге көп.
  Табиғи  судың  меншікті  жылусыйымдылығы  ең  үлкен  шама  бо-
лып 
 
 
 
табылады (
с = 4200 Дж/(кг ·
 о
С). Судың бұл тамаша қасиеті жылу 
жүйелерінде  ғимараттарды  жылыту  үшін,  машиналардың  іштен  жана-
тын қозғалтқыштарын суыту үшін қолданылады.
Заттардың  әртүрлі  агрегаттық  күйлерінің  меншікті  жылусыйымды-
лықтары  да  әртүрлі  болады.  Мысалы:  судың  меншікті  жылусыйым- 
дылығы  4200  Дж/(кг  ·
  о
С),  мұздың  меншікті  жылусыйымдылығы  – 
2100  Дж/(кг  · 
о
С);  алюминийдің қатты күйдегі меншікті жылусыйымды- 
лығы 920 Дж/(кг ·
 о
С), сұйық күйдегісі – 1080 Дж/(кг · 
о
С).

жүктеу/скачать 4,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: