Астана, 2016 Жиынтық бақылауға арналған
жүктеу/скачать 2,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 7 - сынып оқушыларына «Қазақстан тарихы» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар (қазақ тілінде білім беретін) 7 - сыныптың «Қазақстан тарихы» пәні бойынша оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған. Бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай - ақ, жинақта оқушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген. Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу үшін спецификация мен балл қою кестесі ұсынылған. Спецификация стандартталған және оны тоқсандық жиынтық бағалауды өткізуде басшылыққа алу міндеттелген. Әдістемелік ұсыныстар
Назарбаев Зияткерлік мектептерінің әкімшілігі мен
мұғалімдеріне арналған. Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет - сайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды. 2
Мазмұны 1- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ... 4 «7.1A VI – IX ғғ. Қазақстан » бөлімі бойынша жиынтық бағалау ........................... 5 1- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы .................................. 11 2 - ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 21 «7.2A X – XІІІ ғғ. Қазақстан» бөлім бойынша .......................................................... 28 2- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы .................................. 30
3
1- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 4
«7.1A VI – IX ғғ. Қазақстан » бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты
7.3.1.2 VI- IX ғғ. мемлекеттерді білу және картаны қолданып, саяси процестерді түсіндіру . 7.2.1.3 Тарихи оқиғалар мен процестердің сабақтастығын сипаттауда «Ұлы Дала Елі» ұғымын қолдану
. 7.2.3.1
Көне
түркі жазуының тарихи маңызын түсіндіру .
Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну
Қолдану
Анализ
Бағалау критерийі
•
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді атайды, хронологиялық шеңберлер есебін шеше алады .
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді картадан көрсетеді . • Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер мен Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау арқылы «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашады .
Көне түркі жазуының тарихи маңыздылығын талдайды . Орындау уақыты 25 минут
Тапсырма 1.
Көп
жауап нұсқаларынан бір жауапты таңдап белгілеңіз. Тест тапсырмасының әрбір дұрыс жауабы 1 балл.
а) Төмендегі фактілердің қайсысы дұрыс.
І. Қазіргі қазақ жерінде ерте орта ғасырда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекеттердің бірі – Түрік қағанаты . ІІ.
VІ ғасырдың 70 жылдарында Түрік қағанаты – Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің Солтүстік жағалауына дейін үстемдік етті . А) екі нұсқау да дұрыс В) бірінші нұсқау дұрыс
С) екінші нұсқау дұрыс
Д) екі нұсқау да бұрыс b)
Төмендегі деректердің қайсысы дұрыс:
І. Түргештер туралы алғашқы деректер «Күлтегін» ескерткіші мен қытай жазба деректерінде кездеседі . ІІ. Парсы тарихшысы Гардизи: Қимақ елінің құрамында жеті тайпа болғандығын жазған.Олардың ішіндегі ең атақтылары қимақтар мен қыпшақтар дейді.
5 А) екі нұсқау да дұрыс
В) бірінші нұсқау дұрыс С) екінші нұсқау дұрыс
Д) екі нұсқау да бұрыс c)
Қай
мәлімет дұрыс: – сюбашы деп аталды . ІІ. 765 жылы қарлұқтар
Түргеш қағанатының әлсірегенін пайдаланып,билікті қолдарына алып,өздерінің мемлекетін құрды.
А) екі нұсқау да дұрыс В) бірінші нұсқау дұрыс
С) екінші нұсқау дұрыс Д) екі нұсқау да бұрыс
2.
Картамен жұмыс.
а) Батыс Түрік, Түргеш, Қарлұқ мемлекеттерінің аумағы мен орталығын картада белгілеңіз .
b) Т өмендегі
картаны пайдаланып тапсырмаларды орындаңыз .
a)
Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер өмір сүрген аумақта орта ғасырларда қандай
өзгерістер орын алғанын картада белгілеңіз ; b)
Орта ғасырларда
қандай өзгерістер орын алғанын картаны қолданып сипаттаңыз;
c) «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашыңыз .
6
Ежелгі Қазақстан картасы Орта ғасырлардағы Қазақстан картасы
b)____________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ c)____________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3.
Мәтінмен жұмыс . Төмендегі мәтінді талдап, кестені толтырыңыз . Әр
кестеге толтырылған дұрыс жауап оның құрылымы мен мазмұнына қарай 2 ұпаймен бағаланады.
Бiлге қаған 9 жас кезiнде әкесi Құтлық ( 680—692 жж.) қайтыс болады. Түрік Елінің тағын оның iнiсi
Қапаған (Қабаған) (692 — 716 жж.) иеленеді.Қапағанның iнiсi Бөгүден ( 716
ж.) кейiн таққа отырған Бiлге қаған 19 жыл билік етеді. Бiлге қаған 13 жасында
шад
атағын алады.17 жасында
Таңғұтқа, 18 жасында алты чұб, табғач, он тұтыққа жорық жасап жеңiске жеткен. Одан
қырғыз , түргеш
, қарлық
, тоғыз
оғыз
және т.б. елдерге жорық шабуыл жасаған. Білге қаған (шамамен 685 -734) - Екінші
Шығыс Түрік
қағанатының қағаны. Күлтегіннің ағасы. Күлтегін Қапаған қаған ушықтырған тайпа ішілік соғысты тоқтату үшін
716 ж. әскери төңкеріс жасап, қағандыққа ағасы Білгені қойды. Ал Білге Күлтегінді әскербасы, ал қайын атасы Тоңыкөкті мемлекеттік кеңесші етіп тағайындайды. Осылайша билік басында Тан империясының саяси үстемдігіне қарсы үштік отырды. "Олар Ақылдың, Адалдықтың, Қайраттың өзара тіл табысып, елін - жерін көгерткен ұлы үштік ретінде тарихта қалды. Ал, Білге қағанның тұсында тек қана бейбіт дәурен орнады" (Т.Жұртбай. "Дулыға", 131 б.). Бірақ бұл құт - береке өздігінен келмеп еді. «Жалаңаш халықты тонды, аз халықты көп қылу» құны неге түскені Күлтегін үлкен жазуында былай баяндалған: «Әкеміз, ағамыз құраған халықтың атақ - даңқы жоқ болмасын деп, түркі халқы үшін түн ұйықтамадым, күндіз отырмадым. Інім Күлтегінмен, екі уәзіріммен өліп - тіріліп құрадым... Мен өзім қаған болғанда жер - жерге тарап кеткен халық өліп жітіп, жаяу жалаңаш қайта келді. Ең бірінші болып телес тайпасы оралды. Түргештер, қырғыздар бөрілі байрақ астына жинала бастады. Бұлардың бірқатарын ақыл - айламен, бірқатарын әскери күшпен қаратуға тура келді. Терістікте
оғыз халқына қарсы, ілгері қатаң, татабы халықтарына қарсы, бергері табғашқа қарсы үлкен әскермен он екі рет соғыстым», - дейді Білге қаған (Күлтегін үлкен жазуы).
7
Кесте
Дерек бойынша Түрік қағанаттары тағы басқа елдермен қарым - қатынаста қандай мақсатты көздеді?
Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы рөлі қандай? "Күлтегін", "Тоныкөк" жырларының тарихи құндылығы неде?
Бағалау критерийі
№ Дескриптор Балл Оқушы Ерте ортағасырлық мемлекеттерді атайды,
хронологиялық шеңберлер есебін шеше алады .
1 қазіргі қазақ жерінде ерте орта ғасырда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекетті біледі ; 1
қағанатының үстемдік еткен аумағын біледі
; түргештер
туралы алғашқы деректер қай жазба деректерінде кездесетінін біледі ; 1 парсы тарихшысы Гардизидің қимақ елі құрамындағы тайпалар туралы айтқанын біледі ; оғыздардағы әскербасы лауазымы қалай
; 1 қарлұқтардың қай жылы билікке келіп,өздерінің мемлекетін құрғанын біледі
; Ерте ортағасырлық мемлекеттерді картадан көрсетеді .
2
Батыс Түрік қағанатының аумағы мен орталығын картада белгілейді ; 1 түргеш
қағанатының аумағы мен орталығын картада белгілейді ; 1 қарлұқ қағанатының аумағы мен орталығын картада белгілейді ; 1 Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер мен Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау арқылы «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашады . 3
алғашқы мемлекеттік бірлестіктер өмір сүрген аумақта орта ғасырларда қандай өзгерістер орын алғанын картада белгілейді ; 1
орын алғанын картаны қолданып сипаттайды ; 1 «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашады ; 1 Көне түркі
жазуының тарихи маңыздылығын талдайды
. 4
Түрік қағанаттары көрші елдермен қарым -
көздегенін анықтайды ; 2 Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы рөлін түсіндіреді ; 2 "Күлтегін", "Тоныкөк" жырларының тарихи құндылығын
анықтайды . 2
15 балл 8
««7.1A VI – IX ғғ. Қазақстан » бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата - аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Оқушының аты - жөні: ___________________________________________
Бағалау критерийі
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта
Жоғары
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді атайды, хронологиялық шеңберлер есебін шеше алады
.
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді атауда,
белгілі бір уақыт аралығында үстемдік еткен аумағын,
саяси оқиғалар мен құбылыстар хронологиясын
анықтауда қиналады. Сонымен қатар, ерте орта ғасырлық мемлекеттер жөнінде жазылған деректер мен мәліметтер туралы шектеулі ғана білімі мен түсінігін көрсетеді .
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді атауда,
белгілі бір уақыт аралығында үстемдік еткен аумағын , саяси оқиғалар мен құбылыстар хронологиясын
анықтауда аздаған қателіктер жібереді. Сонымен қатар, ерте орта ғасырлық мемлекеттер жөнінде жазылған деректер мен мәліметтер туралы жеткілікті білімін және түсінігін көрсетеді .
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді атауда,
белгілі бір уақыт аралығында үстемдік еткен аумағын, саяси оқиғалар мен құбылыстар хронологиясын
және бұл жөнінде жазылған деректер мен мәліметтерді анықтауда терең білімі мен түсінігін көрсетеді .
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді картадан көрсетеді .
картадан көрсетуге қиналады ,кем дегенде 1 - уін ғана картада белгілейді .
Ерте ортағасырлық мемлекеттерді картадан көрсетуде қателіктер жібереді, кем дегенде 2 - уін ғана картада белгілейді .
Берілген ерте ортағасырлық мемлекеттердің 3 - уінің аумағы мен орталығын картада дұрыс белгілейді.
Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер мен Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау арқылы «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашады .
Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау арқылы «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашуда және алғашқы мемлекеттік бірлестіктер өмір сүрген аумақта орта ғасырларда қандай өзгерістер орын алғанын картада белгілеп, сипаттауға
қатысты тапсырмаларды орындауда қиналады .
Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер мен Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау арқылы «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашуда және алғашқы мемлекеттік бірлестіктер өмір сүрген аумақта орта ғасырларда қандай
өзгерістер орын алғанын картада белгілеп, сипаттауға қатысты тапсырмаларды орындауда қателіктер жібереді .
Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер мен Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау арқылы «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашуда және алғашқы мемлекеттік бірлестіктер өмір сүрген аумақта орта ғасырларда қандай өзгерістер орын алғанын картада белгілеп, сипаттауға қатысты тапсырмаларды дұрыс әрі нақты орындайды .
Көне түркі жазуының тарихи маңыздылығын талдайды . Көне түркі жазуының тарихи маңыздылығын
талдауда қиналады және Түрік қағанаттары көрші елдермен қарым - қатынаста қандай мақсатты көздегенін, Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы ролін түсіндіріп, "Күлтегін", "Тоныкөк" жырларының тарихи құндылығын анықтауда
жай қорытынды ғана қалыптастырады .
Көне түркі жазуының тарихи маңыздылығын талдауды жалпылайды және
ішінара негіздей отырып, қорытынды қалыптастыруда
қателіктер жібереді. Түрік қағанаттары көрші елдермен қарым - қатынаста қандай мақсатты көздегенін, Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы ролін түсіндіріп, "Күлтегін", "Тоныкөк" жырларының тарихи құндылығын анықтауда
алынған нәтижелерге қатысты аргументтерді келтіре алады
.
Көне түркі жазуының тарихи маңыздылығы туралы толық негіздей отырып, дұрыс әрі нақты қорытынды қалыптастырады, Түрік қағанаттары көрші елдермен қарым - қатынаста қандай мақсатты көздегенін, Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы ролін түсіндіріп, "Күлтегін", "Тоныкөк" жырларының тарихи құндылығын анықтауда алынған нәтижелерге қатысты логикалық бірізді аргументтерді келтіріп, талдайды .
1- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы
жүктеу/скачать 2,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|