А) Қарашы, шаңырағы жас қаланың,
Аспанның бұлтын серпіп тастағанын!
***
Мұхиттың аласұрған көк айдыны.
Тіршілік түзегенде көркін жаңа,
Сұрапыл соқпаса екен толқын жара.
1
2
эпитет
В) Туыңдай қанат керген желді күнгі,
Танытты кең әлемге теңдігіңді.
Тұрғанда Бәйтерегің көкке шырқап,
Ұстай біл Асқақтатып Елдігіңді!
***
Жұлдыздай туы қалған өліарада.
Бес жылда бой көтерген ғимараттар,
Жайнап тұр шомылғандай самалаға!
1
3
кейіптеу
С) Талпынған арманына еркін қала!
Жаһанның жанарында жаңа қала,
1
4
метафора
D) Жайнап тұр шомылғандай самалаға!
Жырламас ғажайыпты кім мұндағы,
Жеткенше сөздің дәмі, тілдің нәрі.
Алғысын жаудырады Елбасыға.
1
5
теңеу
Е) Өтінде арпалысқан өмір-майдан,
Бәйтерек – болашағың тамыр жайған.
1
Жауабы:
1
2
3
4
5
2-БӨЛІМ 6. Н.Айтұлының «Бәйтерек» поэмасындағы автордың азаматтық бейнесіне, ел мен Елбасы туралы ойды тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасаңыз. Өз ойыңызды 5-6 сөйлеммен білдіріңіз. [3 балл]
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
7. Н.Айтұлының «Бәйтерек» поэмасында суреттелген тарихи тұлғалар, олардың тарихтағы орны туралы кестені толтырыңдар. [3]
Тарихи тұлға
Ол туралы не білемін?
Тарихта қандай істерімен қалды?
8.Сырымның:«Ел екенімізді білдіріп,ертеңгі күні өзіміз өткізгелі отырған ұлы жиынымызды өзіміз «Халық кеңесі» деп атайықшы осы! ...«бетеге кеткенімен, белқалады; бектер кеткенімен, елқалады»; хан қашқанымен, халық орнында ғой, әйтеуір! Сол халықтың бас қосқан ұлы жиынын неге «Халық кеңесі» атамасқа?! Халықтан ұлы не бар? Керек десеңіз, «Халық–құдайдың өзінен бір-ақ жас кіші!»демей ме, біздің қазақ!»,–деген пікірімен келісесіңдер ме? Ой-пікірлеріңді нақты деректерге сүйене отырып жазыңдар. [3 балл]
Келісемін, өйткені...
Келіспеймін, себебі...
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
9. Сырым батыр неліктен хандық биліктен бас тартуды ұсынды?«Қысқа сөйлемдер» стратегиясын қолданып,жауаптарыңды дәлелдеп жазыңдар.
[3 балл]
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
10. Романдағы Сырым Датұлының отаршылдық саясатқа қарсы күресі қалай көрініс тапты? Шығарманың басты идеясы мен басты кейіпкер әрекетін негізге ала отырып, пікіріңізді жазыңыз. [3]
3-БӨЛІМ 11. Тақырыптың бірін таңдап, сыни мақала жазыңыз. .Сөз саны-120-150сөз.
1. «Тар кезең» романының әдебиеттегі орны (қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдаңыз).
2. «Бәйтерек» поэмасындағы қазақ халқының өткені мен бүгіні (қазақ әдебиетіндегі мазмұндас шығармалармен салыстыра талдаңыз). [10]
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________