Лирика Ли ри ка – (гр. lyra – ежел гі грек тер үні не қо сы лып ән сал ған му зы ка
ас пабы) – әде би ет тің Аристотель за ма ны нан бері ке ле жат қан дәс түр лі үш
те гі нің бі рі, шын дық ты адам ның ішкі кө ңіл күйі не бө леп, ойы мен се зі мі не
ас тас ты ра су рет тей тін те рең психоло гия лық шы ғар ма лар дың тү рі. «Лира» –
грек ше му зы ка лық ас пап тың атауы. Лира ға қо сып ай та тын өлең ді «ли ри ка»
деп ата ған.
Ли ри ка – ақын ның се зі мін, кө ңіл күй ін, қуа ны шы мен сүй інішін, ар ма нын,
өмір ге де ген көзқа ра сын, іш кі тол ғаны сын, дү ни ета ны мын сыр ғып шер те тін
өлең, әде би ет тегінің бір тү рі. Ли ри ка лық шы ғар ма өлең мен жа зы ла ды, он да
автор дың не ме се кей іп кер дің дү ние ге көзқа ра сы оның се зі мін, нақты ой ын,
кө ңіл күй ін су рет теу, әсер леп бей не леу арқы лы көр се ті ле ді.
Ли ри ка лық шы ғар ма лар та қы ры бы на, маз мұ ны на қа рай:
сая си-аза- мат ты ли ри ка (та қы ры бы да, маз мұ ны да әлеу мет тік мә ні зор ірі мә се ле-
лер ді сөз ете ді);
ма хаб бат ли ри ка сы (сүй іс пен ші лік, ма хаб бат ту ра лы, кей де
қуа ныш ты, кей де қай ғы лы бо луы мүм кін);
фи лософия лы ли ри ка (ақын ли ри-
ка лық өле ңін фи лософия лық те рең маз мұнға құ ра ды);
та би ат ли ри ка сы (әр
алу ан та би ғат құ бы лыс та рын жыр лау ға ар нал ған)
бо лып бө лі не ді. Ли ри ка лық
өлең дер дің маз мұ ны да, тү рі де, олар да бай қа ла тын кө ңіл күй ле рі де ақын ның
өмір ге көзқа ра сы на бай ла ныс ты.
Лириканыңтүрлері Та би ат ли ри ка сы – ақын ның іш кі жан дү ние сінің әртүр лі та би ғат құ бы-
лыс та рын се зінуі, бей не леп су рет теуі ар қы лы та ны ла тын, адам ның та би ғат пен
ете не жа қын ды ғын көр се те тін өлең-жыр лар.
