Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

65
Біл­ген­ге­мар­жан
Ғы­лы­ми­фан­тас­ти­ка­
(ағылш. 
scіence­fіctіon
– ғы лы ми ту ын ды)
–
көр кем әде би­
ет те, сон дай­ақ ки но, кес кін де ме т.б. өнер са ла ла рын да қа лып тас қан жанр.
Ғы лы ми фан тас ти ка өнер де гі дер бес жанр ре тін де XX ға сыр да қа лып тас қа­
ны мен, оның қай нар бас тау ла ры ежел гі әп са на лар да, ау ыз әде бие тін де жа тыр. 
Оған қи ял­ға жай ып тық, ер те гі лік қа си ет те тән. Қа зір гі әде би ет та ну мен өнер­
та ну ғы лы мын да фан тас ти ка ның «ер те гі лік» жә не «ғы лы ми» бел гі ле рі нің ара жі гі 
ажы ра тыл ма ған. Әде би ет те ғы лы ми фан тас ти ка – ғы лы ми поэ зия жә не ғы лы ми 
про за бо лып, екі пі шім де қа лып тас ты. Поэ зия да ғы ғы лы ми фан тас ти ка жал пы 
фан тас ти ка лық ар на дан бө лек ше, фи ло со фия лық­әлеу мет тік ба ғыт та ғы мүм­
кін ді гі мен ерек ше ле не ді. Ғы лы ми фан тас ти ка про за ның бар лық жан рын да (ро­
ман, по вес ть, әң гі ме т.б.) қар қын ды да мып, көр кем әде би ет тің ар на лы са ла сы на
ай нал ды. 
«Қа­зақ­эн­цик­ло­пе­дия­сы»
Білген­үстіне­біле­түс
То­ғыз­құ­ма­лақ
– қа зақ тың ұлт тық дәс түр лі ой ын да ры ның бі рі, ақыл­ой 
ой ыны. То ғыз құ ма лақ өз ге ел дер де де та рал ған. Қыр ғызс тан мек теп терін де 
то гуз­кор гоол дан олим пиада өтіп тұрады. Қы тай да, Қа ра қал пақ стан да 
кі тап тар, ғы лы ми ең бек тер шы ғу да. Сон дай­ақ көр ші лес Ал тай да Қа ра шай­
Шер кеш те, Са ха да үй ір ме лер ашы лып, Еуро па ның бір не ше ел ін де то ғыз құ­
ма лақ та ра лып ке ле ді.
Қа зір әлем де то ғыз құ ма лақ қа ұқ сас мы сыр лық 
ка­лах
, Моң ғо лия да 
эсон­
кор­гоол
, Шри­Лан ка да 
олин­да­ ка­лия
, аф ри ка лық тар да 
ман­ка­ла
, 
га­ба­та
, 
аба­па
, 
нам-нам
, 
бао
, 
там­по­дуо
, 
ом­ве­со
, 
ма­ра­бот
, тұ рақ ты аме ри ка лық­
тар да 
ад­жи-бо­то
, 
вар­ри­роунд
жә не 
роунд
, азия лық тар да 
сунг­ка
, 
пал­лан-
гу­ли
, 
гонг­как
сын ды ой ын дар бар.
«Қазақ­энциклопедиясы»
Мі­не,­қы­зық!
Талап Сұл тан бе ков «Бі лім жә не ең бек» жур на лын да бас ре дак тор бо лып қыз мет 
іс теп жүр ген де, Әлім хан Ер ме ков тің «Ала шор да шы лар» ма қа ла сын жа рия ла ға ны 
үшін жұмысынан босай ды.

жүктеу/скачать 5,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: