Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы



Pdf көрінісі
бет5/163
Дата26.12.2023
өлшемі6,55 Mb.
#143975
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   163
Байланысты:
810-002-001к-19 КазЛитра 10 каз УЧЕБНИК ОГН

Зерделі­ой
АР
МА
Н
-
ПВ
 
ба
сп
ас
ы


8
ха лық шыл Е.П.Ми хаэлиспен та ныса ды. Е.П.Ми-
хаэлис ол кез де жас, Пе тер бор уни вер си те ті нің 
сту ден ті екен. Ол сол за ман да ғы орыс тың төң ке-
ріс шіл дік пі кі рін де жүр ген адам дар дың бас шы-
сы, атақ ты Н.Г.Чер ны шев с кий дің жа қын та ны-
сы ның бі рі бол ған. Е.П.Ми хаэлис Се мей дің кі тап-
ха на сы нан өзі не ке рек бір кі тап ты із деп ке ліп 
тұр ған да, Абай да Толс той дың кі та бын сұ рап тұ-
ра ды. Ми хаэлис ке қыр қа за ғы ның толс той шыл-
ды ғы таң сық кө рі не ді. Сон дық тан ол Абай ға ке-
ліп, «Толс той не ге ке рек?» деп сұ ра ған да, Абай 
Л.Н.Толс той дың кі та бын оқығысы келгенін ай та-
ды. Со дан еке уі кі тап ха на дан бір ге шы ғып, әң гі-
ме ле се ді. Мұ ның ар ты сый лас тық қа, дос тық қа 
ұла са ды. Осылайша Абай Е.П.Ми хаэлис ар қы лы 
ад во кат А.Гросс, жас док тор Н.И.Дол го по лов си-
яқ ты ха лық шы л дар мен де ара ла са ды.
Абай­дың­ақын­дық­қа­ден­қоюы­қай­ке­зең­нен­бас­тал­ды?
1884–1885 жыл дары «Жа сым да ғы лым бар деп ес кер ме дім», «Қақ та ған 
ақ кү міс тей кең маң дай лы» сынды бірді-екілі өлең шығарса, 1886 жы лы Абай 
на ғыз ақын дық қа шы ны мен бет бұрып, көп кө ңіл бө ле бас тай ды: 16–17 өлең 
шы ға р ды.
1882 жыл дан бас тап, әсі ре се 1885–1886 жыл дар арасында А.С.Пуш кин, 
М.Ю.Лер мон тов тан бі рен-са ран өлең дер ді қа зақ ша ға ау да рып та бай қай ды. 
1880 жыл дар ға дейін де кі тап оқу ға кі ріс кен Абай ел ішіндегі шаруасымен
айналысса да, кі та бын тас та ма ған. 1886 жыл дан 1889 жыл ға дейін та ғы да ел 
жұ мы сы мен, кі тап оқу мен қа тар өлең де рін де жа зып отыр ған. 1889 жы лы 
ша ма мен 25 өлең, ал 1890–1891 жыл дар да жи ыр ма шақ ты өлең жа за ды.
Абай бірнеше рет бо лыс бол ған. Күшік Тобықты еліне 1866–1868 жылдары, 
содан соң 1872–1874 жылдары болыстыққа сайланады. 1876–1878 жылдары 
Қо ңыр көк ше еліне, 1893 жылы Шыңғыс еліне бо лыс болады. Кейін 1885 жы лы 
Қа ра мо ла де ген жәр мең ке де бір не ше дуан (округ) ел дің бас қос қан тө тен ше 
құ рыл тай ына тө бе би сай ла на ды.
То бық ты ішін де жер дауы, же сір дауы, құн дауы си яқ ты салмақты мәсе-
лелерде жау жа ғы Абай ға ке ліп би лік айт қы зу ға әр қа шан ын тық бо ла ды екен. 
Ақыл­бай,­Абай,­­
Тұ­ра­ғұл.­1896­ж.­Се­мей­қ.
Шын ха кім, сө зің асыл – ба ға жет пес,
Бір сө зің мың жыл жүр се, дә мі кет пес.
Қа ра дан ха кім бол ған сен дей жан ның
Әлем нің құ ла ғы нан әні кет пес!
Ай, жыл өтер, дү ние кө шін тар тар,
Өл ті ріп талай жан ды, жү гін ар тар.
Көз ашып, жұр тың ояу бол ған сай ын,
Ха кім ата, ты ныш бол, қа ді рің ар тар.
Мағ­жан­Жұ­ма­ба­ев


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   163




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет