Сборник сценариев
жүктеу/скачать 0,84 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Байқоңыр - ғарыш айнасы
- Гордость казахского народа
- Космическое ралли
- Игра «Кто быстрее соберет звезды»
- Викторина «История казахстанской космонавтики»
| Нуринская ЦБС Сектор развития библиотек Первый космонавт Казахстана (К 20 - летию полета в космос Т. Аубакирова ) Сборник сценариев 2016 год Первый космонавт Казахстана: сборник сценариев / Нуринская централизованная библиотечнач система; сост. Сектор развития библиотек .- Киевка, 2016. - 17 с . Сборник сценариев составлен к 20 - летию полета в космос первого казахского космонавта Тохтара Аубакирова с целью формирования знаний
о роли и вкладе Казахстана в развитие космоса.
В сборник вошли сценарии на казахском и русском языках:
- Қазақстанның тұңғыш ғарышкері
(вечер) -
Байқоңыр - ғарыш айнасы (танымдылық сағат) -
Гордость казахского народа (беседа)
- Космическое ралли (игра путешествие)
- «Кто быстрее соберет звезды»
(игра) -
«История казахстанской космонавтики» ( Викторина )
Қазақстанның тұңғыш ғарышкері
( Қазақтың туңғыш ғарышкерінің 20 жылдығына арналған кеш)
Қатысушылардың «Туған жер» әнін хормен айтылуынан басталады.
1- жүргізуші: Армысыздар, құрметті қонақтар, оқушылар, оқырмандар! 12 - ші
сәуір Дүниежүзілік космонавтика және авиация күні мерекесімен баршаңызды құттықтаймыз!
жүргізуші: Сайра бұлбұл көкейінен үн төгілсін,
Жырға бөле даланың әр төбесін,
Байқоңырдан тік ұшқан ғарышкерлер
өткеннен кейін 1991 жылы қазан айының 12 - сі күні тұңғыш қазақ ғарышкері Тоқтар Әубәкіров ғарыш төріне самғап, одан кейін 1998 және 2001 жылдары екі рет барып, зерттеу жұмыстарымен айналысты.
жүргізуші: Т. Әубәкіров ағаның
даңқы көкке самғаған
Тоқтар аға Гагарин салған жолды жалғаған.
Тоқтар ағам – жан ағам, - деп
бүгін бізде қонақта Тоқтар Әубәкіров
(Т. Әубәкіровтің портретін қоюға болады)
Хор: Мерекеңіз құтты болсын.
Денсаулығыңыз мықты болсын!
1- жүргізуші: Уа, жараңдар, жараңдар!
Тұнық аспанға қараңдар.
Ең жарық жұлдыз боп әлемде
Шарлап жүр біздің ғарышкер ағалар!
2- жүогізуші: Тоқтар ағам –
жан ағам
Бұрыннан да ер еді
Менің батыр ағадан
Аумай қалғым келеді.
1- оқушы : Күлімдейді күміс күн.
Құштарында көз тігіп
Кемесіне ғарыштың
Байқоңырда кезігіп.
2- оқушы : Батпайтын ол жыр таңы
Жүрегімізді жылытады.
Тоқтар аға кәдімгі
Алпамыстың ұрпағы.
3- оқушы:
Қабанбайдың ұланы
Бөгенбайдың қыраны.
Айтылатын мәңгілік
Қазағымның жыр - әні.
4- оқушы:
Ерлікпенен жыр егіз,
Оны жастан білеміз
Біз Тоқтар есімін
Ту ғып ұстап жүреміз!
5- оқушы:
Миллионның жүрегінен құралған,
Миллионның тілегінен жаралған.
Тәуелсіздік теңдік алған ұлыңыз
Қазақстанның жалын атқан нұрымыз.
6- оқушы:
Жарқыл атқан, жарқылдаған
Жалындатқан атамыз.
Жас болаттай, қос қанаттай. Космонавтар –
жұлдыздар!
7- оқушы:
Айналды ел бір сенен
Есіміңді білсе әлем.
Ғарышқа ұшқан қазақтың
Тұңғышына мың сәлем!
8- оқушы:
Тоқтамайды осы аңыз,
Біз жолыңды тосамыз
Тоқтар – ерлік, ерлікті
Хор: «Біз ғарышкер боламыз!»
1- жүргізуші:
Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров 1946 жылы Қарағанды облысы Қарқаралы ауданында дүниеге келген. Қазақтың тұңғыш ғарышкері, техника ғылымдарының докторы профессор. Қазақстаннан шыққан тұңғыш сынақшы–ұшқыш. Кеңес Одағының Батыры, Қазақстан Республикасының Халық Қаһарманы.
2- жүргізуші:
1991 жылы 2 - қазан Алматы уақыты бойыншы
11 сағат 59 минут «СОЮЗ –
ТМ – 13» ғарыш кемесімен Тоқтар Әубәкіров
жер анадан ғарышқа сапарға аттанады. (музыка)
«Көрініс: «Ғарышкер, Тоқтар аға!»
Бірнеше оқырмандар соңғы жаңалықтар туралы әңгімелеп, сахнаға шығады.
«Жасасын Тоқтар, Тоқтар! Жасасын Тоқтар!»
1- оқырман
: Қазақстанда тұңғыш бір ұл,
деп әлемге жар салайық,
Бүкіл елдің арманы үшін,
Көп жүзінде самғау үшін
Өту үшін белдерден
Батыр Тоқтар ағамыз!
Жасасын Тоқтар, жасасын Тоқтар,
Жасасын Тоқтар!
Тоқтар Әубәкіров шығады.(Тоқтардың рөлін ойнайтын бала)
Алыс көкке, айға жетсем.
Айдан өткен кемеміз
Марстан да, алыс жайға
Ғарышқа мен жетемін.
Әсет ақын: Тоқтар, Талғат ағайлардай
Болу үшін ғарышкер
Жұрт қызыға қарағандай
Болу керек намысты ер.
Тоқтар: Ғарышкерлер мекені
Қазақ жерім – Байқоңыр
Қай жер саған жетеді
Ғажап жерім – Байқоңыр.
Айды айналып шарлайды
Жұлдыздарды көп зерттеп
Жеке - жеке талдайды.
- намысын ақтаған
Туған елім, ұясын
Жан тәнімен сақтаған
Ғарышкер Тоқтар боламын!
(Қолын бұлғап ракетаға кетеді) Хор: Тоқтар ұшса қуанады ауыл қандай,
Біз Тоқтардан көреміз ер Төлеген,
Батыр Мәлік, дауылпаз Бауыржандай!
Ән «Ғарышкерлер».
1- жүргізуші:
Ал, халайық, тұрмайық,
Сауық сайран құрайық.
Думандатып би билеп,
Інжу маржан шашайық.
2- жүргізуші:
Құлақтан кіріп бойды алған
Жақсы ән мен тәтті күй
Көңілге түрлі ой салар
Әңді сүйсең, менше сүй.
Ән «Бас, батырлар алға ».
1- жүргізуші:
Міне, залда тыныштық
Естілмейді дыбыс түк
Мұны безде қоштаймыз
Ғылымдардың ғылымы
Ғарыш әлем жайында
Кешімізде ортаға
Шақырамыз ағамызды
Тоқтар аға – жан аға
Сізден үлгі аламыз!
2- жүргізуші:
Сайра бұлбұл көмейден ән төгілсін, Жырға бөле даланың әр төбесін.
Байқоңырдан тік ұшқан ғарышкерлер, Көтерді қазағымның мәртебесін.
Байқоңыр - ғарыш айнасы (танымдылық сағат)
Мақсаты: Жас өркеннің бойында Отансүйгіштік, азаматтық қасиеттерді қалыптастыру, білімге, ғылымға ұмтылдыру, ғарыш саласы туралы білімдерін молайту, қазақтың ғарышкерлерінің өмірбаяндарымен таныстыру.
Көрнекілігі: Т.Әубәкіров,Т.Мұсабаев суреті, Байқоңыр,зымыран .
- Құрметті оқушылар, оқырмандар! Бүгін, яғни 12 сәуір –
Дүниежүзілік космонавтика және авиация күні мерекесімен баршаңызды құттықтаймыз. Осы мерекеге дайындаған ертеңгілігімізді тамашалауға шақырамыз. Тарлан тарихқа төңкерістер дәуірі, адамдар психологиясындағы арпалыс, қырғи - қабақ соғыс жылдары, атом дәуірі деген аттармен енген ұл кезеңдердің біздің халқымызға берген ең үлкен сыйы бар. Оның біріншісі, қазақ елінің ұйытқи соққан замана желінің қатал да,
қатыгез екпініне қайыспай шыдап, «Мың өліп, мың тіріліп» жүріп, өз тәуелсіздігін жеңіп алуы болса, екіншісі, «Ай нұрын ұстап мінсе де, қызыққа тоймас адамзат» деген бабалар арманы орындалып, ғарышқа қазақ ұландарының барып қайтуы еді. Осыдан тура 53 жыл бұрын алғаш жер серігі де, бірінші адам да әлем бойынша қазақ жерін, Байқоңырдан ғарышқа аттанған болатын. Байқоңыр ғарыш айлағынан алғаш рет әлем бойынша ғарышқа жол салған Юрий Гагарин болды. Араға бірнеше жыл салып, қазақтың атын шығарып, тұңғыш ғарышкер
Тоқтар
Әубәкіров көкке самғады. Осылайша
Қазақстан – ғарыш кіндігіне айналды.
Жүргізуші: 1957 жылы ғарышқа жол 4 қазанда ашылды. Бұл күні бұрынғы Кеңес Одағында жердің жасанды серігі ұшырылды. Жер спутнигімен «Лайка» атты ит ұшырылды. 1959 жылы 12 қыркүйекте Айға қарай зымыран ұшырылды. 1961 жылы Мәскеу уақыты бойынша 12 сағатта бұрынғы Одақтық барлық радиостанциялар өз хабарын тоқтатып адамның ғарышқа ұшу сапарын ойдағыдай аяқталғанын хабарлады. Ғарышқа бірінші рет Мәскеу азаматы Юрий Гагарин Байқоңыр космодромынан 9 сағат 7 минутта ұшырылды. 108 минут өткенен кейін «Восток» кемесі қонды. Ағаш ұстаның баласы Юрий Гагарин сол кезде 27 жаста екен.
Жүргізуші: 1963 жылы16 шілдеде тұңғыш ғарышкер орыс қызы Валентина Терешкова ұшты. Ғарыш кемесі
ұшатын ғарыш айдағы Қазақстанның Байқоңыр жерінде орналасқан еді.
- Сүрінген бабам сан рет,
Космосқа қарай барам деп. Қойынында мылқау тірліктің
Қандай сыр барын білем деп, Адами қиял осылай, аспанға ұшып, әрі ұшты,
Қазақтың жері ақыры – қақпасы болды ғарыштың.
1 -
оқырман: Ал, халайық, тұрмайық,
Ортамызды ашайық, Думандатып би билеп,
Інжу
- маржан шашайық
Мінеки залда тыныштық, Естілмейді дыбыс түк.
Мұны біз де қоштаймыз, Кешіккендерді тоспаймыз
Ғылымдардың ғылымы Ғарыш әлемі жайында,
Кешімізді бастаймыз Айналады ел бір сенен,
Есіміңді білсе әлем. Ғарышқа ұшқан қазақтың,
Ұлдарына бір сәлем! 2 -
оқырман: Уа, жарандар, жарандар!
Тұнық аспанға қараңдар, Ең жарық жұлдыз боп.
Шарлап жүр біздің Ғарышкер қазақтар!
3 -
оқырман: Сайра бұлбұл көкейден үн төгіледі,
Жырға бөле даланың әр төбесін Байқоңырдан тік ұшқан ғарышкерлер.
Көтереді қазағымның мәртебесін 4 -
оқырман: Ағаларым бар менің,
Ғарышқа ұшып самғаған, Мен де сондай болсам деп.
Армандаймын әрқашан, Ән: «Туған жер»
Жүргізуші: - Иә, қазақтың жері ғарыштың қақпасы болды, ғарыш десе көңілге туған жер топырағы төсіндегі Байқоңыр келеді. Қазақстандағы Байқоңыр космодромнан ғарышқа самғап ұшқан халық батырлары - содан бері ғарышкерлер ғарышта болып қайтты.
Т. Әубәкіров 1946 жылы Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданында дүниеге келген. Қазақтың тұңғыш ғарышкері, техника ғылымдарының докторы, профессор. Кеңес Одағының батыры, Қазақстан Республикасының Халық қаһарманы. Тоқтар Әубәкіров ұшқыш болуды армандаған. 1990 жылы ғарышкерлер құрамына алынды. 1991 жылы 2 сәуірде Кеңес Одағы ғарышкерлер даярлау орталығында ғарышқа ұшу дайындығына кірісіп, сол жылы 2 қазанда Байқоңырдан « Союз ТМ - 13»кемесімен ғарышқа ұшты. Онда ол өзге ғарышкерлермен бірге биотехнология, металлургия, медицина салалары және Арал теңізі аймағы бойынша ғылыми
зерттеу
жұмыстарын жүргізді. 1991 жылы 10 қазанда жерге оралды.
Оқырман: Қопарып бұлттың шөккенін,
Сырларын ұғып жасырын, Ал Герман «Восток - 2» мен
Паш етті коcмос ғасырын.
Оқырман: Аспанға ол самғайды,
Айды айналып шарлайды. Жұлдыздарды көп зерттеп,
Жеке
- жеке талдайды.
Оқырман: Нұрлы біздің заманда халық істер,
Жер бетінде жасадың алып істер Арман болған аспанға, айға енді,
Ғарышкерлер күшіменен. Көк туымызды тігеміз сіздерменен
Арта берсін, қазағымның нұр таңы 17 -
оқушы: Дүрілде толтырып жау қыратымды,
Таптым мен аңсаған мұратымды, Ғасырлар шөліркеген дала арманы,
Ғарышқа ракета болып тік атылды.
Жүргізуші: Т. Мұсабаев 1951 жылы 7 қаңтарда Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Қарғалы ауылында дүниеге келген. 1968 жылы Алматы қаласындағы №58 орта мектепті бітіргеннен кейін Рига Азаматтық авиация инженерлері институтына оқуға түседі. 1974 жылы Боралдайдағы азаматтық авиация жасағы болып жұмысқа орналасады. Ол ұшақ спорты бойынша « КСРО спорт шебері»атағын алып, 1984 жылы КСРО чемпионаты атанды. Азаматтық авиацияның оқу - жаттығу жасағында оқып, азаматтық авиацияның ұшқышы деген куәлік алады. Ол « АН - 2», « ТУ - 134» ұшақтарымен ұшып, оларды басқарып, тәжірибе жинақтайды. 1990 жылдың қазан айында ғарышкерлер дайындайтын орталыққа оқуға қабылданады. 1994 жылы 1 шілдеде қазақтың екінші ғарышкері Т. Мұсабаев бортинженер ретінде « Союз ТМ - 19»ғарыш кемесімен ғарышқа ұшып, сапар шекті. Ол ғарыштағы 125 тәулік ішінде екі рет кемемен шығып, кеңістіктегі күрделі мәселелерді шешті. 1996 жылдың 29 қаңтарында екінші рет ғарышқа аттанды. Ол « Союз ТМ - 27»деп аталатын ғарыш кемесін зі басқарды. 207 тәулік бойы ғарыш кеңістігінде қалықтады. Т. Мұсабаев Қазақстанға қатысты ғарыштық ғылыми - зерттеу бағдарламасын толық орындады. Оның
кеудесінде « Ресей Федерациясының Батыры», « Халық қаһарманы»алтын жұлдыздармен қоса бірнеше, медальдармен марапатталған еді.
Оқырман: Қазақстанда тұңғыш бір ұл,
Сүйінші
- деп әлемге жар салайық,
Ғарышқа ұшты халайық. Бүкіл елдің арманы үшін
Көк жүзінде самғау үшін, Мақсаттарға жету үшін,
Өту үшін белдерден, Әлі көп
- көп танысармыз,
Табысармыз ерлермен. Оқырман: Миллионның жүрегінен нұр алған,
Миллионның тілегінен жаралған. Тәуелсіздік теңдік алған ұланымыз
Қазақстанның ұшып жүрген нұрымыз Оқырман
: Келмейтіні жоқ, - дейді атам, Намысты ердің қолынан.
Қиялға мен мейлі батам, Намыс керек соны ұғам,
Қарсы тұрар қасіретке ер, Қандай қиын болмасын,
Менің де осы қасиеттер Болса деймін жолдасым.
Оқырман: Қос ғарышкер Тоқтар мен Талғат десем, Үзілген үмітімді
жалғап кетем! Ақынға да кеңістік, ғарыш керек.
Көз жазбасаң ерлікке, самғап бекер! Қос ғарышкер,
Қос батыр, Қос жұлдызым,
Мерейлі етіп тұрсыңдар, достық жүзін. Тағы да озып келсін Талғатым деп,
Аспанның бәйгесіне қостым бүгін.
Кітапханашы :- Әлемдегі тұңғыш ғарыш айлағы біздің Байқоңырдан неге салынды?
Әлемдегі тұңғыш ғарыш айлағын тап осы арадан салудың мынадай себептері бар екен. Байқоңыр Еуразия құрлығында орналасқан. Солтүстік - шығыс бағытында ұшырылған зымыран ғарыш жолы бойынша Сібір, Камчатканы басып өтіп, Беринг бұғазына дейін жетеді. Сөйтіп, Кеңес Одағының аймағындағы 6500 шақырымдық бұл қашықтық олардың ұшу бағытын бақылап отыруға қолайлы жағдайлар туғызады. Қазақстанда жазық далаларда ғарыштан қайтқан кемелердің қонуына оңтайлы орындар көп болғандықтан, ғарыш техникасын жасауға Қазақстанның түрлі - түсті сирек металдары қолданылды. Байқоңырдың теңіз деңгейінен 300 метр биіктікте орналасуы ғарыштық тәжірибелер жүргізуге өте қолайлы. Камал Смайыловтың 1986 жылы жарық көрген «Ғасыр қырқасында» атты кітабында айтылған еді.
ХХ ғасыр адамның құдіретін танытты, ғарыш құпиясын аша бастады. Алғаш сапар Байқоңырдан басталғанын мақтаныш етіміз. Сонау Байқоңыр даласында 1975 - 1976
жылдары
Ғарыш айлағының дәл төбесінде болдым. 1959 жылы қазанда осы жерде тұңғыш Жер серігі ұшырылған деген бетон қазықша қағылған. Сол жерде тұрып, әлемдегі тұңғыш ғарышкерлер Юрий Гагариннің ғарышқа аттанғанын көріп, сонау 1962 жылы сол Ю. Гагарин мен Мәскеуде қол алысып сәлемдескені туралы айтылған.
Жүргізуші: Ұшу алдында ғарыш кемелерінің экипаждары ұзақ жаттығады. Олар скафандрларға үйреніп, кеменің ұшуын басқаратын жабдықтарды мұқият зерделейді. Бұл 1969 жылы 16 шілдесі болатын. Осы күні алғашқы жер тұрғындары Айға аттанғанын өз көзімен көру үшін космодром маңында миллиондай адам жиналды! Тасығыш –
зымыранның старты қозғалтқыштардан орасан зор күшпен ыстық газдар оқыс шығып, ауыр зымыранды жоғары қарай көтереді.
Жүргізуші: Аспан әлемін зерттеу, жұлдыздардың қыр - сырын білу біздің бабаларымыз үшін таң болмаған. Керсінше, біздің арғы бабаларымыз аспан ілеміне қарап, жердегі тіршіліктің жай - күйін болжағаны мәлім. Басқасын айтпағанда, «бүгін аспанда жұлдыздар көп, ертең күн ашық болады»
дегенді ата - аналарыңнан, ата - әжелеріңнен талай естіген де боларсыңдар. Айдың тууы, толуы үлкендердің назарын ешқашан тыс қалған емес. Соларға қарап –
ақ халқымыз ертеңгі күннің жай - күйін
болжап, қамданатын болған.
Жүргізушіі: Этнограф Жағда Бабалықұлы аспан әлемі туралы да өте көп білетін дана кісі еді. Сол атамыздың ауа райына қатысты мынадай тұжырымдарын оқып, көңілге тоқып алайық:
Табиғатта болатын жауын - шашынды, желді, аязды, суықты, қарлы боранды бір ауыз сөзбен «амал» деп атаймыз. Қазір мен білетін жеті амал бар. Бірінші амал - Күннің тоқырауы, екіншісі - қарашаның қайтуы, үшінші амал - Үркердің батуы, төртінші амал - мұздың қатуы, бесінші амал - киіктің матауы, алтыншы амал - қыс
тоқсан, ал жетінші амал - ай тоғамы деп аталады.
Жүргізуші: Күн, оны айналатын ғаламшарлар және басқа да аспан денелері Күн жүйесін құрайды. Күн –
Жерге ең жақын жұлдыз. Ғалымдар жұлдыздар мен ғаламшарларды алымды телескоптардың сондай - ақ, серіктерді, зондтарды және бортында ғарышкерлері бар ғарыш кемелерін аттандырып зерттейді. Ғарышкерлер кемені қарап, ұсақ жөндеу жұмыстарын жасау үшін ашық ғарышқа шығады. Әлем - өзіміз елестете алатынның бәрі - құрамына кіретін шексіз кеңістік. Оның ішінде миллиардтаған жұлдыздар, Күн, ғаламшарлар, оған Жерде жатады. Оның өсімдіктері, жануарлары, адамдары мұның бәрі де әлемге жатады. Жер –
Күн
жүйесінің тоғыз ғаламшарларының бірі. Олардың бәрі Күнді айналып жүреді.
Жургізуші: Ғарыштық байланыс - ғарыш кеңістігіндегі Жердің үстінен жүздеген серіктер ұшып жүр. Олардың біреулері радио және телевизиялық байланысты, басқалары Жерге ауа - райы туралы ақпарат жібереді, ал үшіншілерін ғылыми зерттеулер немесе әскери мақсаттарға қолданады. Кейбір серіктер секундына 8 шақырым жылдамдықпен ұшып, ұдайы қозғалыста болады. Ал басқалары Жердің тек бір ауданының үстінде орналасады. Адамдар ғарышты зерттеп, игеруді жалғастыруда. Астроновтар мен ғарышкерлер Жер орбитасындағы Халықаралық ғарыш станциясында бірге жұмыс істейді. Станция әлі де салынып, жетілдіруде. Станцияда әр түрлі елдердің экипаждары жұмыс істейді. Бұл жерде ғалымдар маңызды ғылыми зерттеулер жүргізеді.
Кітапханаші: Адам баласының Жер - анасының бауырынан ұзап шығу, өзінше қадам жасай бастағаны үшін қаншама шығын, қиындық көрді десеңші. Бір ғана мысал: сонау ғарыштан бар міндетін бұлжытпай орындап, туған жерге қонғалы келе жатып, қонуға 200 метр қалғанда, парашюттің бауы бұралып кетіп, ашылмай қалып, тамаша инженер - ғарышкер Владимир Комаров қаза тапты. Ал Айға аяқ басу бүкіл адамзат үшін қаншама мақтаныш болса, соншама ауыр шығын, қыруар қаржылар кетеді екен. Алайда бұл кездейсоқ қайғылы оқиғалар, күтпеген апаттар адамның ғарыш дүниесіне ұмтылысын тоқтата алмады. Тіпті Юрий Гагарин ғарыштан аман келіп, ұшақтан қаза тапты. Міне, оқушылар « Байқоңыр - ғарыш айласы»атты танымдылық сағатымызда көптеген материалдармен таныстық. Бәріміздің армандарымыз айға ұшу болғанымен оған да өжеттілік, батырлық, ерлік, адамгершілік жүректер керек екен - дей отырып танымдылық сағатымызды аяқтаймыз. Келешек болашақ сендердің қолдарыңда деп ойлаймын.
Гордость казахского народа
(беседа)
Цель : 1.
Формировать знания читателей о
роли нашей страны в освоении космоса, к 20 - летию полета в космос Т.Аубакирова . 2.
Развивать положительную мотивацию к
изучению истории отечественной
космонавтики.
3. Содействовать воспитанию казахстанского патриотизма.
Казахская пословица гласит: «Атаның баласы болма, адамның баласы бол». «Не
будь сыном только своего отца
—
будь сыном всего народа!» Таким сыном планеты Земля можно назвать Юрия Алексеевича Гагарина
—
первого космонавта в
мире. Он
совершил первый полет в космос на
корабле «Восток» 12 апреля 1961
г.
Особенной гордостью для нас, жителей Казахстана, является
то, что именно наша страна является стартовой площадкой и
в большинстве случаев
—
космической гаванью. Сегодня мы
поговорим о вкладе нашей Республики в
освоение космоса.
Вернемся назад
— в 1961 год. 12
апреля стояла прекрасная погода. Наступила весна, зацвели поля и
деревья. Юрий Алексеевич Гагарин был спокоен, много шутил. Даже подбадривал слишком озабоченного Королева. В
момент старта бодрым голосом произнес знаменитое: «Поехали!» А
когда его корабль, оказался, наконец, на
орбите, он радостно воскликнул: «Красота - то какая!» Это было первое впечатление первого человека, оказавшегося в
космосе. А старт был дан с
Казахстане.
Байкону р (с казахского языка Байқоңыр
—
богатая долина)
— первый
и
крупнейший в мире космодром, расположен между городом Казалинск и
посёлком Джусалы, вблизи посёлка Тюратам. Занимает площадь 6717
км².
Город Байконур и
космодром Байконур вместе образуют комплекс «Байконур», арендованный Россией у
Казахстана на период до 2050 года.
Токтар Аубакиров о
профессии летчика мечтал с детства. Когда Юрий Гагарин впервые полетел в
космос, весь мир замер в ожидании, а
когда он вернулся на
юноши стали мечтать отправиться в
космос. Токтар Аубакиров не
являлся исключением. Окончив школу, Токтар Аубакиров поступил в
высшее военное училище, и в
последующем окончил училище
летчиком —
испытателем. Более 10
лет Токтар Аубакиров проработал летчиком —
испытателем в
ОКБ им. М.
Громова. За это
время он
освоил свыше 50 типов самолетов и
модификации. Токтар Аубакиров стал первым летчиком в
Советском Союзе, который совершил беспосадочный полет с
двумя дозаправками в воздухе
на
Северный полюс в 1988 году на
МИГ
-31.
В
1989 году первым поднял в воздух и
посадил на
авианосец «Тбилиси» МИГ -29. За
очень сложные и
трудные испытательные полеты на самолетах МИГ - 29 и
СУ -27 Тохтару Аубакирову было присвоено звание Героя Советского Союза. В 1991
году, по
международному договору между правительством Казахской ССР и
Советского Союза был принят в
ряды советских космонавтов. Подготовку прошел в Центре
космонавтики имени Гагарина. Полет в
открытый космос совершил в октябре
1991 года, в
составе международного экипажа на
корабле «Союз ТМ - 13». Выполнял работу космонавта
— исследователя. В
открытом космосе провел 7 дней 22
часа
13 минут. На
Землю он вернулся на
космическом корабле «Союз ТМ - 12». После полета Токтар Аубакиров вернулся в
Казахстан и продолжил службу.
В
судьбе другого нашего космонавта, Талгата Мусабаева, Нурсултан Назарбаев принял не
меньшее, если не большее, участие. Т.
Мусабаеву была уготована честь стать первым космонавтом
— гражданином Республики Казахстан. Наш прославленный земляк трижды побывал в
космосе в 1994, 1998 и 2001 годах. В
двух
космических экспедициях он
был командиром экипажа. В космосе он
провёл в
общей
сложности 341
день. За его плечами 7
выходов в открытый космос общей продолжительностью 41
час 08 минут. Именно ему довелось открыть эпоху космического туризма, когда в
2001 году он вывез на
орбиту первого космического туриста
— гражданина США Дениса Тито. С 11 апреля 2007 года по настоящее время
Председатель Национального космического агентства
РК.
Тохтар Аубакиров и
Талгат Мусабаев —
это гордость казахстанцев!
У нас сложились свои традиции: в
каждый полёт казахстанских космонавтов лично провожает и
встречает сам Президент. И это говорит о
многом.
Говоря о
космосе и о
Международном дне
полета человека в космос нельзя не
Разгадай:
Почему люди тянутся к звездам?
Почему в
наших песнях герой
—
это сокол?
Почему все прекрасное, Что он
создал,
Человек, помолчав,
Называет
—
Высоким
Реки вспаивают поля, Города над рекой
—
В
заре, И, как сердце, летит Земля,
Перевитая жилами рек. Нелегко проложить пути
До
вчерашних туманных звезд,
Но трудней на
земле найти Путь, Что в
сердце своем пронес,
Что рекою прошел по земле,
Что навеки связал города,
Что лучом бушевал во мгле,
Освещая твои года...
Это строки из
поэмы нашего поэта Олжаса Сулейменова, написанной в день
космического старта Юрия Гагарина. Сулейменов впоследствии говорил: «Мою поэму передавали по
центральному телевидению и радио, печатали в
газетах, почти каждую неделю я
выступал в каком
- то городе: на
заводах, фабриках, в студенческих аудиториях. Вот такой был успех». Поэма вскоре получила Премию ЦК
комсомола Казахстана. 25-
летнего
Сулейменова стали включать в состав советских делегаций по
Штатам, он
читал свою поэму в Колумбийском университете (Нью - Йорк)
и
парижской Сорбонне. Дебют оказался блестящим. Впоследствии именно его строка «Земля, поклонись человеку» была начертана на
пьедестале обелиска работы Рукавишникова, установленного на
месте гибели Юрия Гагарина под Киржачом Владимирской области.
