Көгінен нұрын шашып, гүлдері бүршік ж ары п, ба ғы нд а бұлбұлы сайр а ға н
№ 4 (908) науры з 201$ ж ы л
жүктеу/скачать 2,07 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқу үрдісін уйымдастыру және бақылау орталығы
- Кураторский час Экстремизму - НЕТ! В ц е л я х а к т и в и з а ц и и и н ф о р м а ц и о н н о й р а б о т ы с
- ¥лт бірлігі - үлы бсійлық
- № 4 (908) науры з 201$ ж ы л | Үлттық болмыс Наурыз нақыштары
- Қызыр түн;
№ 4 (908) науры з 201$ ж ы л Нновациялық байқау У н и в е р с и т е т ім із д е ПО Қ а р а с ы н д а о қы туд ы ң ин но ва ц иялы қ те хн о ло ги ясы н енгізу бойынша байқау өтті. Ереже бойынша байқауды жыл сайын өткізу дәстүрге айналып келеді. Байқаудың I туры факультеттерде өткізіліп, жоғары бағаланған жұмыстар II турға яғни, университет деңгейінде ететін ашық байқауға жолдама алды. II
ту р ға ф а ку л ь т е тте р д е н 18 ж оба ұсынылды. Комиссия құрамында: 1.
Ғ .Қ .Ж ү с іп қа л и е в а - п .ғ.к., ОӘЖ ж ө н ін д е гі п р о р е кто р ы , ко м и с с и я с ы н ы ң төрағасы; 2.
Р.Х.Латыпова - п.ғ.к., оқу үрдісін ұйымдастыру және бақылау орталығының жетекшісі; 3.
Б.К.Сагинова-э.ғ.к., қашықтан оқыту орталығының директоры; 4. Д .Г .Ғ а б д у л л а е в - а қ п а р а т т ы қ технологиялар орталығының жетекшісі; 5.
Қ .Т .У т е ге н о в а - п .ғ.д ., « О р ы с филология» кафедрасының доценті; 6. А.Б. Медешова-п.ғ.к., «Информатика» кафедрасының доценті; 7.
Р .Н .И с п у л о в а - п .ғ .д ., « Д е н е тә р б и е с ін ің теориясы мен әдістем есі» каф едрасының доценті;
8. К.М .Н а уа н о в а - ф.ғ.к., «Д үн ие ж үзілік тарих ж ә н е ә л е у м е т т ік - с а я с и п ә н д е р » к а ф е д р а с ы н ы ң доценті;
9. М . А . Ғ а л ы м о в - г . ғ . к . , « Г е о г р а ф и я » кафедрасының доценті; 10.
К . Д .А й т к а л и е в а - ө н е р т а н у к., « Ө н е р т а н у ж ә н е м ә д е н и т ы н ы ғу » кафедрасының доценті. 11.
В.К.Базарбаева - «Орыс филология» кафедрасының аға оқытушысы, хатшы. О қы т у д ы ң и н н о в а ц и я л ы қ ә д іс т е р ін қолданудың қарқыны мен сапасын бағалау критерийлері 10 баллмен есептелді: ж о б а н ы ң н а қ т ы л ы ғы , ғы л ы м и жаңашылдығы ж о б а н ы ң м а қ с а т - м ін д е т і н і ң шынайылығы и н н о в а ц и я л ы қ ө н ім н ің - ж о б а қорытындысының нақтылығы мен дәлдігін анықтау
ұсынылған оқытудың инновациялық технологиясының әдістемелік қамтамасыз етілуінің сапасы о қ у ү р д іс ін е и н н о в а ц и я л ы қ технологияны енгізу дәрежесі (инновациялық технологиямен қамтылған оқу сабақтарының түрлері); инновациялықтехнологияны қолдану барысында студенттердің білім сапасының артуы.
Жастыгын жалын шарпыган Жастығын жалын шарпыған Жеңдік қой, арман не қурбым, Күркіреп күндей етті ғой соғыс. (Қ. Аманжолов) Б е й б іт а сп а н н ы ң тұн ы ғы н л а й л а ға н , айрандай ұйыған ауылдың берекесін алған, ананы перзентінен айырған, сәбидіжетім еткен, әйелді жесір еткен сұм соғыстың аяқталғанына да міне, биыл тура 70 жыл. Тарих көшін алға сүйреп, зымыран уақыт тоқтаусыз зырласа да, өткеннің өзекті өртейтін өкініштері әлі де ұмытыла қоймақ емес... Ел басына бұлағай заман туғанда етігімен су кешкен, бес қаруын сайлап атқа қонған арда азаматтарымыз да мәңгілік ел жадында. «Ешкім де, ешнәрсе де ұмытылмайды» дейді дана халқымыз. Отанымызға опасыздықпен шабуыл жасалған тұста, біздің өлкемізден де майдангерлердің сапына қосылып, жауымен бетпе - бет келген жауынгер азаматтарымыз қаншама?! Біз оларды бірінен артық не кем деп те салыстыра алмаймыз. Алайда, тақырыбымызға Сырымныңтумасы Абдолла Жумағалиев арқау болмақ. Сонау XX ғасырдың 15 жылы шағын ғана Жосалы аталатын елді мекенде дүниеге келіп, Тәңірдің тарту еткен аз ғана ғұмырында артына өшпес өлең мен ө р н е к т і ө н е ге са л ы п кеткен жауынгер тұлға - Абдолла Жұмағалиевтің туғанына биыл 100 жыл. ... Иә, иә, Қасымның «Ақын өлімі туралы аңыз» поэмасына арқау болған майдангердіңтуғанына 100 жыл. Абдолла Жұмағалиев 1934-36 жылдары Орал педагогика институты нд а, 1 9 3 6 -3 8 жылы ҚазП И -де оқыған. 1938-39 жылдары Қызылорда сауда техникумында оқытушы, 1939-41 жылдары Қазақ мемлекеттік керкем әдебиет баспасында редактор болған. 1941 жылы шілдеде әскерге шақырылып, ¥лы Отан соғысында ерлікпен қаза тапты. Жұмағалиевтің алғашқы елеңі «Біздің еңбек» альманағында жарықкөрген. 1936-41 жылдары шығармалары республикалық баспасөзде үнемі жарияланып тұрды. Ол «Токиодағы дауыс», «Шығыс қызы», «Асан туралы аңыз» атты поэмаларында жастық шақ, адамгершілік, достық, бақыт, Отан тақырыбын көтеріңкі шабытпен жырлады. ІІІетел әдебиетінен Байрон, Лермонтов, Низами, Тоқтағұл шығармаларын қазақ тіліне аударды. Кейін ақынның әдеби мұралары «Таңдамалы өлеңдер»(1945), «Өшпесжалын»(1962), «Өлмес өмір дастаны »(1985) атты ж инақтары нд а жарияланды. К о м и с с и я қ о р ы т ы н д ы с ы б о й ы н ш а жоғары балл жинаған қатысушылар байқау жеңімпаздары атанды: I дәрежелі орын - «Физика жэне математика» каф едрасының оқытушысы п.ғ.магистрі, Кажмуханова Г.Ш., аға оқытушы п.ғ.магистрі Искалиева А.У. II
дәрежелі орын - «Музыкалық білім» каф едрасы ны ң аға оқытуш ысы, доцент Кисметов Қ.Л. III
д ә р е ж е л і оры н - « Ө н е р та ну ж ә не м ә д е н и -т ы н ы ғу » ка ф е д р а с ы н ы ң оқытушылары Насырова М.А., Сундеткалиева А.А.
Үздікжобалар 5 номинация бойынша алғыс хаттармен марапатталды: 1. «Шетел тілдер» кафедрасының п.ғ.к., доцент Латыпова Р.Х., «Орысфилология» кафедрасының п.ғ.к., доцент Даминова Л.К. 2.
«Бейнелеу өнері және дизайн» каф едрасы ны ң оқы туш ы сы п.ғ. м агистрі Ф а й з у л л и н а Э .Е ., « Ш е т е л т іл д е р » каф е др а сы ны ң оқы туш ы сы ф .ғ.м а ги стр і Дускалиева А.А. 3.
« Ф и з и к а ж ә н е м а т е м а т и к а » кафедрасының аға оқытушылары Джумашева А.А., Имангалиева Б.С. 4.
Э к о н о м и к а и м е н е д ж м е н т кафедрасының оқытушысы асс. проф., э.ғ.к Сулейменова Г.Н. 5. Дене тәрбиесі кафедрасының аға оқытушылары проф.БҚМУ Темиргалиева М.Х., Демченко Л.В. Оқу үрдісін уйымдастыру және бақылау орталығы Ақын туралы жаза берсек, жазар дүние көп - ақ. Айта берсек, естеліктер де жетерлік. ¥лтын сүйер ұлтжанды ұрпағы барда, Жұмағалиев есімі ұмытылмасы хақ. «¥лы Отан соғысының70жылдығына-70 игі іс» шарасы барысында әрі жауынгер - ақынның 100 жылдығы қарсаңында университетіміздің қазақ филологиясы кафедрасында профессор Шарабасов Серікқали Ғабдешұлының ұйытқы болуымен наурыз айының 4-інш і жұлдызында 02303-топты ң студенттері ұйымдастырған «Жастығын жалын шарпыған» атты шағын ға н а әдеби сазды ке ш тің куә сі болды қ. Кеште ұстазымыз Серікқали Ғабдешұлы мен факультетіміздің деканы Абат Сатыбайұлы сөз алып, Абдолла Жұмағалиев женінде біз білмейтін біраз мағлұматтармен бөліссе, 1 - курс студенті, жас ақын Айкөркем Зинелова маржан жырын арнап, жерлесі Ләйлі Мақсотова баяндамасын оқып, Әлібек Жұмашев естір құлақтың құрышын қандырып «Кербез - керік» күйін күмбірлетіп, Тобанияз Наурызов «Мен қа за қ қы здары на қайран қалам» әнім ен жүректерді тебірентті.
К у р а т о р с к и й ч а с н а ч а л с я с вступительного слова куратора группы Поляниной О.Г., которая подчеркнула, что проблема экстремизма - одна из самых актуальных в последние годы. Проблема, безусловно, сложная, так как до сих пор нет исчерпывающего определения понятию « э к с т р е м и з м » . Н е р а з р ы в н о с в я з а н н ы е д р у г с другом политический, н а ц и о н а л ь н ы й и р е л и г и о з н ы й экстремизм являются всеобщей национальной угрозой. Особое вниманиена кураторском часе было уделено религиозному экстремизму. Б ы л и просмотрены ролики и коротком етражны й ф и л ьм « ¥ р л а н ға н балалық шақ», после чего прошло обсуждение и в ы с л у ш а н ы выступления студентов. С тудентка группы Рябинина Н. рассказала об о с н о в н о й цели р е л и ги о з н о го э кс тр е м и зм а - пр и зн а н и е своей р е л и ги и ведущ ей и п о д а вл е н и е других религиозных конфессий через их принуж дение к своей системе религиозной веры. С т у д е н т к а А у б а к и р о в а А . и н ф о р м и р о в а л а с о б р а в ш и х с я о религиозно-политическом экстремизме, сто р о нн ики котор ого отличаю тся крайней нетерпим остью ко всем, кто не разделяет их политических и религиозных взглядов. О чень содерж ательны м и были выступления студенток Тимофеевой А., Чебаковой Д. Они отметили, что президент нашей страны Н.А.Назарбаев уделяет особое внимание проблеме религиозного экстремизма в Казахстане. В Послании народу Казахстана Глава государства заявил, что нам нельзя допустить, чтобы искренняя вера во Всевышнего подменялась агрессивным и разрушительным фанатизмом. В заверш ении беседы студенты в ы с к а з а л и с в о ё о т н о ш е н и е к проявлениям религиозного экстремизма в соврем енном общ естве, внесли предложения по его недопущению, указали на рольучителя в решении важной социальной проблемы. По их мнению, лучший способ борьбы с религиозным экстремизмом - профилактика. Важно не допустить вовлечения молодёжи во всевозможные сектантские группировки, которые умело манипулируют их не до конца сформировавшейся системой жизненных ценностей. М н о г о л ю д е й о к а з а л о с ь вовлечёнными в секты из-за чрезмерной са м оуверенн ости и лю бопы тства. Именно эти качества привели их к трагическому концу. Давайте не будем поддаваться этим искушениям!!! И.К.Щербакова, преподаватель кафедры «Иностранные языки» 26 марта состоялся круглый стол «Казахстан в Евразийском интеграционном проекте», котором приняли уча сти е каф едра АНК ЗКГУ им. М.Утемисова, научно-экспертная группа АНК ЗКО, НОЦ изучения стран СНГ и Балтии Института истории и международных отношений СГУ им. Н.Г.Чернышевского, Фонд поддержки научных исследований «Мастерская евразийских идей» (г. Саратов, РФ), АНО «Содружество народов Евразии» (г. Оренбург, РФ), Информационно-аналитический центр Евразия-Поволжье, (г. Саратов, РФ) на базе факультета истории, экономики и права ЗКГУ им. М.Утемисова. С приветственны м словом вы ступил з а м е с т и т е л ь п р е д с е д а т е л я А Н К ЗКО, заведующий секретариатом АНК ЗКО Капаков Гайса Хамидулович. В рамках круглого стола было подписано Соглашение о создании Научно- исследовательского консорциума «Процессы и перспективы Евразийской интеграции» между кафедрой Ассамблеи народа Казахстана ЗКГУ М.Утемисова, Информационно-аналитическим центром Евразия-Поволжье (г. Саратов, РФ), АНО «С одружество народов Евразии» (г. Оренбург, РФ). На м е р о п р и я т и и р а б о т а л и д в е дискуссионные панели: «Геоэкономический и геополитический аспекты евразийской интеграции», модератором в которой выступил директор Центра стратегического развития и качества О.В.Юров, и «Казахстанский фактор в евразийских интеграционных процессах», модератор к. и. н З.К.Мухлисова.
Қазақстан Халқы Ассамблеясы 1995 жылы 1-наурызда ҚР Президентінің Жарлығымен қ ұ р ы л ға н ҚР х а л ы қ т а р ы н ы ң б ір л іг ін , ынтымақтастығын көздейтін консультативті кеңесші орган болып табылады. Осы 20 жылдық тарихында Ассамблея қарқынды дамып, елеулі өзгерістерді бастан кешірді. Осы жылдар ішінде Қазақстан халқы Ассамблеясының и н с ти т у ц и о н а л д ы қ құры лы м ы ны ғайы п, қоғамды ұйымдастырушы ретіндегі әлеуеті толысты. Бүгінде Ассамблея ел Президентінің төрағалығымен қызмет ететін Конституциялық орган болып табылады. Бұл бірегей институт еліміздегі барлық этнос өкілдерін ортақ мақсатқа ұйыстыра отырып, Республикадағы тұрақтылықты сақтау мен ел дамуына елеулі үлес қосып келеді. Осындайайтулы мерейтойғаарнап, 19-ақпан күні тарих, экономика және құқық факультетінің, есеп және қаржы кафедрасының оқытушылары мен 09304-топ есеп және аудит және 09306- топ қаржы мамандықтарының студенттерінің ұйымдастыруымен «¥лт бірлігі - ұлы байлық» атты шара өткізілді. Осы шарада студенттер Қазақстан Республикасындағы түрлі ұлттар диаспорасы ны ң салт-дәстүрлерін, ұлтты қ тағамдарын, өнерлерін көрсетті. Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлт пен ұлыс өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатқандары белгілі, салтанатты шара еліміздің Әнұранымен ашылды. Шара басында еліміздің қарабайыр тұрғындары қазақтар, сонымен қатар орыс, грузин, өзбек және кәріс халқының ұлттық киімдерін киген студенттер осы ұлттардың кейпінде өздерін таныстырып өтті. Содан кейін әр халық өкілдері алдын-ала әзірлеп әкелген ұлттық тағамдарынан көрермендерге дәм таттырып, әр халықтың салт- дәстүрлерін керсетті. Шара соңында әр ұлт ез билері мен ән-шашуларын ортаға салып, әдемі билерімен, әндерімен көрермендердіңкөңілдерін кетеріп, кешті одан сайын ажарландыра түсті. Шара соңында кафедра меңгерушісі э.ғ.к М.К. Нұғманова және деканның тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Ж.М. Арыстанғалиева осы айтулы мерекемен барлығын құттықтап, шарадан алған әсерлерімен бөлісіп, осындай шаралардың әр адамның бойында өз Отанына деген патриоттық сезімдерін оятатынын айтты. Ә.Е.Төлепов, тарих, экономика және құқық факультетінің, есепжәне аудит мамандығының 3-курс студенті, Н.Ә.Назарбаев атындағы шәкіртақы иегері № 4 (908) науры з 201$ ж ы л | Үлттық болмыс Наурыз нақыштары Тарихтың бір кезеңдерінде «Қазақ хандығы», «Дешті Қыпшақ», «Ғузиа» (Түркі қағанаты) және тағы басқа атауларға ие болған өлкемізді түркі нәсілді түрлі тайпалар өз Отаны ретінде мекен-жай еткен, өсіп-өнген. Зерттеушілерге сүйенсек, М.Қашқаридың «Диуани лұғат-ит-турки» (Түркілер сөздігі) еңбегінде осы аймақтарда түрақтанып, қоныс еткен қырық тоғыз тайпаментайпалықбірлестіктердіңаты аталыпөтеді. Қазақстан аумағын және онымен шектес аймақтарды мекендеген өзгедей де түркі халықтарының ұзақ уақыттар бойына аралас-құралас өмір кешуі осы халықтардың әдет-ғұрып, салт-дәстүрлерінде де өзіндік із қалдырған. Солардың бірі - дүниенің жаңғырып, жасару мезгілі - көктемді қарсы алу. Қазақтар, көптеген түркі халықтары, бұл орайда көктемнің алғашқы уақыттық белгісін «күн мен түннің», яғни жарық пен қараңғылықтың теңесу уақыты» деп таниды және қазіргі түсінігімізге сай 22 наурызда атап өтіп жүр. Қазақтарда әдет-ғұрпымызға тән бірқатар мерейлі күндер бар, бірақ Наурыз мейрамының орны ерекше. Бүрынырақта тарихи-географиялықжағдайларға байланысты экономикасының басым бөлігі төрт түл ік мал жағдайына тәуелді болған қазақтар осы Наурыз мейрамынан соң іле-шала көктеу мен жайлауға көшу қамына кіріседі. Мұның алдында Наурыз мейрамын үй-үй, жақын ауыл-ауыл болып атап өтетін. Келетін қонаққа арнап жеті түрлі дәмнен немесе жеті түрлі азық түрінен арнайы «наурыз көже» дайындалатын. Сонымен қатар осы мейрамға әзірлеп, сыйлы адамдарға арнап қыс соғымынан «наурыз сыбаға» сақталынған. Осыған орай халық арасында наурыздың «ұзынсары» деген атауы да болған. Сондықтан, «наурыз сыбағаны» кейде «узынсары сыбағасы» деп те атаған. Қыс қиыншылықты өткізген халық наурыздан, яғни Жаңа жылдан көп жақсылықтар күткен. Бір-бірінің үйін, ауылын аралағанда наурыз құрметіне арнап «ескіжыл есіркеді, жаңа жыл жарылқасын» деп, үмітті тілектерін де білдірген. Сонымен қатар шаруашылыққа, адамның көңіл-күйіне, халыққа, мемлекетке қатысты «улыс аман болсын!», «ұлыстың ұлы
және т.б. тілектерді білдіріп отырған. Наурыз мейрамында ауыл жиналып, көкпар тарту, балуан күрестіру, айтыс-толғау өткізу тәрізді іс-шаралар атқарылған. Сондай-ақ маңызды бір мәселе - наурызға жете алмаған әруақтарға Құран оқылып, еске алынып отырған. Наурызға арналып жайылған дастархан басында сол ауыл-аймаққа ағайын-туғанға, тұрмыс-тіршілікке қатысты мәселелердің барлығы да түгенделіп, әңгіме арқауына айналған. Мысалы, күйеу келтіру, қыз ұзату, құда күту, жайлауға көшу, егін салу, т.б. Қазіргі уақытта ата-бабадан мирас болып қалған Наурыз мейрамы көктем мерекесі ескі жаңа жыл басы ретінде жаңғыра түсіп халқымызбен бірге жасап келеді. Бұл реттегі бірер халықтық ұғымдар төмендегіше: «Әз» үғымы. Халық «әз болмай, мөз болмайды» деген қанатты қағида қалдырған. Наурыз - қасиетті ай. Шығыс күн есебі бойынша жылдың алғашқы айы. Наурыз - шат-шадыманды ойын- сауық, той басы. Кей жерлерде «наурыз тойы» («наурызнама») аталады.
адамдарды жомарттыққа, ізгілікке, ұйымшылдыққа, татулыққа, бірлікке шақыру. Наурыз-тоқшылық күні. Қазан оттан түспейді. Әр үй наурыз көже істейді. Уыз қатырылады. Сорпа сапырылады. ¥лыс күні қазан толса, ол жылы ақ мол болар. ¥лы кісіден бата алсаң, сонда олжалы жол болар... (Наурыз жырының үзігі); Наурызда алған батаның орны бөлек. «Уыз бата» тұрғысында дәріптеледі. Жастар бұл күні үлкендерден бата алуға тырысады.
сатылмайды, ешкімге сыйға берілмейді; Наурыз көк - наурыз айында ұшып келетін көктем құсы, бақыт құсы қатарына қосады; Наурыз күні туғандарды халық бақытты, ерекше адамдар деп ұғынған; Наурыз шешек - наурыз айында өсетін жапырақты түрлі-түрлі гүлді қауашақты әсем өсімдік(шөп). Майыныңдәрілік қасиеті бар. Әсемдік үшін үйде де өсіреді. «Қызыл кітапқа» енген сирек кездесетін бағалы өсімдік. Наурызша - наурыз айының ашық күндері түсетін қолдан жасағандай ерекше ою-өрнекті әрі жұп-жұқа қиыршық қар. «Наурызша» - алдағы жылылықтың белгісі; «Саумалық» - өлеңмен өрілген жақсы тілек. Адамдар саумалық айтып, бір ескі ыдысты сындырып, «жамандық кетсін» деп ырым жасаған;
шығыс елдері наурызды «мұхаррам» атаған. Мәнісі: осы қасиетті айда табиғатты ластауға, тәртіпсіздікке, ұрлыққа, ғайбат сөзге, ішімдікке тағы басқа жағымсыз істерге тыйым салынған. Наурыз - пәктік, адалдық күні: қателік кешіріледі, көңіл кірі өшіріледі. Жолсыздыққа тыйым болады. Ақ тілек сыйың болады. Әр үйде береке болады. Ойын-сауық мереке болады; «Самарқанның
мәнді сөз. Аңыз бойынша әйгілі астроном Ұлықбек (1394-1449) обсерваториясындағы көктасқа дәл 22 наурыз күні түскен күн сәулесінің жылуы тасты жібітеді-мыс. Осыған орай біз де Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттікуниверситетінің үжымы мен студенттер қауымына Наурыз құтты болсын, еліміз аман болсын деп тілек білдіреміз. Сөз соңында, жыл басы - Наурыздағы аталымдарды да қоса беруді жөн көрдік. Шынында дахалық дәстүрлері қашан да өмір тәжірибесінен туындап, қалтқысыз қалыптасады. Соның нәтижесінде қолданысымызға жаңа атаулар еніп, жас үрпақтың дүниетанымын кеңейтеді. Сол себепті төмендегідей халық даналықтарының студент жастар есінде жүргені абзал деп білеміз. Олар: жыл басында нұр жауған түн - Қызыр түн; жыл басының алғашқы суы - Қарғын; алғашқы қары - Ақша қар; алғашқы кү н і-Ч лыс күні; алғаш қы ж елі-жыл айналып жеткен жүктеу/скачать 2,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|