болса, екінші жағынан, заң бұзушылықтар санатына жатпайтын этикалық олқылықтарды қарау болып табылады. Құқықтық актілер этикалық нормалардың теңелетін өлшемі секілді. Айта кетерлігі,
46 Ж й қ сы лы қ б а ева Р.С. Ж урналист этикасы
Кодекстің көптеген жайлары «БАҚ туралы Заңның» баптарын қайталап жататындығы. Этикалық нормалар жинағы әкімшілік күшке ие бола алмайды. Ол еңбек келісімшартында есепке алын- байды жэне белгілі бір норманы бұзғандығы үшін берілетін жа- залар жүйесі айқындалмаған. Сондықтан, кәсіби міндеттерді қабылдау, кабылдамау - эркімнің жеке шаруасы. Осыған сәйкес, этика кодексі журналистің жеке міндеттерін қолдауы үш ін бағыт- бағдар қызметін атқаруы мүмкін. Этикалык кодекстер негізінен журналистің өнегелі болмысын аша түсетін ортақ міндеттерді қорытады. Финляндиялық зерттеуші Паре Бруун: «...Ең алғашқы қүжат ретінде Кодекс шамамен 1900 жылы Швецияда жасалынды. Алайда, сол кездері бұл белгілі ш еңберден шыға алмады», - деп жазады (Караван. - 1994. - 7 қаңтар, Оқырман сұрақтарына жау- ап). 1918 жылы Францияда «Мінез-кұлық хартиясы» деген атпен өткен журналистердің ұлттық синдикатында журналистік Кодекс қабылданды. 1921 жылы Гонолулуда (Гавайя штаты) американдық Джеймс Броун «Журналист практикасының этикалық нормаларының кодексін» ұсынды. 1923 жылы Америка Құрама Штаттарын- да «Журнализм канон дары» деген атпен Кодекс қабылданды. 1946 жылы Халықаралық журналистика ұйымы құрылды. АҚШ - та журналистік этика туралы көптеген жұмыстар жарияланып, тіпті арнайы журнал да басылып шығады. Осындай алгашкы журналистік этика Кодекстерінің мазмұнына Караганда, оларга