603.
Тиісті нүктелерді біріктіру арқылы AB
және CD кесінділерін жаса. Кесінділердің
ұзындығын сантиметр және миллиметр-
мен өлше:
604.
Жәшікте 4 ойыншық бар еді. Одан 2 ойын-
шық алынды. Қай ойыншықтар алынған?
Жауаптар саны нешеу болуы мүмкін?
605
183 – 135
461 – 343
757 – 529
254 – 137
546 – 307
864 – 457
372 – 256
650 – 434
973 – 645
A
C
B
D
115
Жүздіктен өтіп азайту
607.
Шешуін түсіндір: 427 – 154 =
7 бірліктен 4 бірлік азайтылады, нә-
тиже 3 бірліктер астына жазылады.
Ондықтарды азайтуда 2-ден 5-тi азай
-
туға болмайды. 4 жүздіктен 1 жүздік
алынып, 12 ондық жасалынады және
4-тің үс тіне нүкте қойылады. 12 он
-
дықтан 5 ондық азайтылады, нәтиже 7
ондықтар астына жазылады. 4 жүздік
-
тен қалған 3 жүздіктен 1 жүздік азай
-
тылады, нәтиже 2 жүздіктер астына
жазылады.
608.
237 – 175
576 – 382
748 – 257
346 – 153
654 – 264
825 – 352
425 – 254
615 – 573
867 – 774
Ондық
Жүздік
Бірлік
4
2
7
1
5
4
2
7
3
–
606
Сызба бойынша мәселе құрастыр және
оны шеш:
348 км
I
III
? км
562 км
II
116
609.
Фермер шаруашылығында бірінші жы лы-
жайдан 548 кг, екіншісінен оған қа рағанда
164 кг кем қызанақ теріп алынды. Барлы-
ғы қанша қызанақ теріп алынды?
610.
Тиісті нүктелерін бірлестіру арқылы ABC
және
KLM
үшбұрыштарын жаса. Содан
соң әрбір үшбұрыштың периметрін санти-
метр және миллиметр есебімен тап:
A
B
C
K
L
M
611.
Жұлдызшалардың орнына қандай цифр-
лар қойылса, амалдар дұрыс орындала-
ды?
612
245 – 164
318 – 246
726 – 534
357 – 185
642 – 252
931 – 840
613
Саяхатшы тауға шығуға 3 сағат 20 ми-
нут жұмсады. Таудың басында 1 сағат
50 минут дем алғаннан кейін 2 сағат 40
минут уақыт жұмсап, таудан қайтып түсті.
Саяхатшы тауға шығып, төменге қайтып
түскенге дейін қанша уақыт жұмсады?
117
Ондықтан және жүздіктен өтіп азайту
614.
Шешуін түсіндір: 423 – 156 =
Бірліктерді азайтуда 3-тен 6-ны азай
-
тып болмайды. 2 ондықтан 1 ондық
алынып, 13 бірлік жасалады және 2-нің
үстіне нүкте қойылады. 13 бірліктен 6
бірлік азайтылады, нәтиже 7 бірлік
-
тер астына жазылады. Ондықтардан
қалған 1-ден 5-ті азайтып болмайды.
4 жүздіктен 1 жүздік алынып, 11 он
-
дық жасалынады және 4-тің үстіне
нүкте қойылады. 11 ондықтан 5 ондық
азайтылады, нәтиже 6 ондықтар асты
-
на жазылады. Жүздіктерден қалған 3
жүздіктен 1 жүздік азайтылады, нәти
-
же 2 жүздіктер астына жазылады.
615.
234 – 176
555 – 366
743 – 257
346 – 158
635 – 147
825 – 358
423 – 254
671 – 482
947 – 559
616.
Кітап дүкенінде екі күнде 524 кітап са-
тылды. Егер бірінші күні 356 кітап сатыл-
ған болса, екінші күні нешеу сатылған?
Бірінші күні екінші күнге қарағанда неше
кітап артық сатылған?
4
2
3
1
5
6
2
6
7
–
Ондық
Жүздік
Бірлік
118
Барлығы 320
96 және 78
?
«Фанта»
мен
«Нестле»
617.
Тиісті нүктелерді біріктіру арқылы ABCD
және
KLMN
төртбұрыштарын жаса. Әрбір
төртбұрыштың периметрін сантиметр
және миллиметрлермен тап:
A
B
C
D
K
N
L
M
618.
Атасының 17 түйесі бар еді. Ол үлкен ба-
ла сына түйелердің жартысын, ортаншы-
сына үштен бірін және кенжесіне тоғыз-
дан бірін мұра етіп қалдырды. Балалары
түйелерді қалай бөліп алуды білмей тұр-
ғанда, түйе мінген данышпан келіп қалды.
Ол түйелерді балаларға бөліп берді де
түйесіне мініп қайта жолға түсті. Даныш-
пан түйелерді қалай бөліп берді?
619
243 – 154
564 – 358
730 – 349
324 – 147
643 – 564
946 – 768
620
Сурет негізінде мәселе құрастыр және
оны шеш:
Бар еді Сатылды Қалды
119
B
A
M
N
L
K
C
D
504 – 265 көріністегі өрнектер
621.
Шешуін түсіндір: 504 – 265 =
Бірліктерді азайтуда 4-тен 5-ті азайту
-
ға болмайды. Азайғыштағы 5 жүздік
есебінен 0 ондық 10 ондық етіп алы
-
нады. 10 ондықтан 1 ондық алынып,
14 бірлік жасалынады, 5 және 0 үстіне
нүкте қойылады. 14-тен 5 азайтылады,
нәтиже 9 бірліктер астына жазылады.
10 ондықта қалған 9-дан 6 азайтылады,
нәтиже 3 ондықтар астына жазылады.
5 жүздіктен қалған 4-тен 2 азайтылады,
нәтиже 2 жүздіктер астына жазылады.
622.
204 – 126
405 – 137
607 – 368
302 – 243
501 – 402
808 – 759
623.
ABCD және
KLMN
тік төртбұрыштарын
жаса. Олардың периметрі мен ауданын
тап.
5
0
4
2
6
5
2
3
9
–
Ондық
Жүздік
Бірлік
120
x + 125 = 142, 156 + x = 342 көрінісіндегі
теңдеулер
628.
Teңдеулерді шеш:
x + 3 = 5
5 + x = 8
x + 12 = 27
36 + x = 47
624.
Дүкенде 3 түрлі шоколад бар. Шоколад
түрлерінің әр да на сының бағасы:
шиелісi — 150 сум;
жаңғақтысы — 250 сум;
қаймақтысы — 350 сум.
Төмендегі өрнектер нені біл ді ретінін айт
және оларды шеш:
150 + 250
250 + 350
250 – 150
150 + 350
350 – 150
350 – 250
150 + 250 + 350
350 + 350
250 + 250
625.
1)
Тік төртбұрыштың биіктігі 2 есе артты-
рылса, оның ауданы неше есе артады?
2)
Квадраттың қабырғасы 3 есе арттырыл-
са, ауданы неше есе артады?
626
201 – 147
403 – 125
702 – 673
306 – 214
504 – 306
908 – 719
627
Супермаркетке 502 кг қой еті және мал
еті әкелінді. Бірінші күні қой етінен 138 кг,
мал етінен 154 кг сатылды. Супермаркет-
те қанша ет қалды?
121
629.
Шешуі мен тексерілуін түсіндір:
1)
x + 125 = 142
x = 142 – 125
Tексеру:
17 + 125 = 142
x = 17
142 = 142
2)
156 + x = 342
x = 342 – 156
Tексеру:
156 + 186 = 342
x = 186
342 = 342
630.
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x + 136 = 184
x + 154 = 437
x + 368 = 703
173 + x = 346
285 + x = 532
547 + x = 920
631.
Кесте бойынша мәселе құрастыр және
оны шеш:
Бар едi
Сатылды
Қалды
724 кг
орамжапырақ
және
қызылша
298 кг
орамжапырақ,
236 кг
қызылша
? кг орам-
жапырақ және
қызылша
632.
Әнуар қарындасы Умидадан 7 жас үлкен.
4 жыл алдын Әнуар Умидадан екі есе үл-
кен еді. 7 жылдан кейін Әнуар мен Умида
неше жаста болатынын тап.
633
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x + 148 = 174
x + 192 = 351
x + 456 = 620
162 + x = 457
265 + x = 503
758 + x = 936
634
Дүкенге 625 торкөз және түзу сызық дәп-
тер әкелінді. Бір аптада 258 торкөз дәптер
және 186 түзу сызықты дәптер сатылды.
Дүкенде барлығы неше дәптер қалды?
122
x – 125 = 142, 236 – x = 158 көрінісіндегі
теңдеулер
635.
Теңдеулерді шеш:
x – 3 = 2
8 – x = 5
x – 14 = 12
36 – x = 24
636.
Шешілуін және тексерілуін түсіндір:
1)
x – 125 = 142
x = 142 + 125
Teксеру:
267 – 125 = 142
x = 267
142 = 142
2)
236 – x = 158
x = 236 – 158
Teксеру:
236 – 78 = 158
x = 78
158 = 158
637.
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x – 154 = 132
x – 248 = 325
x – 358 = 463
268 – x = 126
484 – x = 237
843 – x = 545
638.
Қысқа жазу бойынша мәселе құрастыр
және оны шеш:
Әкелінді — 548 кітап
Сатылды — 224 балалар кітабы және 135
ересектер кітабы
Қалды – ? кітап
639.
Зәмираның анасы үш жылдан кейін қызы-
нан төрт есе үлкен болады. Егер анасы
қазір 37 жаста болса, Зәмира неше жас-
та?
640
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x – 123 = 157
x – 163 = 227
x – 427 = 573
354 – x = 138
563 – x = 324
925 – x = 867
123
x – 305 = 601 – 98, 917 – x = 328 – 39 көрінісіндегі
теңдеулер
642.
Шешуін және тексерілуін түсіндір:
1)
x – 305 = 601– 98
x – 305 = 503
Teксеру:
x = 503 + 305
808 – 305 = 601 – 98
x = 808
503 = 503
2)
917 – x = 328 – 39
917 – x = 289
Teксеру:
x = 917 – 289
917 – 628 = 328 – 39
x = 628
289 = 289
643.
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x – 156 = 223 – 74
x – 347 = 537 – 269
436 – x = 324 – 57
724 – x = 437 – 168
644.
Автокөлікпен бір қаладан екінші қалаға
жолға шықты. Бір сағатта 94 км, екінші
сағатта 85 км арақашықтық басып өтілді.
Егер бұл екі қала арақашықтығы 268 км
болса, баратын жерге жету үшін тағы да
қанша жол қалды?
645.
Екі сан ойладым. Бұл санның қосындысы
14, ал көбейтіндісі 24. Ойлаған сандарым-
ды тап.
641
Базарға 360 кг шалғам және 245 кг тұрып
әкелінді. Бір күнде 457 кг шалғам және тұ-
рып сатылды. Барлығы неше килограмм
шалғам және тұрып қалды?
124
Өткендерді пысықтау
648.
300 – 200
360 – 200
744 – 232
500 – 300
450 – 200
875 – 353
649.
154 – 36
134 – 52
104 – 63
247 – 139
247 – 156
206 – 153
355 – 228
436 – 254
501 – 245
650.
