Біріңді, қазақ, бірің дос көрмесең, істің бəрі бос. Абай

Серікгүл АЛТАЙБАЕВА

№ 39 (149)  26 қыркүйек 2014 жыл

Қ

қ

12

Соңғы бет

МЕНШІК ИЕСІ:

 «Құрыш қала» газетінің 

редакциясы» ЖШС

Құрылтайшысы: 

Ақсақалдар алқасы

Бас редактор руза АлДАШЕвА

Техникалық редактор: 

Қарлығаш бЕйСЕнҚызы

Мақала авторының пікірі редакция көзқарасын білдірмейді, жарнама мәтініне тапсырыс беруші жа уап

 

ты.

 Газетте жарияланған матери алдар мен суреттерді сілтемесіз көшіріп басуға болмайды.

редакция мекен-жайы: Теміртау қаласы, Блюхер көшесі, 13 үй, 237 кабинет. 

Телефон: 8 (7213) 44­76­62. Телефон/факс: 8 (7213) 44­67­69 Электронды поштамыз: 

khurysh_khala@mail.ru

Газетті  есепке  қою  туралы  №  13019­Г  куәлікті  2012  жылғы  4  қыркүйекте 

Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген. 

Газет аптасына бір рет шығады

Тапсырыс 149

Тиражы 1000 дана.

Форматы А­3. Көлемі 3 баспа табақ.

Офсетті басылым: 

Газет «Құрыш қала» 

газеті редак циясында теріліп, беттелді. 

Газет «Арко» ЖШС баспаханасынан басылды. 

(Қарағанды қ., Сәтбаев к., 15 үй). Индекс 65023.

Біле жүріңіз

Ұннан жасалатын тәтті тағамдарды 

немесе түрлі көкініс қосылған пирогты 

пісірген кезде оның барынша көтерілгенін 

қалаймыз. Ал бұл мақсатымызға қалай 

жетеміз? Арасына дүкеннен сатып алынған 

қамыр қопсытқышын саламыз. Сірке 

суына немесе лимон қышқылына езілген 

ас содасын қосамыз. Осы кейінгі әдісті 

пайдаланған кезде қамырымыз өзіміз 

қалағандай етіп көтеріледі. Сондықтан 

барлық мәселе ас содасын сірке суы мен 

лимон қышқылына араластыруда болып 

тұр. 

Сүт өнімдері қант 

диабетінің алдын 

алады 

Швеция  ғалымдары  майы  алынбаған 

сүт  өнімдері  қант  диабетінің  алдын  алуға 

көмектесетінін  айтты.  Дәрігерлер  27  мың 

адам  қатысқан  тәжірибенің  нәтижелеріне 

сүйене отырып, осындай шешімге келген.

Швециялық  ғалымдар  14  жыл  бойы 

тәжірибеге  қатысушылардың  тамақтану  ра-

ционы  мен  қан  диабеті  ауруына  шалдығу 

динамикасын  және  олардың  денсаулығын 

бақылап  отырған.  Бақылаудың  нәтижесінде 

күніне  8  порция  майлылығы  жоғары  сүт 

өнімдерімен 

тамақтанғандардың 

қант 

диабетімен  ауыру  ықтималдылығы  өте  аз 

болған.  Олардың  тамақтану  рационында 

ірімшік (20 грамм), сүт (200 мл), сары май (7 

грамм) немесе 25 грамм қаймақ қамтылған.

 «Күнделікті рационға мұндай тағамдарды 

қосу артық салмақ қосуға әсер етпей ме?» - 

деп  сұрауыңыз  әбден  мүмкін.  Бұған  дейінгі 

зерттеулер  шамадан  тыс  көп  тамақтанудың 

басты себебі – рационда ақуыздың жетіспеуі 

екенін  дәлелдеген  болатын.  Екіншіден, 

тәттіқұмар  болудың  орнына,  күн  сайын  сүт 

ішіп  тұру  әлдеқайда  пайдалырақ  екенін 

ұмытпағаныңыз жөн.

Жұмыртқа арықтауға көмектеседі

Ливерпуль ғалымдары жұмыртқаның 

артық салмақ қосуға әсер етпейтінін 

дәлелдеді. Тіпті, күніне екі жұмыртқадан жеу 

де қандағы холестериннің мөлшерін арттыр-

майды екен. Оның орнына, жұмыртқа артық 

салмақтан арылғысы келетіндер жеуге тиіс 

тағамдардың бірі екенін айтты. 

Ливерпульде өткен тәжірибеге 450 адам 

қатысқан. Олардың жартысы 3 ай бойы 

калориясы төмен тағамдармен тамақтанса, 

екінші жартысы да күн сайын тура сондай 

тағамдар жеп, тек тізімдеріне қосымша екі 

жұмыртқа қосқан.

Үш айлық тәжірибенің нәтижесінде 

екі топтың көрсеткіштерінде ешқандай 

айырмашылық шықпаған. Барлығы 3,5-4,5 

келіден салмақ тастаған. Сонымен қатар, 

тәжірибеге қатысушылардың бәрінде 

дерлік холестерин деңгейі айтарлықтай 

төмендеген. Бұл зерттеулер жұмыртқаны 

күнделікті пайдалану адам ағзасына еш зиян 

әкелмейтінін көрсетеді.

АҚШ ғалымдары кофені көп мөлшерде тұтынатын адамдардың өмір жасы 55-тен асуы 

неғайбыл екенін айтады.

Әрине, америкалықтар секілді халқымыз күнделікті 400 миллион шыныаяқ кофе ішпейді. 

Оның үстіне бұл сусынды ішетіндердің 60%-ы қарт кісілер көрінеді.

Әр  түрлі  университеттердің  мамандары  бірігіп,  жүрек  қан  тамырларына  байланысты 

аурудың түрлерін анықтаған. Бұл экспериментке 20-87 жас аралығындағы 33 900 ер адам, 

10 000 әйел адам қатысқан.

Олардың  барлығы  да  өмірлеріне  қатысты  сұрақтар  қойылған  анкета  толтырып, 

күнделікті тұрмыста қанша шыныаяқ кофе ішетіндігін айтқан. Аталған эксперимент 16 жылға 

созылған. Осы уақыт аралығында 25 000 адам қайтыс болған. Олардың ішінде 87,5% ер 

адам,  12,5%  әйел  адам.  Өлімнің  32%-ы  жүрек  қан  тамырлары  ауруларына  байланысты 

болған.  Нәтижесінде,  55  жасқа  дейінгі  адамдарда  қайтыс  болу  мүмкіндігі  56%-ға  дейін 

жоғарылайтындығы анықталған.

Кофені көп ішу 

өмір жасын 

қысқартатын 

болып шықты

1. Тотты кетіру. Тот басып қалған майда 

заттарды сірке қышқылына салып, артынша 

таза  сумен  жақсылап  жуыңыз.  Бірден  айна-

дай болып жарқырап шыға келеді.

2.  Көгерген  иісті  кетіру.  Бар  болғаны 

тоңазытқышты,  шкафты,  тамақ  салынған 

ыдысты сірке қышқылына салынған орамал-

мен сүртіңіз.

3.  Шәугім  немесе  кір  жуатын  машина 

түбіндегі  қақты  кетіру.  Кір  жуатын  машинаға 

қажетсіз  бір  киімді  сірке  қышқылына  шылап 

салыңыз.  Оны  әдеттегі  кір  секілді  жуыңыз. 

Сірке қышқылымен 

көгерген иісті 

кетіруге болады

Макаронды 

қалай пісіреміз?

Макаронды  әркім  өзі  қалағандай  етіп 

дайындайды. Алайда біз ұсынатын кеңесті 

бір жерге жазып алғаныңыз жөн.

Макорон  дайындау  жұмыртқа  қуыру 

секілді  өте  қарапайым  нәрсе.  Әрдайым 

үлкен  кәстрөлді  пайдаланыңыз.  Мүм кін-

ді гінше  жақтауы  қалың  болсын.  Пісіру  ба-

рысында макарондар белгілі бір дәрежеде 

су сіңіріп, көлемі ұлғаяды. Судың жетіс пеу-

шілігінен бір-біріне жабысып қалуы мүмкін. 

1 литр суға 100 грамм ғана макарон салған 

дұрыс.  Тұзды  макаронды  кәстрөлге  сал-

май тұрып себу керек.

Тұзды еш уақытта қайнатып жатқан кез-

де салмаңыз!

Макаронды кәстрөлдің қақпағын ашып 

қайнатыңыз.  Оны  «al  dente»  күйіне  дейін 

жеткізіп  қайнату  керек,  италян  тілінен 

аударғанда «тіске жарарлық» деген мағы-

на  білдіреді.  Яғни,  макарондар  тым  езіліп 

кетпеген болуы тиіс. Италиялықтар паста, 

спагетти, макарон сынды тағамдарын дәл 

осылай  пісіреді.  Және  көп  уақыт  қайнату-

дың қажеті жоқ.

Альденте  макарондары  денсаулыққа 

пайдалы әрі дәмді.

Ұннан жасала-

тын тағамдардың 

көтеріліп піскенін 

қаласаңыз...

Сонымен алдымызда екі сұрақ бар:

1) Пісіретін тағамымызға ас содасын 

қосу керек пе?

2) Және оны міндетті түрде бір 

нәрсемен араластырған жөн бе?

Жауаптары:

1) Ас содасы қышқыл бір нәрсемен 

араласқан кезде көмірқышқыл газын бөліп 

шығарады. Осылайша тағам көтеріліп, 

жұмсақ болып піседі.

2) Жоқ. Былай жасаған дұрыс: Ас со-

дасын пісіретін тағамның, мысалы, ұнның 

арасына құры өзін қосу керек. Жұмыртқа, 

қант, тұзды араластырып үстіне лимон шы-

рынын құйыңыз. Артынша осы сұйықтықты 

ас содасымен араласқан ұнға қосып, 

тағамыңызды пісіре берсеңіз болады. Бұл 

мысал болатын. Және тағы да бір айта 

кететіні: Егер сіз пайдаланайын деп тұрған 

ұнның құрамында қатық, бал, лимон суы, 

айран сынды қышқыл заттар болса, үстіне 

тек ас содасын қосыңыз. Жоғарыдағыдай 

еш нәрсе ойлап табудың қажеті жоқ.

Айтылған кеңестер пайдаңызға жарар 

деген үміттеміз!

Қара  зере  (черный  тмин)  –  ерекше  емдік 

қасиеті  бар  өсімдік.  Сондықтан  назарларыңызға 

оның емдік қасиеті мен денсаулыққа пайдасы ту-

ралы мәлімет ұсынамыз.

Қара зеренің жиырмаға жуық түрі бар. Өсімдік 

дәнінің түсі қара болып келеді, оның «қара зере» 

деп аталуының себебі де осы. Қара зеренің емдік 

қасиетіне  байланысты  көптеген  ғылыми  зерт-

теулер  жүргізілген.  1960  жылы  профессор  Да-

хакна  қара  зеренің  майымен  артритті  емдеуге 

болатындығын дәлелдеген. Ал 1992 жылы Дакка 

(Бангладеш)  университетінде  жүргізілген  зертте-

уде  қара  зеренің  бактерияға  қарсы  тұра  алатын 

қасиеті анықталған. Сондай-ақ ол қатерлі ісікті ем-

деу үшін де қолданылады.

Қара  зере  майының  төмендегідей  пайдасы 

бар:

- Қандағы холестеринді азайтады;

- Ағзаны улы заттардан тазартады;

- Иммунитет жүйесін күшейтеді;

- Инсультқа (миға қан кету) қарсы тұрады;

-  Артрит  (буын  ауруы)  пен  бауыр  ауруынан 

айықтырады;

-  Бактерияларды  өлтіріп,  олардың  көбеюін 

тоқтатады;

-  Бронхит  пен  астмаға  (тыныс  жолдарының 

қабынуы) да ем болады;

-  Тері  ауруларына  (қотыр,  қышыма,  бөртпе) 

пайдалы;

- Өт пен бүйректегі тасты ұсақтатады;

- Несеп жолдарын тазалайды;

Ал  шәугімге  сірке  қышқылы  қосылған  суды 

құйып қайнатыңыз.

4.  Бұзылған  тамақтың  дәмін  қайта  қал-

пына келтіреді. Егер борщқа артық мөлшерде 

тұз немесе бұрыш салып қойған болсаңыз, 1 

шай қасық алма сірке қышқылын қосыңыз.

5.  Киімнің  түсін  сақтайды.  Ол  үшін  0,5 

стақан сірке қышқылын кір жуатын маши на-

ның барабанына құйыңыз.

6.  Ауаны  тазарту.  Дүкендегі  ауа  тазарт-

қыш тар  жағымсыз  иіс пен  араласып,  одан 

да  жағымсызын  шығарады.  Сондықтан  оны 

сірке  қышқылымен  алмастыруға  болады. 

Бар болғаны бөлмедегі жиһаз дар дың сыртын 

сірке қышқылымен сүртіп шығыңыз.

7.  Бояуы  қатып  қалған  бояу  жаққышты 

еріту.  Сірке  қышқылын  ыдысқа  құйып  жы-

лытып,  артынша  үстіне  бояу  жаққышты 

салыңыз.  Қатып  қалған  бояуы  өздігінен 

кетеді.

(Ғаламтордан алынды)

Қара зере өсімдігі 

туралы білесіз бе?

- Бала емізетін әйелдердің сүтін молайтады;

- Сүйелді кетіреді;

- Жөтел мен сарыауруды емдеуге де өте пай-

далы;

- Семіздіктен арылуға көмектеседі;

- Тәбетті арттырады.

Қара  зере  сусабыны. 

Шаштың  өсуін  тездетеді. 

Соны  мен  қатар    оны  қалың-

да тады,  үнемі  жылтырап 

жүруіне әсер етеді.

Қара  зере  сабыны.  Тері 

ауруларын  емдеуде  көп 

қолданылады.  Сонымен  қа-

тар,  бетіңіздегі  түрлі  безеу-

лер ді, қара дақтарды кетіруге 

көмектеседі  және  уақыт  өте 

келе теріңіздің өз табиғи түсін 

қалпына  келтіруге  септігін 

тигізеді.

Қара зере шайы. Іш кебу, 

іш өту және өт шаншуы сияқ-

ты ауруларға таптырмас ем.