Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12


М. В. Ломоносовтың шәкірті  А. П. Протасов



Pdf көрінісі
бет18/369
Дата27.11.2023
өлшемі23,05 Mb.
#129210
түріОқулық
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   369
20


М. В. Ломоносовтың шәкірті 
А. П. Протасов
(1724-1796) бірінші 
орыс академик-анатомы болды.
Анатомияның дамуына М. В. Ломоносовтың баска да жолын 
куушылар үлестерін косты: Анатомияны түңғыш орыс тілінде оқытуды 
бастаған 
К. И. Шепин, М. И. Шейн
- бірінші орысша анатомиялық 
атластың 
авторы 
және 
орысша 
анатомиялық 
номенклатураны 
жазушылардын бірі. Сол уакытта анатомиялық орысша атаулардың 
жоқтығын айтып, студенттерге дәріс беріп окытудың киындығын өзінің 
ресми шағымында М. И. Шейн (1744 ж): “Маған орыс тілінде бір дәріс 
окығаннан латын тілінде он дәріс оқыған әлдекайда жеңіл” деп жазды. 
“Анатомо-физиологический словарь на российском, латинском и 
французском языках” (1783) деген атпен анатомия терминдерінің 
бірінші орысша сөздігін 
Н. М. Максимович - Амбодик
жасады.
XVIII ғасырда микроскопиялық анатомияның да негізі салына 
бастады, ол Ресейде 
А. М. Шумлянскийдің
(1748-1795) есімімен 
байланысты болды. А. М. Шумлянский канайналым туралы дұрыс 
түсінік қалыптастыруды аяғына дейін жеткізді, сондыктан оның есімі 
Гарвей және Мальпиги есімдерімен катар түруы тиіс.
XVIII ғасырдағы аса көрнекті революционер, ғалым, жазушы және 
философ 
А. Н. Радищев
(1749-1802) адам организмінің күрылысы мен 
дамуы жөнінде материалистік көзқарастар айтты, оның бүл пікірлері 
сол дәуірдің ең озат философтары - француз материалистердің көз- 
қарастарынан да асып түсетін еді. Ол адамды қүдай жаратты деген діни 
аңызбен және нәсілш ілдік теориясымен күресті. А. Н. Радищев 
Ч. Дарвинге дейін 100 жыл дерлік бүрын адам маймылдан шыққан және 
одан айырмашылығы сөз сөйлеуі мен қоғамдық өмір-тіршілік қалпы деп 
жазды.
XVIII ғасырдың аралығында 
1798 
жылы Санкт-Петербург медицина-хирур­
гия академиясы (қазіргі С. М. Киров атын- 
дағы әскери-медицина академиясы) құрыл- 
ды. Академияда құрылған анатомия және 
физиология кафедрасын 77. 
А. Загорский
(1764-1846) басқарды, ол орыс тілінде 
бірінші анатомия оқулығын жазды және 
бірінші орыс анатомия мектебін қүрды.
Оның қүрметіне алтын медаль құйылып,
П. А. Загорский атындағы сыйлық белгі- 
ленді.
П. А. Загорскийдің аса көрнекті шәкірті 
және кафедра бойынша мұрагері 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   369




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет