“Отбасы – ұлт бақыты ” Орал 2013 Отбасы

“Отбасы – ұлт 

бақыты

” 

Орал 2013 

Отбасы

  белгілі  дәстүрлердің,  жағымды  өнегелердің, 

мұралардың  сақтаушысы.  Онда  бала  алғаш  рет  өмір 

жолымен  танысады,  моральдық  нормаларын  игереді. 

Сондықтан  отбасылық  өмір  -  жеке  адамның  азамат 

болып өсуінің негізі. Отбасы ғасырлар бойы адам баласы 

тәрбиесінің  құралы  болып  келеді.  Сондықтан  ол  адам 

үшін 

ең 

жақын 

әлеуметтік 

орта

.

 

 

• Адам ӛмірінің сыңары, бір  

бүтінінің жартысы болатын 

ӛмір серік жар таңдауда  

тәрбиелі, ақылы ажарына  

сай, еңбек сүйгіш адамгершілігі 

мол таза жүректі адаммен бас 

қосу. Жастық шақ-ӛмірінің 

ең қызық, ең мағыналы, ең  

жауапты шағы, оның басты 

ерекшелігі, алданғыш кӛңіл, 

албырт сезім, сенгіш жүрек, 

батыл әрекет, қызыққа құмар, 

қызылға ӛш, ӛткінші дәрен 

екендігі. 

 

• Жастық шақта отбасын құру,  

білім алу, еңбек қаракетіне 

тӛселу-адамшылықтың  

басталу шағы, оны дұрыс 

 бастау қажет.Отбасын құру  

бақыты екі адамның тілек- 

мүддесінің бірлігі, жастар  

ӛз бақытының қожасы,  

мұны берік дәстүрге  

  айналдыру 

олардың ӛз қолдарында. 

 

Абай бозбала мен бойжеткенді жұбайлық өмірге 

баулуда мына мәселелерге назар аударды. 

Аяулы сезімдерді балалардың 

бойына ұялата білудің 

тӛрт саласы бар 

 

Халқымыз баланың жақсы,  

жаман болуы оның жаратылысынан 

 деген қағиданы келтірді. Шындығында  

бала әке, шешесінің бір-біріне деген 

таза сезімінен жаралуы, ана құрсағында  

ортаның, үлкендердің, қоғамның 

ықпалында дамып жетілуі, ана  

бауырында уызына тойып, ана сӛзінің 

үніне бағынып ӛсуі, жаратылысының 

дұрыстығы 

 

Бала ӛзінің әке-шешесі, ата-бабасы  

ӛсіп-ӛнген жерінде ӛсуі, туған-тұрған  

жерінің қадір-қасиетін, табиғат сырын 

терең ұғынып, болашақты  

жалғастыратын ұрпақ екендігін сезініп 

ӛсуі, ӛз ӛлкесінің суын, нуын қастерлей  

білуі, ұғынуы. 

 

Баланың туған халқының елдік, ұлттық  

тарихын білуі, оның ашы-тұщы  

кезеңдеріне мән беріп ӛсуі 

Баланың ата-анасымен, ӛскен ортасымен ана тілінде қарым-қатынасқа түсу. 

Ата – ананы құрметтеу – барша 

адам баласы ӛнеге еткен қасиет. 

Қай ұлт, қай халықтың ой 

қазынасын ақтарсаң да, алдыңнан 

шығатын сӛз – әр адамның ӛз әке – 

шешесін қадірлеу керектігі. 

Халқымыздың мақал – 

мәтелдерінен, даналық сӛздерінен 

де ата – ананың қадір – қасиеті 

туралы айтылған «Анаңа ауыр сӛз 

айтпа, атаңа ауыр жүк артпа», «Ата 

– ананың қадірін білмеген – халық 

қадірін білмес» дегендей асыл 

сӛздер ӛте кӛп

. 

 

Әке – асқар тау 

Болаттай берік, құрыштай қайсар рухы бар 

әкенің ӛз перзентіне кӛрсетер үлгі - ӛнегесі 

мол. Отбасының, балалардың, әке – 

шешесінің қамын ойлап, туған – туысқа 

кӛмек жасайды. Шығыс халқы “Әкеден 

артық арман жоқ, әкеден артық қорған жоқ, 

әкеден артық дана жоқ, әкеден артық пана 

жоқ” деп әкені айрықша дәріптеген. 

Дін мұсылман жолында Әкені құрметтеу – 

айрықша парыз. « Әкеге бағыну – Аллаға 

бағыну. Оның алдында күнәһар болу – Алла 

алдында күнәһар болу» дейді 

Пайғамбарымыз. 

 

Ана – аққан бұлақ 

Ана есіміне қатыссыз дүниеде 

қасиетті ештеңе жоқ. 

Сондықтан «Ананы» 

ардақтамайтын халық та жоқ. 

Ана баланы тоғыз ай кӛтеріп, 

толғатып, дүниеге келтіріп қана 

қоймай, кӛзінің қарашығындай 

қорғап, аялап ӛсіріп, аяғынан тік 

тұрғызатын да ана.  

“Әке асқар тау, Ана – аққан бұлақ” 

Ата-ананы қадiрлемеу – ауыр күнә  

 

Ата-анаға не iстесең, алдыңа сол қайтады. "Әкесiн 

сыйламағанды, баласы сыйламайды”, - деген бар емес 

пе? Ата-анаға қатыгездiк жасаған адам дүниедегi ең 

күнәсi кӛп, адамдық ардан безген жан болып 

саналады. Баланың ата-ана алдындағы ұлы парызы 

мейiрiмiмен, жақсылықпен ӛтелмек. Мұны әрбiр жан 

ӛзiнiң адамдық мiндетi деп бiлуi керек. Ата-ананың 

сӛзiн құлаққа iлмеген, олардың тӛрдегi басын есiкке 

сүйреген баланы халық жетесiз дейдi. Ендеше жетесiз 

болудан аулақ болу да әрбiрiмiздiң бойымызда 

табылуға тиiстi қасиет.  

 

 

(Хадистен)

 

 

 

Ей,перзентім! Ойыңа  тоқып  ал,ата-анаға құрмет,ізет  

қылуды мойынға  алу  ләзім.Себебі баланың   түп  негізі  ата-

ана  болып  табылады. 

Ата-анамды не үшін құрметтеймін дегенді ойыңа  алушы  

болма.Олар  сен  үшін  өлуге  де  дайын  тұрады.Сен  соны  

білуің  керек. 

Сен  ата-ананың еңбегін дін  жағынан да өтей  алмасаң да 

ақыл  санаңмен,адамгершілікпен  өте.Кімде-кім ата-анасын 

разы  еткен  болса, ол жақсы.Алла  тағала  оның  өмірін  

ұзартады. 

Борыш-ата-анаға ұстаздар мектебіне қызмет  жасап,әкенің  

еңбегін, ананың  ақ  сүтін  өтеу

. 

 

Лев Толстойдың әңгімесі 

- Бір үйде тӛрт адам бар. Ата, бала, келін немере. Кәрі кісі 

тәрелкені сындырып алады деп, келіні атасына тамақты темір 

табақпен береді. Бір күні шалдың немересі ағаш жоныпты. 

Әке-шешесі: 

- Балам, не істеп отырсың?- сұрайды. 

- Ертең сендер қартайып, атам сияқты болғанда тамақ ішетін 

ағаш астау жасап отырмын»,- депті баласы.

 

 

 

Ата-ананың қадірін, дос-жолдас, тума туыс, жақын адамдарының 

қадірін білу, дер кезінде бағалау қажет екендігін еш уақытта 

ойларыңнан шығармаңдар. Дүние кезек. Сендер де өмір бойы жас болып 

тұрмайсыңдар. Сендер ата-аналарыңды сыйласаңдар, сендердің 

балаларың да қартайғанда өздеріңді бағатын болады. 

«Әкесін сыйламаған кісіні баласы сыйламайды». Ата-анаңды 

құрметтесең, сен де сондай игілік көресің». Осы сөздер естеріңде 

болсын!!!!

 

Сұрақ: 

Ата-анасын сыйламай қол жұмсап, 

қатыгездікке барып, зар қақсатып жүрген 

балаларды кӛріп жүрміз, осындай жағымсыз 

әдеттер қалай пайда болады деп 

ойлайсыздар? 

“Менің таңбам” тренингі 

1.Ӛзіңіздің есіміңіздің бас әріпі арқылы бойыңыздағы қасиетіңізді  

айтасыз 

2. Ӛзіңізді жақсы сезінетін орта 

3. Ӛзіңіз туралы жағымды үш сӛз  

Қорытынды: 

Ата-ананы  сыйлау  адамзат  баласына  тән  қасиет,  Жер  дүние  жаралғаннан  бергі 

уақыттан 

қалыптасқан 

имандылық 

жолы, 

еш 

бұзылмайтын 

жол. 

Ата-анасының сӛзін сыйлап, құлақ асу, пікірлес болу отбасы тіршілігінің бір ғанибеті. 

Сол  арқылы  бала  ата-анасының  мерейін  ӛсіріп,  ӛз  ортасында  тӛрден  орын  алуына 

кӛмектеседі.  Керісінше,  ата-анасының  сӛзін  құлаққа  ілмейтін  ӛзі  тағы  жӛн  білмейтін 

жетесіз  бала  олардың  сағын  сындырып,  тӛрдегі  басын  есікке  сүйрейді.  Баланың 

ұрысқақ,  жанжалқой,  дӛрекілігі  әке-шешеге  жатса-тұрса  да,  жадынан  шықпайтын 

қаупі, азабы болады. Ондай ата-аналар үнемі алаңдаумен күн кешеді. Олардың жанына 

ӛте қатты бататыны әлпештеп ӛсірген ұл-қызының ата-анасын адам деп елеп, олардың 

ауру  сырқауын,  қалы  –қайғысын  бір  сәт  те  болса  қаперлеріне  алмайтыны. 

Бұған  қарама  –  қарсы  еңбекқор,  кіші  пейіл, жарқын  мінезді  болып  ӛскен  ұл-қыз  ата-

анасының  қас-қабағына  қарап,  хал-жағдайларын  айтқызбай  аңғарып,  ішіп-жем,  киім-

кешек, ұйқы демалысын қадағалап, сәл нәрсенің ӛзін олардың кӛңілін тауып, мерейін 

ӛсіреді.  Ата-ана  да  қателесіп,  ағаттық  жіберетін  кездері  болады.  Әдепті  бала  ондай 

кезде  зіркілдеп,  дауыс  кӛтермей  балағаттамай,  үлкеннің  әлде  қалай  істеген  ісі,  сӛзі, 

жаңына  қатты  батса  да,  сабыр  етіп,  ӛз-ӛзіңе  бас,  кешірімді  бол.  Балаларын 

басқалардан нашар ӛмір сүрмеуін, кемдік таршылық кӛрмей жүздері жарқын болуын 

ата-анадан  басқа  кім  ойлайды.  Бірақ  жоқшылық  қол  байлау  болып  жатса,  оны 

түсінбей,  ата-анасының  басқалардай  дүние  таба  алмағандығын  бетіне  басу 

адамшылыққа жатпайды «Жоққа жүйрік жетпейтіндігін мойындап, сабыр қылу керек, 

ата-анаңа 

қолғабыс 

тигіз, 

дүниені 

ӛзің 

тап.