Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12



Pdf көрінісі
бет234/369
Дата27.11.2023
өлшемі23,05 Mb.
#129210
түріОқулық
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   369
ligg. collateralia

тұрады. Алақан жағында талшықты шеміршегі бар жақындау жер, 
lig.
palm are
болады. Осы жуандау жермен байланысса, П-ден V-ке дейін 
олардың алақан жағынан алақан сүйектерінің бастары арасында 
көлденеңінен берік фиброзды байламдар, 
ligg. metacarpea transversa
profunda
, созылып жатады. Алақан-бунақты буындарда қозғалыс екі білік 
айналасында жасалады: фронталды білік айналасында бүкіл саусак 
қозғалыс көлемі 90°-100° мөлшерінде бүгіліп, жазылады және
198


сагитталды білік айналасында саусак 45°-50с-ка алыстатылып. 
жакындатылады. Сонгы козгалыстар ligg. col lateral іа босаңсыған кезде 
жазылган саусактармсн ғана мүмкін болады; олар бүгілген кезде 
керіледі дс, бүйір козгалыстарына кедерп жасайды. Бүлардан баска 
саусак едәуір кен көлемде тағы айналма козғалыс жасай алады.
6. 
Б у н а к т а р а р а л ы к б у ы н д а р , art. 
i n t e r p h a l a n g e a e m a n u s , к ө р ш і
б у м а к т а р д ы ц б а с ы м е н н е г із і а р а с ы н д а о р н а л а с а д ы , к ө л д е н е и ( ф р о н -
т а л д ы ) б і л ік а й н а л а с ы н д а б ү г у , ж а з ы л у ғ а м ү м к ін д ік б е р е т і н т и п т ік
ш ы ғ ы р ш ы к т ә р і з д і б у ы н б о л ы н т а б ы л а д ы .
Қосалқы байламдар, 
ligg. collateralia,
буын бүйірлерінсн өтеді. Қол 
үшының алақан жағынан жасалган рентген суретіндс оны түзуге 
қатысатын барлык сүйекгер мен олардың бөлшектері көрінеді. 
“Рснтгендік буын саңылаулары” сәйкесті сүйектердің буын беттері 
арасында ақшыл жолақтар түрінде бейнеленген.
Кәрі жілік-білезік буынының “рентгендік саңылауы” медиалды 
болігінде осы жерде орналасқан, рентген сәулелерін түтпайтын буын 
дискісіне (үш бүрышты шеміршекке) сәйкес кеңейген.
Қол үшы қаңқасының негізгі сүйектерінен баска, суреттерде 
қосымша немесе комплектіден тыс, түраксыз сүйектер кездеседі: 1. os, 
centrale carpi - жануарлардагы аттас сүйектің рудименті, ossa trapezium, 
capitatum et scaphoideum арасында орналаскан; 2. os styloideum III 
алақан сүйегінің processus styloideus дербес дамуы, 3. os trapezoideum 
sccundarium - os trapezoideum-нің екі еселенуі сиякты; 4. os triangulare - 
кәрі жіліктің processus styloideus-інің бітісіп-өспеген бөлігі. Бүл түрак- 
сыз сүйектердің әсерінен диагноз қойғанда қате жіберуге болады.
Жануар ататектерінен өте ертедегі адам түқымдастарга (гоминид- 
тсрге) түқым қуалай берілген қол үшы каңқасы адам эволюциясы 
үрдіссінде еңбектің әсерімен өзгеріске үшырады.
Соның нәтижесінде қазіргі кездегі адамға тән мынадай ерек- 
шсліктер пайда болды:
1. Бас бармақ сүйектерінің абсолютті және салыстырмалы (басқа 
саусақтармен салыстырғанда) шамаларының үлкеюі.
2. Бірінші білезік-алақан сүйек буынының ертоқым тәрізді пішіні.
3. Бас бармақ басқа саусақтар жазықтығынан алақан бағытында 
орын ауыстыруы, соның әсерінен оның баска саусақтарға қарсы койылу 
қабілетінің артуы.
4. Бас бармақпен байланысқан білезік сүйектерінің және қайык- 
тәрізді сүйектердің сол алақан бағытында ығысуы.
5. Бүл сүйектердің ығысуы салдарынан сіңірлер, нервтер мен 
тамырларға арналған, retinaculum flexorum астында орналаскан науа- 
ның тереңдеуі.
6. II-V саусактар бунактарының кыскарып, тіктелуі, бүл кол үшы мен 
оныц жеке бөліктерінің әр алуан козгалыстар жасауына көмегін тигізеді.
199


Сүйектер мен буындардың бұл аталған қайта кұрылуларымен қатар 
қол ұшының нерв-бұлшықет аппараты да өзгереді. Еңбек әрекеті мен 
түсінікті сөз сөйлеуге байланысты орталық нерв жүйесінің жалпы 
дамуының нәтижесінде қол, әсіресе оның ең басты бөлігі қол үшы, 
еңбек мүшесі, сипап сезу ағзасына және ішінара қатынас құралына (қол 
қимылдары) айналады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   369




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет