Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12

к е у д е ш е ң б е р і т а р л а у , о р т а н е м е с е қ у ш ы қ и ы қ т ы , а я к т а р ы ү з ы н

жүктеу/скачать 23,05 Mb.

Pdf көрінісі

бет	62/369
Дата	27.11.2023
өлшемі	23,05 Mb.
	#129210
түрі	Оқулық

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 369

2 . О р т а н е м е с е о р т а д а н а л а с а л а у б о й л ы , т ү л ғ а с ы б і р ш а м а ү з ы н д а у
Норма ж әне ауытқулар. А д а м о р г а н и з м і қ а л ы п т а с у ү р д і с і н д е ө з і н

к е у д е ш е ң б е р і т а р л а у , о р т а н е м е с е қ у ш ы қ и ы қ т ы , а я к т а р ы ү з ы н ,
ж а м б а с ы н ы ң к ө л б е у б ұ р ы ш ы к і ш к е н е б о л ы п к е л е т і н д о л и х о м о р ф т ы -
т и п .
2 . О р т а н е м е с е о р т а д а н а л а с а л а у б о й л ы , т ү л ғ а с ы б і р ш а м а ү з ы н д а у ,
к е у д е ш е ң б е р і ү л к е н , б і р ш а м а к е ң и ы к т ы , а я қ т а р ы қ ы с к а , ж а м б а с ы н ы н
к ө л б е у б ұ р ы ш ы ү л к е н б о л ы п к е л е т і н б р а х и м о р ф т ы - т и п .
3 . М е з о м о р ф т ы - о р т а , а р а л ы қ д е н е қ ү р ы л ы с т и п і .
Норма ж әне ауытқулар.
А д а м о р г а н и з м і қ а л ы п т а с у ү р д і с і н д е ө з і н
қ о р ш а ғ а н о р т а ғ а б е й і м д е л д і . С о н ы ң н ә т и ж е с і н д е о р г а н и з м м е н с ы р т к ы
д ү н и е н і ң н а қ т ы л ы ж а ғ д а й л а р ы а р а с ы н д а б е л г і л і б і р т е п е - т е ң д і к о р н а д ы .
О р г а н и з м н і ң б е л г і л і б і р м о р ф о л о г и я л ы қ ж ә н е ф у н к ц и о н а л д ы к
е р е к ш е л і к т е р і
а р қ а с ы н д а
о р н ы қ қ а н
б ү л
т е п е - т е ң д і к
норма

д е п
б е л г і л е н е д і д е , а л с о ғ а н с ә й к е с т і д е н е қ ү р ы л ы м ы
қалыпты
д е п
е с е п т е л е д і . О р г а н и з м г е с ы р т қ ы ә р і іш к і о р т а н ы ң ә р т ү р л і ф а к т о р л а р ы
э с е р е т е т і н д і к т е н , о н ы ң ж ә н е ж е к е л е г е н а ғ з а л а р ы м е н ж ү й е л е р і н і ң
57

құрылымы варианттанады, бірақ нормадағы бұл варианттанушылық
ортамен арадағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұза алмайды. Осылайша,
норма дегеніміз - метафизика есептегендей, қатып қалған, өзгермейтін
нәрсе емес, ол алуан түрлі және жиынтығында организмнің тұқым
қуалаушылығына да, сондай-ақ сыртқы орта факторларына да
байланысты дара өзгергіштігін құрайтын көптеген құрылым вари-
анттарынан тұрады. Организмнің және оның жекелеген ағзаларының
құрылымының көптеген түрлері - норма варианттары бар (variatio,
латынша - түрөзгеріс). Вариациялық статистика бойынша, олар
вариациялық қатар түзеді, оның шет жақтарында дара өзгергіштіктің
шегіне жеткен формалары орналасады (В. Н. Шевкуненко). Демек,
норма (қалыпты) дегеніміз - бұл организмнің түр ретіндегі адамға тән
және биологиялық әрі әлеуметтік функцияларының толық орындалуын
қамтамасыз ететіндей құрылым варианттарының үйлесімді жиынтығы
және кұрылымдық белгілерінің ара қатынасы.

жүктеу/скачать 23,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 369