әрі көтеріліп,
әрі күрмеліп ка-
лып еді
(М үсірепов).
Ә р і
шылауы салаласа байланы сқан құрма-
лас сөйлемдерді ыңғайластыра байланыстырады.
Жас көңіл тың жер тәрізді, не ексең, сол шығады,
әрі м о л шығады
(М ұстаф ин).
Әбіштің сөздерінде
әрі саясаттык шеберлік бар,
әрі Семейдің үркек
қорқак чиновниктерін сескендіру де бар
(Әуезов).
Ә р і
жалғаулығы құрмалас сөйлемдерді бай-
ланы сты рғанда,
және
ш ылауынан да сирек қол-
данылады.
в)
да, (де, та, те)
ж алғаулы қтары ны ң қы з-
меті, м ағы насы - сөз бен сөзді, сөз тіркестерін
салаластыра байланыстырып, сөйлемдерді ыңғай-
ластыра байланыстыру. Бұл ж алғаулық бірыңғай
мүшелерді байланы стырғанда, қайталанып қол-
данылады:
Өзі
де, баласы
да үндёмейді. Өмірдің
ащысынт, түщысындп кәрген жан. Жаза да алады,
сөйлей
де алады.
С оны м ен бірге кейде бұл жал-
ғаулық бірыңғай мүшелердің арасында қайталан-
бай да қолданылады.Ж ош сь/я
жүрт ерінбейдіде
жалықпайды
(М үсірепов).
Дауысы ащ ыдя қатал,
зілді
де кект і шығады
(Сонда) деген мысалдар-
д ағы даж алғаулы ғы бірыңғай мүшелер
ерінбейді,
жалықпайды, ащы, қатал, зілді
сөздерін бір-
бірімен ы ңғайласты ра байланы стыру қызметін
атқарып тұр.
Д а (де, та, те)
жалғаулықтары салалас құрма-
лас сөйлем нің ком поненттерін байланыстыру
қызметінде қайталанып та, қайталанбай да қол-
даныла береді
.Арбаға урядник пен Елизавета қатар
отырыптъцщ, Быков көшірдің қасына орналасып-
ты
(М үсірепов).
Үлпан Есенейді аяп
Достарыңызбен бөлісу: |