Космическое ралли ( Игра - путешествие ) Цель:
Познакомить
детей с днем космонавтики. Научить высказывать свои мысли. Дать навыки доброты, чувство
любви к людям, а также уважения к старшим.
Плакат «Путешествие по неизведанным планетам», звездочки для конкурса, звездочки для подарков, изображение героев планеты, сказочный сундук.
План
1. Вступительная беседа. 2. Путешествие по неизведанным планетам
а) Неизведанная планета; б) Планета «Альфацентавра»;
в) Планета «Звездалия»; г) Планета «Луна»;
д) Планета «Сказочная»; е) Планета «Земля».
3. Итог.
Ход проведения
Здравствуйте ,
дорогие ребята! Кто догадается , чему будет посвящена наша
встреча? Может быть,
кто - то скажет, какой праздник отмечается 12 апреля? (Ответ детей: День космонавтики)
Правильно, День космонавтики.
Загадочный мир звезд и планет с давних времен притягивал к себе внимание людей. Но ближе и доступнее он стал только с проникновением человека в космическое пространство.
В 1961 году героический космонавт Юрий Алексеевич Гагарин первым слетал в космос. Люди давно мечтали освоить космическое пространство. Они долго думали над тем, чтобы построить космический корабль, чтобы полететь выше звезд.
Люди мечтали узнать небо, а не просто поставить рекорды высоты. Нужны были глаза, способные видеть сквозь тысячи километров, нужны были уши, способные слышать во Вселенной, нужны были руки, способные управлять точкой –
кораблем, затерянным в бесконечности
мирового пространства. Глаза создали «локаторщики».
Уши –
«радио
конструкторы».
Руки –
«специалисты по автоматике».
В общую работу включились новые тысячи изобретательных умов и новые сотни тысяч умелых, талантливых рук… И вот создали космические корабли, и полетели в Космос. Но прежде чем полетел знаменитый космонавт Юрий Алексеевич Гагарин (показ картины с изображением Юрия Гагарина) 3 ноября 1957 года в безжизненном, холодном, всегда черном пространстве космоса забилось живое сердце. В герметической кабине спутника жила, дышала, летела над миром собака Лайка.
За Лайкой полетели другие собаки. Может кто - нибудь из вас знает этих двух знаменитых собак? Вслед за Лайкой, дети, последовали Белка и Стрелка (показ фото Белки и Стрелки). Также полетели морские свинки, обезьяны, попугаи, мыши, кролики –
все они честно послужили великой мечте. Пройдут годы, будет создан грандиозный общечеловеческий музей завоевания космоса, и в одном из залов этого музея обязательно поставят памятник четвероногим друзьям космонавтов –
самоотверженным и преданным.
Представляете, ребята, в космос могут летать не только мужчины, но и женщины. А первая женщина космонавт –
Валентина Терешкова. С тех пор много космонавтов разных стран побывали в космосе. Не только космонавты нашей страны, но и американцы, японцы, китайцы, французы. Раньше в космос летали только очень подготовленные и образованные космонавты. А сегодня, представляете ребята, в космос можно слетать, как в туристический поход сходить , может любой гражданин, заплатив за пролет достаточное количество денег.
Давайте и мы с вами, ребята, отправимся в этот поход. Поднимите руки, кто из вас хочет полететь в космос? (Все поднимают руки) Отлично!
а) Неизведанная планета.
Ребята давайте полетим с вами на Космолете. А как космонавт летает? (Ж - ж - ж - ж). Летим, Летим!
Прилетели! Заглушили все свои моторы!
Вот мы с вами попали на первую планету. На этой планете, до нас, еще никто не был. Ни одного раза, не ступала нога человека. Давайте придумаем ей название. (Дети придумывают название планете). Здесь живут Марсиане. Но с Марсианами надо научиться разговаривать. Они не понимают ни русского , ни английского языка. Но раз мы прилетели к ним в гости, то нам следует научиться с ними здороваться.
Я попрошу выйти ко мне 5 человек. (Выходят на середину зала). Ребята, вы должны поздороваться друг с другом жестами, но эти жесты не должны повторятся. И так начали! (Дети жестами здороваются друг с другом). Молодцы! Полетели на следующую планету? (Дети соглашаются).
б) Планета «Альфацентавра».
Полетели! (Ж - ж - ж - ж). Летим, летим! Прилетели. Это планета, ребята, «Альфацентавра». Кого мы видим? Посмотрите, ребята, нас встречает инопланетянин, его зовут Вертунчик.
Вертунчик: Я очень рад, что вы прилетели. Вы любите отгадывать загадки? (Да). Тогда слушайте.
Загадки 1.Чудо –
птица, алый хвост,
Прилетала в стаю звезд. (Ракета)
2.Заворчу, зажурчу, В небеса улечу.
(Вертолет)
3.Тучек нет на горизонте, Но раскрылся в небе зонтик,
Через несколько минут Опустился …
(Парашют)
4.У бабушки над избушкой
Висит неба
краюшка Собаки лают, достать не могут
(Месяц)
5.Синенькая шуба Покрыла весь мир
(Небо)
6.Ясными ночками Гуляет мама с дочками
Дочкам не твердит она: - Спать ложитесь , поздно!
Потому, что мать –
Луна
А дочурки …
(Звезды)
Вертунчик: Молодцы! Отгадали все - все мои загадки!
в) Планета «Звездалия».
Полетели! (Ж - ж - ж - ж). Летим, летим! Прилетели. Эта планета, ребята, «Звездалия». На этой планете очень много звезд , и звезды на этой
планете так и падают. (Из рук руководителя праздника падают разноцветные звездочки, сделанные из бумаги).
Мне нужны 5 человек. (выходят 5 человек). Вот видите сколько звезд. Давайте соберем подарки. Я считаю до 5 - ти, а вы собирайте эти звезды (на полу рассыпаны звезды). Итак, готовы? Начали! 1 -2-3-4-
5. Стоп! Считаем ,
сколько звезд вы насобирали. (Руководитель подходит к каждому ребенку и у каждого пересчитывает собранные звезды). Победителя (тот , у кого больше оказалось звезд) я награждаю почетной звездой. (Дается большая красная звезда, нарисованная на бумаге). А кто проиграл, не расстраивайтесь, потому, что вам остаются те звезды, которые вы насобирали. (Дети рассаживаются на свои места).
г) Планета «Луна».
Полетели! (Ж - ж - ж - ж). Летим, летим! Прилетели. На этот раз, ребята, мы попали на Луну. Луна, ребята, - это спутник Земли. (Показ атласа с изображением Луны). Раз мы прилетели на Луну, то мы все –
Лунатики.
Эстафета «Воздушный шарик» Из зала выбирается 12 человек. В каждой команде 6 человек, которые стают в колонны. Двум ведущим игрокам каждой команды дается воздушный шарик. Игроки обеих команд поднимают руки вверх. По команде руководителя участники игры передают воздушный шарик по рукам назад колонны. Выигрывает та команда, которая быстрее справится с заданным заданием. Победителям вручается почетная звезда.
д) Планета «Сказочная»
Полетели! (Ж - ж - ж - ж). Летим, летим! Прилетели. Вот мы с вами попали на планету «Сказочную». (Вносится в зал сказочный сундук). Посмотрите, ребята, сундук какой! Давайте откроем и посмотрим, что это за сказочный сундук. (Открывают сундук)
Игра. «Отгадай, из какой это сказки».
Из сказочного сундука достается предмет, который был использован в любой из сказок
1. Что это за фрукт в моих руках? (Яблоко) А в какой сказке встречается яблоко?(«Белоснежка и 7 гномов»)
2. А сейчас что у меня в руках? (Цветок) В какой сказке встречается цветок? («Аленький цветочек»)
3. Угадайте, что это такое? (Ореховая скорлупа) В какой сказке она встречается? («Дюймовочка»)
4. А это что такое? (Яйцо) В какой сказке оно использовалось? («Курочка – Ряба»)
5. А сейчас что у меня в руках? (Горошина) В какой сказке она встречается? («Принцесса на горошине»)
6. Что это за обувь в моих руках? (Это сапог) В какой сказке он встречается? («Кот в сапогах»)
е) Планета Земля.
Полетели! (Ж - ж - ж - ж). Летим, летим! Прилетели. Вот мы и попали с вами на последнюю планету. Планету Земля. Здесь живет множество разных людей, животных, птиц, насекомых.
А теперь давайте поиграем с вами в одну игру.
Игра «Летит»
Если я называю слово, что летает - вы подымаете руки. Что не летает –
руки вы не подымаете. Но будьте очень внимательны, так как я вас буду путать.
- Самолет летает? … Летает.
- Стол летает? … Не летает.
- Козел летает? … Не летает.
- Орел летает? … Летает.
- Пулемет летает? … Не летает.
- Вертолет летает? … Летает.
- Ласточка летает? … Летает.
- Бегемот летает? … Не летает.
- Воробей летает? … Летает.
- Цыпленок летает? … Не летает.
и т . д.
Молодцы! Вы знаете , что летает , а что не летает.
Викторина «История казахстанской космонавтики»
1. Назовите первый и
крупнейший в мире космодром. ( Байконур)
2. Что означает название «Байконур»? (в переводе с
казахского языка «байқоңыр»
— богатая долина).
3. Какой населённый пункт расположен недалеко от космодрома? (посёлок Тюратам).
4. Дата полёта в
космос Т. Аубакирова. (2
октября 1991г.) 5. Кто был первым космонавтом
—
гражданином Республики Казахстан? (Талгат Мусабаев).
6. Сколько раз Т.Мусабаев побывал в космосе? (3
раза: 1994, 1998, 2001). 9.
Сколько дней Т.Мусабаев провёл в
космосе? (341 день).
10. Назовите первого летчика в
Советском Союзе, который в 1988 году совершил беспосадочный полет, с
двумя дозаправками в воздухе, на
Северный полюс. (Токтар Аубакиров)
11. «Земля, поклонись человеку» Кто автор этой поэмы? (О.Сулейменов)
жүктеу/скачать 0,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|