Кесте бойынша мәселе құрастыр және
оны шеш:
Бар еді Сатылды Қалды
126 м
? м
21 м
18 м
Барлығы 125
кг печенье
мен кәмпит
? кг
печенье
мен кәмпит
54 кг
печенье мен
38 кг кәмпит
646
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x – 268 = 345 – 184
x – 574 = 423 – 156
326 – x = 224 – 86
937 – x = 756 – 368
647
Сурет негізінде мәселе құрастыр және
оны шеш:
Бар еді Сатылды Қалды
125
655.
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
154 + x = 283
x + 213 = 437
367 + x = 805
x – 137 = 146
348 – x = 253
x – 367 = 633
651.
Тиісті нүктелерді біріктіру арқылы AB,
CDE және
KLMN
кескіндерді жаса. Содан
соң кесінділердің ұзындығын, үшбұрыш
және төрт бұрыштардың периметрлерін
сантиметрмен және миллиметрлермен
анықта:
A
B
D
C
E K
L
M
N
652.
1)
Төрт 2 цифрынан 6 санын жаса.
2)
Төрт 2 цифрынан 9 санын жаса.
3)
Төрт 2 цифрынан 10 санын жаса.
4)
Төрт 2 цифрынан 12 санын жаса.
653
173 – 78
265 – 74
254 – 85
382 – 254
547 – 264
643 – 365
654
Өткен оқу жылында мектепте 878 оқу-
шы оқыды. Солардан 89 оқушы мектепті
бітірді. Қыркүйекте 1-сыныпқа 96 оқушы
қа былданды. Қазір неше оқушы оқып жа-
тыр?
126
656.
Қысқа жазу бойынша мәселе құрастыр
және оны шеш:
Әкеліндi – 254 торкөз дәптер,
178 түзу сызық дәптер
Қалды — 126 дәптер
Сатылды — ? дәптер
657.
Теңдеулерді шеш және жауаптарын тек-
сер:
x – 246 = 536 – 168
356 + x = 537 + 269
627 – x = 234 + 257
x – 356 = 456 + 168
x + 153 = 624 – 265
237 + x = 867 – 269
658.
Фигуралардың периметрі мен ауданын
тап:
659.
Төрт 9 цифрынан 100 санын қалай жасау-
ға болады?
660
Теңдеулерді шеш және жауабын тексер:
x + 164 = 333
346 + x = 545
x + 523 = 602
502 – x = 246
x – 248 = 356
643 – x = 364
661
Мектеп кітапханасына 426 кітап әкелінді.
Бұл кітаптардың 134-і бастауыш сыныпқа,
176-сы жоғары сыныпқа, қалғаны мұғалім-
дерге арналған. Кітапханаға әкелінген
кітаптардан нешеуі мұғалімдерге арнал-
ған?
127
1000 IШІНДЕ КӨБЕЙТУ ЖӘНЕ БӨЛУ
АУЫЗША КӨБЕЙТУ ЖӘНЕ БӨЛУ
1 және 0-дің қатысуымен көбейту және бөлу
662.
1 және 0 сандарының қатысуымен көбей-
ту және бөлу ережелерін еске түсір:
1)
1 ⋅ 24
56 ⋅ 1
1 ⋅ 267
584 ⋅ 1
1-ді кез келген санға көбейтсе, сол
сан ның өзі шығады.
2)
0 ⋅ 36
83 ⋅ 0
0 ⋅ 328
768 ⋅ 0
0-дi кез келген санға көбейтсе, 0 шы
-
ғады.
3)
47 : 1
79 : 1
364 : 1
874 : 1
Кез келген санды 1-ге бөлгенде бө-
лінгіштің өзі шығады.
4)
0 : 18
0 : 64
0 : 243
0 : 654
0-ді кез келген санға бөлгенде 0 шы
-
ғады.
5)
36 : 0
Санды 0-ге бөлуге болмайды!
663.
1 ⋅ 236 326 ⋅ 1
148 : 1 0 : 467
0 ⋅ 564 234 : 1
0 : 625 486 ⋅ 0
><=
128
Санды 10, 100-ге көбейту және бөлу
669.
3 ⋅ 10
12 ⋅ 10
4 ⋅ 100
100 ⋅ 10
10 ⋅ 8
10 ⋅ 56
100 ⋅ 7
10 ⋅ 100
664.
137 + 62
226 + 327
666 + 268
154 + 135
358 + 326
543 + 357
235 + 124
432 + 549
486 + 514
665.
Сурет негізінде мәселе құрастыр және
оны шеш:
666. 1)
Төрт 4 цифрынан 12 санын жаса.
2)
Төрт 2 цифрынан 12 санын жаса.
3)
Төрт 3 цифрынан 12 санын жаса.
4)
Төрт 4 цифрынан 12 санын жаса.
667
118 + 140
346 + 239
574 + 146
235 + 153
463 + 328
657 + 343
443 + 326
534 + 227
328 + 485
668
Дүкенде бірінші күні 158, екінші күні одан
24 артық, ал үшінші күні екінші күнге қа-
рағанда 18 балмұздақ артық сатылды.
Үшінші күні неше балмұздақ сатылды?
Tашкент
Әндіжан
Ферғана
330 км
50 км
75
км
70
км
Наманган
129
Санды 10-ға көбейткенде сол санның
соңына бір 0 цифры, 100-ге көбейткен
-
де екі 0 цифры қосылады.
670.
40 : 10
240 : 10
300 : 100
1000 : 10
70 : 10
860 : 10
600 : 100
1000 : 100
Санды 10 бөлгенде сол санның со ңын-
дағы бір 0 цифры, ал 100-ге бөл генде
екі 0 цифры түсіріп қал дырылады.
671.
273 – 152
462 – 245
826 – 467
368 – 236
643 – 346
854 – 769
875 – 543
737 – 519
923 – 545
672.
1 топ мата 28 м болса, 10 топ мата неше
метр болады?
673.
Үш үзбені ашып-жауып, бес шынжыр бо-
латын бүтін бір шынжыр жасай аласың
ба?
674
156 – 122
352 – 216
706 – 528
474 – 234
474 – 328
850 – 783
963 – 542
567 – 283
923 – 674
675
Дүкенге 10 жәшікте «Фанта» ішімдігі
әкелінді. Егер әрбір жәшікте 24-тен ішімдік
болса, барлығы неше «Фанта» ішімдігі
әкелінген?
5
–
Maтeмaтикa,
3-сынып
130
30 ⋅ 4, 200 ⋅ 3 көріністегі өрнектер
676.
Шешуін түсіндір:
1)
30 ⋅ 4 =
30 ⋅ 4 = 3 ⋅ 10 ⋅ 4 = 3 ⋅ 4 ⋅ 10 = 12 ⋅ 10 = 120
2)
200 ⋅ 3 =
200 ⋅ 3 = 2 ⋅ 100 ⋅ 3 = 2 ⋅ 3 ⋅ 100 = 6 ⋅ 100 = 600
677.
20 ⋅ 8
60 ⋅ 3
80 ⋅ 7
300 ⋅ 2
6 ⋅ 20
5 ⋅ 70
8 ⋅ 50
4 ⋅ 200
678.
1 қап күріш 60 кг. Бірінші және екінші күні
5 қаптан күріш сатылды. Екі күнде неше
килограмм күріш сатылды?
679.
Радиусы 2 см 4 мм болған шеңбер сыз.
Оның ортасын O әрпімен белгіле. OA
радиусын және BC диаметрін жүргіз. BC
диаметрін өлше.
680.
Фигурада неше квадрат және неше тік
төртбұрыш бар? Төрт шырпыны алып тас-
тап 6 квадрат қалдыр.
681
30 ⋅ 5
40 ⋅ 4
70 ⋅ 8
500 ⋅ 2
9 ⋅ 20
6 ⋅ 50
9 ⋅ 80
3 ⋅ 300
682
Дүкенде 1 қаламның бағасы 100 сум, ал
1 қаламсаптың бағасы 200 сум. Лабар
дүкеннен 3 қалам және 2 қаламсап сатып
алды. Лабар барлығы неше сум жұмса-
ды?
131
320 ⋅ 3 көріністегі өрнектер
683.
Шешуін түсіндір: 320 ⋅ 3 =
1-тәсіл:
320 ⋅ 3 = 32 ⋅ 10 ⋅ 3 = 32 ⋅ 3 ⋅ 10 = 96 ⋅ 10 = 960
2-тәсіл:
320 ⋅ 3 = (300 + 20) ⋅ 3 = 300 ⋅ 3 + 20 ⋅ 3 =
= 900 + 60 = 960
684.
120 ⋅ 8
240 ⋅ 4
280 ⋅ 3
460 ⋅ 2
6 ⋅ 160
5 ⋅ 180
4 ⋅ 150
2 ⋅ 420
685.
Сурет негізінде мәселе құрастыр және
оны шеш:
2-еуi — 500 сум
3-еуi — ? сум
686.
Шеңберлердің радиусын өлше:
A
A
A
O
O
O
687.
Әнуардың ағасы мен қа рындасы бар.
Үшеуінің жа сын қосып есептегенде 17 жас
болады. 6 жылдан соң қо сыл ған жасы
қанша болады?
688
160 ⋅ 5
250 ⋅ 4
140 ⋅ 7
450 ⋅ 2
9 ⋅ 110
6 ⋅ 150
3 ⋅ 310
2 ⋅ 490
689
1 дәптердің бағасы 300 сум. 1000 сумға
не ше дәп тер алу мүмкін? Неше сум артып
қалады?
132
800 : 4, 490 : 7 көріністегі өрнектер
690.
Шешуін түсіндір:
1)
800 : 4 =
800 : 4 = (8 ⋅ 100) : 4 = (8 : 4) ⋅ 100 = 2 ⋅ 100 = 200
2)
490 : 7 =
490 : 7 = (49 ⋅ 10) : 7 = (49 : 7) ⋅ 10 = 7 ⋅ 10 = 70
691.
200 : 2
600 : 3
800 : 2
900 : 3
240 : 4
320 : 8
480 : 6
720 : 9
692.
Сәлима мен Халима дүкеннен дәптер са-
тып алмақшы болды. Сәлима сатушыға
900 сум беріп, 3 дәптер алды. Халима 2
дәптер алу үшін сатушыға неше сум беруі
керек?
693.
Радиусы 3 см 7 мм болған шеңбер және
дөң гелек сыз. Олардың ортасын белгіле.
Радиус және диаметр жүргіз. Сызылған
шең бер мен дөңгелектің радиусын және
диаметрін өлше.
694.
Квадраттардың саны 6 шы ға тындай етіп,
1 шырпының ор нын өзгерт.
695
400 : 2
600 : 2
800 : 8
300 : 3
160 : 4
280 : 7
540 : 6
810 : 9
696
«Афрасияб» пойызы Ташкенттен Самар-
қантқа 2 сағатта жетті. Егер екі қала ара-
қашықтығы 320 км болса, «Афрасияб» әр
сағатта орта есеппен неше километрден
жүрген?
133
Өткендерді пысықтау
697.
1 ⋅ 58
327 ⋅ 1
0 ⋅ 69
793 ⋅ 0
67 : 1
564 : 1
0 : 46
0 : 278
698.
5 ⋅ 10
28 ⋅ 10
3 ⋅ 100
100 ⋅ 6
10 ⋅ 9
10 ⋅ 74
100 ⋅ 8
9 ⋅ 100
699.
30 : 10
270 : 10
100 : 100
700 : 100
70 : 10
780 : 10
300 : 100
900 : 100
Достарыңызбен бөлісу: |