Әдебиеттеориясы Коллизия (лат. collіsіo – қақ ты ғыс) – қа ра мақар сы мүд де лер мен күш
тер дің, көз қа рас тар дың қақ ты ғы сы. «Кол ли зия» тер ми ні әде би ет пен өнер
ту ын ды ла рын да ғы тар тыс тың, се зім ар па лы сы ның ше бер бей не ле нуін көр
се ту үшін де қол да ны ла ды.
Тартыс, конф ликт (лат. conflіctus – жан жал) – екі не ме се бір не ше жақ
тың қа рымқа ты на сы ба ры сын да мақ сат та ры мен көз қа рас та ры ның өза ра
қа ра мақай шы лы ғы. Тар тыс әлеу мет тік жә не бейәлеу мет тік бо лып екі ге
бө лі не ді. Әлеу мет тік тар тыс ны сан да ры – адам дар, ал бейәлеу мет тік тар
тыс қа та би ғат құ бы лыс та ры жа та ды.
Роман(ХІ–ХІІ ға сыр лар да ро ман тіл де рін де жа зыл ған әр түр лі шы ғар
ма лар) – күр де лі сю жет ті, кө бі не қа ра сөз бен, кей де өлең мен жа зыл ған кең
кө лем ді эпи ка лық түр.
Ро ман да өмір құ бы лыс та ры, адам дар ара сын да ғы қа рымқа ты нас тар
мо лы нан қам тыл ған, ком по зи ция лық күр де лі құ ры лым нан тұ ра ды.
Ро ман да ли ри ка мен дра ма жанр ла ры ның си пат та ры да кі рі гіп оты ра ды,
әң гі ме мен по вес ке қа ра ған да, он да түр лі оқи ға лар жүй есі, сю жет тік же лі,
қа һар ман дар қа та ры ке ңі рек қам ты ла ды. Ро ман адам дар тағ ды рын, за ма на
шын ды ғын су рет теу ар қы лы дәу ір мен қо ғам ды, салт пен са на ны бей не лей ді.
Эссе – со ны пі кір лер ге кө бі рек мән бе рі ліп, оқыр ман ды ой те ңі зін де
жүз ді ріп, таң дай қақ ты ра тын, өзін ше ой лапсе зі ну қа жет ті лі гін ту ғы за тын,
қа ның ды қыз ды рып, ру ха ни әле мі ңе азық сый лай тын, дү ние құ бы лыс та рын
өт кір қа был дауы мен ерек ше ле не тін көр кем ту ын ды. Эс се та би ға ты сыр шыл
се зім ге, тіл бояу ла ры ның ай рық ша сал та на ты на, әше кей лі ком по зи ция ға