4. Жеке дененің бөліктерінің арасында әрекет ететін күштер
ішкі күштер деп аталады. Егер денеге немесе денелер жүйесіне ішкі
F 1
және
F 2
күштермен қатар,
сыртқы F күші де әрекет етсе
(сурет 3.23,
ә ), онда олар бір ғана
a үдеуімен қозғалады. Мұндай жағдайда
F 1
және
F 2
ішкі күштер Ньютонның екінші заңында қолданыс таппай-
ды, өйткені олардың векторлық қосындысы нөлге тең болады. Мұндай
пайымдаулардың дұрыстығын дәлелдейік.
Мысал ретінде бір-бірімен созылмайтын жіппен байланған мас-
салары
m 1 және
m 2 болатын біртұтас жүйені құрайтын екі дененің
F сыртқы күш әрекетімен үдемелі қозғалысын қарастырайық (сурет 3.23,
ә ). Суреттен көрініп тұрғандай, массасы
m 1
денеге бір ғана
F 1
күші, ал
массасы
m 2
денеге
F 2
және
F күштері әрекет етеді. Ньютонның екін-
ші заңын біртұтас дененің екі бөлігі үшін қолданып, төмендегі теңдеу-
лерді аламыз:
m a F m a F F 1
1
1
2
2
2
=
=
+
;
,
мұндағы:
a a a F F 1
2
1
2
=
=
= −
;
– ішкі күштер.
Теңдеулердің оң және сол жақтарын мүшелей қоссақ, Ньютонның
екінші заңы мына түрге келеді:
(
m 1 +
m 2 )
