универсалдылығы айдан анык. Өнердің кабаттары көп жағдайларда субъекттің рухани күш-жігерін пайдалану негізінде де, әрекеттің практикалык тәжірибесін, шеберлігін колдану нэтижесінде күралады. Оның үстіне эстетикалык кұндылыктарды калыптастыру кұралдарды, құрылгыларды жэне т.б.колдануды талап етуі мүмкін. Тіпті музыкант немесе суретші өз ойын жеткізу үшін техникалык күралдарға жүгінеді. Адамзат өнері мен талантының шығармасын калыптастыруда не нәрсенің мәнді рөл атқаратынын білу маңызды. Бұл үшін дарындылықтың, эстетикалықтың кажет екендігі айдан анык. Алайда, эстетикалык мэдениет кұбылысының рухани немесе материалдык мэдениет саласына жататындыіын анықтағанда, ең алдымен бұл кұбылыстың бір рет табылған шешімді немесе шаблонды кайта көшіруі емес, оның каншалыкты мөлшердегі наіыз шығармашылыкты білдіретіндігіне көңіл аудару кажет. Өнер адамзаттың өміркамының ең ертедегі формаларының бірі болып табылады. Алайда бүгінде өмірдің дәстүрлі түсінігі кайта карастыруды кажет етеді. Өйткені өнер еңбектің, моральдың, діннің қызмет етуін камтамасыз ететін эрекет түрлерінен жоғары түрады. Сондыктан да, ең алдымен, өнердің нені білдіретінін ұғынып алу қажет. Профессор Б.Ғ.Нүржанов өзінің еңбегінде өнер терминінің казіргі тілде екі мағынада - кең жэне тар мағыналарында қолданылатынын айтады (Культурология: курс лекций. Алматы, 1994). Өзінің кең мағынасында өнер адамының барлык шығармашылык жасампаз әрекетін білдіреді жэне бұл магынада өндіріс те, тіпті дін де өнердің формалары ғана болып табылады. Әсіресе осы мағынасында ол ежелгі грек тілін де
