Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы
жүктеу/скачать 6,55 Mb. Pdf көрінісі
|
810-002-001к-19 КазЛитра 10 каз УЧЕБНИК ОГН
- Бұл бет үшін навигация:
- Тобыңдаталдапкөр Дәптеріңежаз Түйінде Қалайойлайсың Үйдеорында Білгенгемаржан АР МА
- Білгенүстінебілетүс
| Білгенгемаржан
«Ата дан ал тау, Ана дан төр теу, Жал ғыз дық кө рер же рім жоқ» де ген де өз ше ше сі Ұл жан нан Тә ңір бер ді, Абай (Иб ра һим), Ыс қақ, Ос пан де ген төрт ұл туа ды. Құ нан бай дың бәй бі ше сі Күң ке ден ту ған Құ дай бер ді ер те рек қай тыс бо лып кет кен дік тен, бұ ған әке сі нің үшін ші әй елі Ай ғыз дан ту ған Ха лиол ла мен Ыс ма ғұл ды қо са ды. Сон дық тан: «Ата дан ал тау, ана дан төр теу, жал ғыз дық кө рер же рім жоқ» – дей ді. Бұ лар ды са на ма ған да бас қа ағай ыны да же тер лік. Бі рақ ай на ла сын да көп кі тап оқып, төрт кіл дү ние нің ті лін біл ген, те рең бі лі мі бар, өзі мен тең дә ре же де сөй ле се ала тын адам жоқ болғандық тан: «Ағай ын бек көп, Ай та мын еп теп, Сө зім ді ұғар елім жоқ», – дей ді. Тобыңдаталдапкөр Дәптеріңежаз Түйінде Қалайойлайсың? Үйдеорында Білгенгемаржан АР МА Н - ПВ ба сп ас ы 14 «Мо ласындай бақсының, жалғыз қалдым – тап шыным». Мұнда «мо ла тә різ ді дөң ки ген (мола – өлген адамның сүйегі жерленген бейіт)» де ген ма ғы нада айтылып тұр. «Бақ сы – ер те де ел қы ды рып, ау русыр қау ды ем дей тін бал гер ден гө рі « жын да рын ша қы рып», жай адам ның қо лы нан кел мей тін не ше түр лі ісәрекет көр сет кен ді гі мен аты шық қан тәуіп. Кө бі не се ау ру дың бой ынан « жыншай тан дар ды» қу ып «ем деу ге» ше бер бол ған». Сол ор та ның тү сі ні гі бой ын ша Абай өзінің ру ха ни жал ғыз сы ра уын «бақ сы ның моласына» теңеп отыр. Р.Зайкенова«Абайтану»оқулығы Білгенүстінебілетүс Өзіне дейін ешкім таппаған қиын ұйқасты өлең түріне арнап Абай ән де шығарған. Бұл әннің әр жылдары жазылған 8 нұсқасы бар. Әннің 1түрін 1920 жылдары Ақмола облысын аралаған А.Э.Бимбоэс әншіақын Мұстафа Нұрбаевтан жазып алып, нотаға түсірген. Екіншісін 1922 жылы А.В.Затаевич Орынбор қаласында Құстай Мырзабеков пен Кәрім Қашқымбаевтың айтуы мен нотасын жазған. Үшіншітөртіншісін композитор Л.Хамиди 1935 жылы Әрхам Кәкітайұлынан және 1938 жылы Жүсіпбек Елебековтен жазып алса, бесінші алтыншысын 1938 жылы музыка зерттеушісі, профессор Б.Г.Ерзакович Темірболат Арғынбаевтан және 1939 жылы Қуан Лекеровтен жазып алып, нотаға түсірген. Әннің 7–8нұсқасын 1984 жылы Мәкен Мұқаметжанова мен Қали Байжановтың орындауында музыка маманы Қайролла Жүзбасов нотаға түсірген. Бұлар «Әр халық әндері» (1971), «Айттым сәлем, қаламқас» (1986), т.б. Абай әндері жинағына енгізілген. Композитор С.И.Шабельский «Абайды еске алу» деген фортепианолық триосының бір бөлімін осы «Сегіз аяққа» арнаған. «Абай»энциклопедиясы жүктеу/скачать 6,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|