Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев
Бас сүйек нервтерінің анатомиясы
жүктеу/скачать 2,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| Бас сүйек нервтерінің анатомиясы
Бассүйек нервтерінің анатомиясы және қызметі тікелей мимен байланысты. Рим сандарымен белгіленген 12 жұп бассүйек нервтері: 289 І – жұп –иіс сезу нервтері, nn. olfactorii ІІ – жұп –көру нерві, n.opticus ІІІ – жұп –көз қозғалтқыш нерв, n.oculomotorius ІV – жұп– шығыршық нерві, n.trochlearis V – жұп –үшкіл нерв, n.trigeminus VІ– жұп–әкететін нерв, n.abducens VІІ– жұп–бет нерві, n.facialis VІІІ– жұп–кіреберіс – ұлу нерві, n.vestubulicochlearis ІХ– жұп–тіл -жұтқыншақ нерві, n.glossopharyngeus Х– жұп–кезбе нерв, n.vagus ХІ– жұп–қосымша нерв, n.accessorius ХІІ– жұп–тіл асты нерві, n.hypoglossus І және ІІ жұп бассүйек нервтері алдыңғы миден мен, ал ІІІ – ХІІ жұптар – ми сабауының әртүрлі бөліктерінен дамыған. Сонымен бірге ІІІ, ІV – жұп нервтері ортаңғы мимен, V – VІІІ жұптар көпірмен және ІХ – ХІІ- жұптар сопақша мимен байланысты. Нерв талшықтарының құрамы бойынша бассүйек нервтері үш топқа бөлінеді: 1) Сезімтал нервтер – І,ІІ және VІІІ – жұптар 2) Қозғалтқыш нервтер – ІV, VІ, ХІ,ХІІ – жұптар 3) Аралас нервтер – ІІІ, V, VІІ, ІХ және Х - жұптар Сезімтал нервтер, І жұп үшін мұрын қуысының шырышты қабығында, ІІ – жұп үшін көздің торлы қабығында және VІІІ- жұп үшін сезімтал түйіндерде орналасқан жасушалардың орталыққа тебетін сезімтал талшықтарымен түзілген. Қозғалтқыш нервтер – ІV, VІ, ХІ,ХІІ – жұптардың қозғалтқыш ядроларының жасушаларының аксондарынан түзілген. Аралас нервтердің құрамы әртүрлі болады. V, VІІ, ІХ және Х- жұптардың сезімтал құрауышы, сезімтал түйіндердегі псевдоуниполярлық жасушалардың орталық өсінділерінің жиынтығы болып саналады. ІІІ, ІV, V, VІ, VІІ, ІХ және Х- жұптардың қозғалтқыш құрауышы осы нервтердің қозғалтқыш ядролары жасушаларының аксондар жиынтығы болады. Аралас нервтерде парасимпатикалық құрауыш, ІІІ, VІІ, ІХ, Х- жұптардың құрамында бар. Ол сәйкес нервтердің ядроларынан басталып вегетативті түйіндерге жететін түйін алды (преганглионарлық) парасимпатикалық талшықтардан немесе көрсетілген түйіндер жасушаларының аксондарынан түзілген. |