ҚАЗАҚ ТІЛДІ ОРТАДА ШЕТЕЛ ТІЛІН ОҚЫТУДЫҢ ЗАМАНАУИ

139
білім беруге арналған теле және радио арналары тағы бар. Қазіргі кезде тіл үйрету саласында жаңа 
ақпараттық­танымдық технологияларды қолдану қажеттігі бүкіл әлемнің білім беру жүйесінде өзекті 
мәселелердің біріне айналды. 
Білім беру үрдісінде жаңа ақпараттық технологияларды қолдану мәселесі өзекті мәселелердің қа­
тарынан  орын  алуда.  Шетел  тілін  оқытудың  мақсаты  субьектінің  мәдениетаралық  қарым­қатынас  
бі ліктілігін  қалыптастыру  десек,  шетел  тілін  оқытуда  жаңа  ақпараттық  технологияларды  қолдану 
шетел тілін оқытудың мақсатынан туындап отырған қажеттілік болмақ. Шет тілін оқытуда оқытудың 
жаңа технологиялары оқушылардың тілдік қабілетін дамытуға, сонымен қатар олардың шығармашы­
лық  белсенділігін  арттыруға  бірден­бір мүмкіндік жасайды.  Интерактивтік  тәсілді қолдана  отырып, 
оқытушы білім алушының шетел тілін меңгеруде белсенділігін арттырып, бірігіп жұмыс жасауға қол 
жеткізуге толықтай мүмкіндігі болады.
Шет тілін оқытуда интерактивті әдістемелерді қолдануға үлкен мән беріледі. Бұл әдістеменің негізі 
оқытушының оқу процесінің басқарушысы ретінде барлық жағдайды ескере отыра, білім алушының 
белгілі бір бағыт бойынша жұптық жұмыстар жүргізуі, бір­бірімен ақпараттармен ауысып, алға қой­
ған  мақсатқа  жету  үшін  сабақ  барысының  жан­жақты  қарастырылғанын  ескеру  болып  табылады. 
Интерактивті әдістемелерді пайдалану білім алушының жаңа сабақты неғұрлым жете түсінуіне үлкен 
әсер  етеді.  Бұл  әдістемелер  дәстүрлі  түрдегі  лекциялар  мен  семинарларда  кеңінен  пайдаланылады. 
Қазіргі  таңда  инновациялық  әдістемелерді  пайдаланудың  мақсаты  –  білім  алушының  тілді  білуге 
деген құштарлығына жан­жақты әсер ету, қызығушылығын арттыру. Интерактивті сабақта білім алу­
шы өз пікірін дұрыс жеткізуге, өз көзқарасымен пікірталастарға қатысып, басқа адамның пікірі мен 
көзқарасын  тыңдап,  басқа  да  альтернативті  пікір  алмасуға  мүмкіндік  тудыртады.  Осындай  жұмыс 
нәтижесінде интерактивті сабақта әрбір білім алушының өз пікірі мен көзқарасы қалыптасады. 
Қазіргі уақытта шетел тілін оқытудың коммуникативтігі, интерактивтілігі, аутенттігі, тілді үйрену  
үрдісінің  мәдени  контексте  болуы  үстемдікке  ие  болуда.  Аталған  ұстанымдар  коммуникативтілік  
қабілетінің компоненті ретінде мәдениетаралық біліктілікті дамытудың алғышартын жасайды. Шетел 
тілін дәстүрлі оқытуда тіл үйренушілер тілдік жаттығуларды жасап, қажетті материалды жаттаумен 
ғана шектеледі. Яғни, ол төмендегідей көрініске ие болады: «сөздік қор 
+
 қажетті құрылым = тіл». 
Алайда тілдік құрылымды жаттаумен шектелу тілді қарым­қатынас құралы ретінде меңгеруге толық 
мүмкіндік бермейді. Шетел тілінде тілдік қарым­қатынасқа үйрету үшін шынайы, өмірлік жағдаяттар 
туындату  қажет.  Ол  студенттердің  қажетті  материалды  меңгеруіне  және  соған  сәйкес  мінез­құлқын 
қалыптастыруға жағдай жасайды. Біз дәстүрлі шетел тілі сабағына тағы да сипаттама жасайық. Көп 
жағдайда  шетел  тілін  оқыту  үрдісінде  оқытушы  студент  ойын  басқарады,  яғни  бағыт­бағдар  беру 
немесе  жетекшілік  етуден  гөрі,  ол  басшылық  қызметіне  ауысады.  Бұл  әрекет  студенттердің  ойлау 
процесін тежейді. Мысалы, дөңгелек үстел, пікірталас мәселесін оқытушы өзі дайындап, жоспарды 
беріп,  студенттен  сөйлеу  барысында  тек  соған  сүйенуін  талап  етеді.  Яғни,  өз  ойын  айтуда  тұлғаға 
еркіндік  берілмейді.  Ақпараттық  технологияның  дамуына  байланысты  шетел  тілін  үйретудің  жаңа­
ша түрі – жаңа технологияларды қолдану. Ол шетел тілін үйренушінің коммуникативтік қабілетін 
дамы тып, пәндік білімін тереңдетіп, заманауи ағымда дамуындағы негізгі рөлді атқарады. Бұл тәсіл 
оқытушы ның  да  кәсіби  біліктілігін  арттырады.  Шетел  тілін  оқытуда  ойын  элементтерін  қолдану  – 
оқыту процесін жеңілдетіп, қызықты етері сөзсіз. Ол білім алушының материалды жеңіл меңгеруіне 
ықпалын тигізе ді. 
Қазақ  тілді  ортада  шет  тілін  оқытудың  заманына  сай  көрнекі  құралдарын,  аудио  материалдар 
жиынтығын, мультимедиялық құралдарды өз дәрежесінде пайдалануға үлкен мән берген дұрыс. Сабақ 
барысында  светотехникалық  және  дыбысты  техникалық  құралдарды  (бейнемагнитофон,  теледидар, 
проектор, мультимедиялық проектор, компьютер) пайдалану білім алушылардың өз тілінде сөйлейтін 
адамдардың сөйлеу тілін тыңдап, оны көзбен көре отыра ақпарат алуына көмегі тиеді. Бұл жағдай білім 
алушылардың  сөйлеу  деңгейін  жақсартуына  көмектеседі.  Тыңдау  арқылы  олар  өздерінің  сөйлеудегі 
қателерін жөндей алады. Интернет шетел тілін үйренушілерге көптеген мүмкіндіктер береді. Мысалы: 

140
ана тілі болып саналатын шетел адамдарының тілдерін тыңдауға, олармен қарым­қатынасқа түсуге, 
керекті мәтіндермен жұмыс істеуге қол жеткізеді. Интернет арқылы студенттер тілдік қарым­қатынасқа 
түсе  алады.  Сол  сияқты,  тілдік  қорын  дамыта  алады.  Осыдан  жазу  іскерлігі  мен  дағдысын  жоғары 
деңгейде қалыптастыра алады. 
Бағдарламалы оқыту әдістері компьютерлік оқыту әдісінің кеңінен дамуына жағдай жасады. Шетел 
тілін оқытуда компьютерді интернетті сабақтарымызға түбегейлі пайдаланып отырмыз. Оларды пай­
даланудың  негізгі  артықшылықтары  олардан  жан­жақты  ақпараттар  алып,  өз  бетінше  сабақ  мате­
риалдарын  таңдауымызға  мүмкіндіктер  туғызды.  Электронды  поштадан  түскен  мәтіндер  білім 
алушыларға  қиындық  тудыруы  мүмкін,  бірақ  олар  тезірек  мәтін  мағынасын  түсініп,  тезірек  жауап 
беруге қызығушылығын арттырады. Жоғарыда көрсетілгендер білім алушыларға түсініп оқу, тыңдау, 
жазу  және  сөйлеуде  өз  ойларын  толық  жеткізуге  дағдыландырады,  яғни  тіл  дамыту  жұмысын  іске 
асырады.
Білім алушыға белгілі бір көлемдегі білім, дағдыларды меңгертумен бірге табиғат, қоршаған орта 
туралы  түсініктерін  кеңейте  отырып,  оқыту  үрдісін  демократияландыру  және  ізгілендіру  сабақтағы 
бі лім алушының шығармашылық ролін арттырып, еркіндігін қамтамасыз етеді, сол арқылы оқушылар­
дың  интеллектуалдық қабілеттерін, бейімділіктерін ашады. Шығармашылықтың негізгі сипаты жаңа­
лық ашуға, жаңа тәсілдер табуға ұмтылу деп айтуға толық негіз бар. Шығармашылыққа жаңа тың нәрсе 
жасау тән десек, ертеден белгілі нәрсені қайталау, көшіру шығармашылыққа жатпайды, бірақ бұрыннан 
белгілі нәрселерден қандай да бір ерекшелік тауып, оны жаңаша түрде жасау, ерекше қасиеттерін табу 
шығармашылыққа  тән  құбылыс  деуге  болады.  Шығармашылық  әрекетке  білім  алушының  таным­
дық  белсенділігін  оята  отырып,  шығармашылық  қабілеттерінің  дамуына,  тәртіп  пен  жолдастыққа, 
адамгершілік қасиеттеріне әсер етуге болады. 
Кеңес Одағы тұсында қазақ мектебінде оқыған балалар ағылшын тілін, әрине, орыс тілінде оқуға 
мәжбүр болды. Мәселенің мәнісі елімізде ағылшын тілі ұзақ жылдар бойы қазақ тілінде оқытылмай, 
орыс  тілінде  оқытылуы  болып  отыр.  Ауылдық  жерде  немесе  қалада  орналасқанына  қарамастан  кез 
келген  қазақ  мектебінде  ағылшын  тілі  ана  тілінде  оқытылмады.  Мектеп  оқушысы  әлі  орыс  тілін 
игермей тұрып, орыс тілінде ағылшын тілін оқуды бастайтын. Қазақ тілінде шетел тілін оқыту деген 
сирек құбылыс еді. Мысалы, біздің тәжірибемізде қазақ тілінде бір ғана ағылшын тілінің оқулығы бар 
болатын (English – Ағылшын тілі, авторлары: Ж. Қалиев, В.С. Мальцев, З.Н. Очаковская, «Мектеп» 
баспасы, 1981 жыл). Дәл сондай жағдай мектепте ғана емес, сонымен қатар жоғары оқу орындарында 
да болған.
Алайда бұл жағдай ХХ ғасырдың 80­90 жылдары қазақ мектептерінің аймақтық жерлер мен қала­
лық жерлерде ашыла бастауымен өзгере бастады. Қазақ мектебінде оқушылардың санының артуы мен 
байланысты енді ағылшын тілін бұрынғыдай орыс тілі арқылы емес, ана тіліміз – қазақ тілі арқылы 
үйренудеміз.
Ал енді оқу үрдісіндегі қазақ тілінің ағылшын тіліне немесе керісінше ағылшын тілінің қазақ ті­
ліне  әсері  жайлы  мәселеге  келетін  болсақ,  қазақ  тілді  азаматтарға  ағылшын  тілін  үйрену  өте  оңай, 
ол қазақ тілінде сөйлеуге бағытталған үгіт­насихат емес, ол көптеген объективті көрсеткіштермен дә­
лелденген жайт. Әлем тілдерін грамматикалық жағынан қарастыра отырып, адам ойының процесінің 
өзін реттейтін логикалық заңдар барлық тілдер үшін бірдей, ал әрбір тіл үшін грамматиканың әр түрлі 
екеніне көз жеткіземіз. Бір тілде ыңғайлы, ұғынықты түсініктер екінші тіл үшін қолайсыз және басқа 
тіл үшін артық. 
Біріншіден,  фонетикаға  мән  беретін  болсақ,  ағылшын  тіліндегі  де  дауыстылар  саны  11,  алайда 
артикуляцияда  аздаған  айырмашылықтарды  байқауға  болады.  Мысал  үшін,  қазақ  тілінде  сөзге  (тү­
бірге) немесе сөздік формаларға әр түрлі жалғаулықтар жалғану арқылы жаңа сөз туындайтын бол са, 
ағылшын тілінде де сондай тәсіл арқылы жаңа сөз туындайды. Мысалы, инфинитивке ­ing жұрнағы 
жалғану арқылы көп салалы ағылшын формасы пайда болады, кей жағдайларда біз оны «ингтік» форма 
деп те атаймыз.

141
Инфинитивке ­er (сирек жағдайларда ­or) суффиксі жалғану арқылы іс­әрекетті істеуші тұлға жайлы 
айтуға болады: to teach – teacher (оқыту – оқытушы), to play – player (ойнау – ойыншы), to build – builder 
(үй салу, құру – құрылысшы), to sail – sailor (жүзу – матрос). Қазақ тілінде де сөзден сөз тудырып, сөзге 
жаңа лексикалық мағына беретін ол – жұрнақ. Мысалға: оқу – оқушы, ойын – ойыншы, сату – сатушы, 
жазу – жазушы, т.с.с.
Десек те, ерекшеліктердің болатыны заңды жайт. Ағылшын тілінде де, қазақ тілінде де дауыссыз дар 
саны – 24. Ағылшын тілінде де қазақ тіліндегідей сөздердің дұрыс айтылмауы сөздің мағынасын түбе­
гейлі өзгертіп жіберуі мүмкін. Мысал үшін қазақ тілінде зат есімдерді жеті септікте септей алатын бол­
сақ, ағылшын тілінде негізгі екі септік бар. Оның себебі екі тілдің екі топқа тиесілілігі. Ағылшын тілін­
дегі сөйлемдерде негізгі сөз табы етістік болатын болса (яғни етістіксіз көп сөйлемдердің құрал мауы), 
қазақ  тіліне  келетін  болсақ,  ағылшын  тіліндегі  етістік  қызметін  жұрнақ  немесе  жалғаулар  арқылы 
айтуға болады. Мысалға: This is my book – Мынау менің кітабым, I am a student – Мен студентпін, бұл 
сөйлемдердегі to be (am, is) етістігінің қызметін қазақ тіліндегі (­ым, ­пін) жұрнақтары атқарып тұр. Ал 
басқа септіктердің қызметін ағылшын тілінде арнайы сұрақтар арқылы беруге болады. Мысалы: Whose 
book is it? – Мынау кімнің кітабы? What kinds of pictures can you see from this picture? 
Бірақ  қазақ  тілінде  де,  ағылшын  тілінде  де  етістіктің  алатын  орны  ерекше,  сөйлемнің  негізгі 
мағынасын  жеткізуде  етістіктің  рөлі  өте  зор.  Бұл  жайт  ағылшын  тілін  жаңадан  үйренушіге  аздап 
болсын қиындық туғызатын болса, келесі фактор қазақ тілі мен ағылшын тілін салыстыра оқуда тіл 
үйренушінің қызығушылығын арттыруы мүмкін. 
Тағы бір айырмашылық туралы айтар болсақ, ол қазақ тілі мен ағылшын тіліндегі сөз тәртібі. Қазақ 
тілінде  сөз  тәртібіне  үлкен  мән  берілген,  мысалға  жай  хабарлы  сөйлемдерді  алар  болсақ,  сөйлемде 
бастауыш  көп  жағдайларда  бірінші  орында  тұрған  болса,  етістік  соңғы  орында.  Ағылшын  тілінің 
сөйлемдеріне келер болсақ, көп жағдайларда бастауыш бірінші орында, етістік екінші орында тұруы 
тиіс,  алайда  ол  сөз  тәртібі  де  кей  жағдайларда  өзгеріп  отырады.  Мысалға:  Ол  хат  жазғанды  жақсы 
көреді. – He likes writing a letter. 
Сондай­ақ мақал­мәтелдерде, метафораларда, салыстыру мен теңестірулерде көп айырмашылықтар 
мен ұқсастықтар табуға болады. Осы заңдылықтарға қарамастан ағылшын тілі біздің елімізде кең етек 
жаюда, әсіресе ағылшын тілін үйренуге құштарлық жастар арасында кең қолданыс табуда. Бұл жайт тек 
тіл саласында ғана емес, сондай­ақ экономика, саясат, құрылыс, өндіріс және т.с.с. ғылыми саларларға 
мол пайдасын әкеледі дегенге кәміл сенеміз.
Сонымен қатар қазақ тіліндегі сөйлемдегі сөздердің өзіндік реті бар, ол тұрақты. Жай хабарлы 
сөйлемдегі  бастауыш  әдетте  басында,  ал  баяндауыш  әрқашан  соңында,  анықтауыш  анықталатын 
сөздің  алдында,  мезгіл  пысықтауыш  сөйлемнің  басында  тұрады.  Дәл  осылай  ағылшын  тілінде  де 
бастауыштың, баяндауыштың және т.б. сөйлем мүшелерінің өз орны, бекітілген белгілі бір тәртібі 
бар. Мысалы, Wе live in Astana. – Біз Астанада тұрамыз, Put the book on the table! – Кітапты столдың 
үстіне қой!
Қорыта  айтқанда,  Қазақстандағы шетел тілдерінің өзіндік қиындықтарына қатысты проблемалар­
ға  қарамастан,  елімізде  шет  тілдік  қарым­қатынастар  процесінің  дұрыс  жолға  түсіп  келе  жатқанын 
нық сеніммен айта аламыз. Сонымен қатар, инновациялық технологияларды сабақта қолдану – оның 
нәтижелілігіне  қолайлы  жағдайды  жасаудың  бірден­бірі  жолы,  ал  ол  өз  кезегінде  бірлесе  жұмыс 
жасауға, оқытуға жаңашыл көзқарасты енгізуге, қарым­қатынастар тудыртуға себепкер болары сөзсіз. 
Әдебиеттер:
1. Сеитов А. Триединство языков // «Бәйтерек» журналы. – 2012.
2. Қалиев Ж., Мальцев В.С., Очаковская З.Н. English – Ағылшын тілі. – Алматы: Мектеп, 1981.
3. Колпакчи М.А. Дружеские встречи с английским языком. – Л., 1978.
4. Кузьмин С.С., Шадрин Н.Л. Русско­английский словарь пословиц и поговорок. – М.: Русский 
язык, 1989.

142
5. Президент Н.Ә. Назарбаевтың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Қазақстан халқына Жолда­
уы. – Астана, 2007. – 28 сәуір.
6. Ксензова Г.Ю. Перспективные школьные технологии. – М.: Наука, 2001.
7. Иманбаева А. Оқу тәрбие үрдісін ақпараттандыру ділгірлігі // Қазақстан мектебі. – 2000. – № 2.
Резюме
В статье рассматривается качество ныне издаваемых учебников по английскому языку. Анализиру­
ется состояние подготовки учебно­методических комплексов на английском языке как языке глобаль­
ной интеграции. Постановка вопроса объясняется еще и тем, что знание английского языка должно 
быть доступным каждому специалисту в отдельности. В связи с расширением рыночных отношений 
на международном уровне растет востребованность специалистов со знанием английского языка для 
за рубежных компаний. Английский язык остается важнейшим прикладным языком международного 
характера.  Также  рассматриваются  преимущества  применения  инновационно­информационных  тех­
нологий, являющихся основным фактором повышения качества образования и обучения иностранным 
языкам.
Summary
Quality of the currently published ELT textbooks is reviewed and the condition of developing educational­
methodological systems in English language, as a language of global integration, is analyzed. Such definition 
of  the issue  is  also  explained by  the fact, that English language shall be  available for  every professional. 
With the growth of market relations on international scale, grows the need for English language speaking 
professionals for the foreign companies. English language remains being the primarily practiced language of 
international conduct. Advantages resulting from implementation of innovational Information Technologies, 
which is a core factor of improving quality of education to foreign languages, are reviewed as well. 
УДК 371.123 (574):378
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИНТЕРАКТИВНЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЯ 
НА ЗАНЯТИЯХ ПО РУССКОМУ ЯЗЫКУ
М.А. АКАЕВА, 
Кызылординский государственный университет имени Коркыт Ата
Г.А. НУРУМБЕТОВА, 
средняя школа № 136 имени Т. Жургенова, 
г. Кызылорда, Республика Казахстан
Технология  интерактивного  обучения  привлекает  преподавателей,  учителей  своей  нестандарт­
ностью, открывает большие практические возможности, способствует развитию творчества, преодоле­
нию пассивности учащихся на занятии. 
В настоящее время, когда приоритетными направлениями обучения становятся личностно­ и прак­
тико­ориентированное  обучение,  перед  нами  стоит  задача  сделать  его  не  только  содержательным  и 
практическим, но и доступным и интересным.Использование на практике технологии интерактивного 
обучения позволяет оживить урок, сделать его увлекательным и эмоциональным, добиться положи­
тельных результатов в учебной и воспитательной работе.

143
Интерактивные  методы  обучения  очень  эффективны,  так  как  предполагают  широкие  возможно­
сти для творчества, самореализации учащихся, позволяют им почувствовать свои силы, способности. 
Вместе  с тем учат взаимоуважению, терпимости к мнениям и поступкам окружающих людей, посколь­
ку методика интерактивного обучения означает, что участники учебного процесса должны находить­
ся во взаимодействии, действовать друг на друга, обучаться через участие, взаимодействие в составе 
групп. При интерактивном преподавании и обучении между учащимися, а также между учащимися и 
учителями наблюдается высокий уровень взаимодействия, которое обычно происходит в форме обсуж­
дения: каким образом решить ту или иную проблему и насколько приемлемо предложенное решение. 
При этом процесс решения проблемы является таким же важным, как сам ответ: целью интерактивной 
методики является не просто передача информации, а привитие учащимся навыков самостоятельного 
нахождения ответов. 
Интерактивная деятельность на уроке предполагает организацию и развитие диалогового общения, 
индивидуальную,  парную  и  групповую  работу;  применяются  исследовательские  проекты,  ролевые 
игры, творческие работы. Все это ведет к взаимопониманию, взаимодействию, к совместному реше­
нию задач, что влияет как на повышение качества знаний, так и на повышение работоспособности, 
активности учащихся, их заинтересованности предметом.
Одной из целей интерактивного обучения является создание таких условий обучения, при которых 
обучающийся чувствует себя на уроке комфортно, чувствует свою успешность, интеллектуальную са­
мостоятельность, что делает продуктивным сам процесс обучения. Для того чтобы учащиеся активно 
высказывали свои мнения и идеи, преподаватель может использовать следующие приемы: всегда бла­
годарить учащихся за высказанные идеи; не говорить, что считает ответ учащегося неверным, лучше 
спросить других учащихся: согласны ли они с таким мнением; стараться выбирать не только активных, 
но и пассивных учащихся: иногда некоторые учащиеся кажутся пассивными, но у них могут быть ин­
тересные мысли, мнения. 
В интерактивной методике, как и в любой другой методике преподавания, существует множество 
приемов. У каждого учителя свой набор средств, приемов, методов обучения, которые он использует, 
основываясь на особенностях каждой аудитории, каждого класса.
В данной статье мы приведем примеры тех приемов, которые наиболее часто используем в своей 
педагогической практике. На наш взгляд, интерактивное обучение эффективнее начинать с работы в 
парах: пара – идеальная форма для совместной деятельности.
На первых занятиях в новой группе, новом классе используем игру «Интервью­знакомство». Каж­
дый учащийся беседует с соседом по парте, задает ему вопросы, а затем рассказывает о нем всему 
классу: чем он любит заниматься, что коллекционирует, что любит читать и т. п. 
Игра поможет преподавателю сформировать портрет группы, класса и составить начальную диаг­
ностику сформированности коммуникативных умений учащихся. Работу в парах можно практико­
вать  при  проверке  домашнего  задания  (взаимопроверка),  при  проведении  письменного  контроля: 
учащиеся готовят карточки с различными заданиями для соседа (словарный диктант, графический 
диктант). Необходимо отметить, что учащимся нравится работать в парах: они с удовольствием го­
товят карточки, работают по ним, слушают и оценивают ответы партнера. Конечно, преподаватель 
оказывает помощь, консультирует, помогает решить спорные вопросы.
Затем начинаем практиковать работу в группах. Часто используем игры­соревнования, основанные 
на групповой деятельности. Вот некоторые из них.
«Снежный  ком»:  определяется  рассматриваемый  вопрос.  Игра  проводится  по  рядам  по  цепочке. 
Начинает первый учащийся с сообщения известных ему фактов, явлений и т.д. Второй продолжает, не 
повторяя того, что уже было сказано. Этот прием часто используем при пересказе текстов.
«Отгадай термин»: один из учащихся выходит из аудитории. Остальные загадывают какое­либо по­
нятие, относящееся к изучаемой теме. Водящий должен отгадать это понятие, для этого ему разрешает­
ся задавать вопросы всем учащимся. Но ответы должны быть только «да», «нет», «отчасти». Игра при­

144
учает участников логически размышлять, правильно формулировать вопросы, анализировать ответы и 
делать правильные выводы. У этой игры могут быть варианты: «Отгадай героя», «Отгадай слово» и т.п.
На занятиях по русскому языку в национальной аудитории традиционной является работа по тексту. 
При работе с текстом также используем дидактические игры.
«Три предложения»: преподаватель зачитывает короткий текст. Учащимся необходимо внимательно 
прослушать и передать содержание тремя простыми предложениями. Побеждает тот, у кого рассказ 
короче и при этом передано точное толкование содержания текста.
Другой вариант игры – работа с печатным текстом. Три простых предложения учащиеся могут за­
писать в тетради. В этом случае легче выявить победителя.
Эта игра развивает важное умение – выделять главное, на котором основывается умение составлять 
план, конспект, реферат.
«Переводчик»: эта игра используется при работе с текстом научного стиля. Трудность усвоения раз­
личных дефиниций определяется сложностью научного языка. В процессе игры предлагается перевес­
ти текст с научного языка на доступный.
Также при работе с текстом используем прием «Верно / неверно». После выполнения предтекстовых 
заданий и чтения текстаучащимся предлагаются утверждения по содержанию текста. Задача учащих­
ся  –  решить,  верны  они  или  нет.  Если  утверждение  неверно,  то  они  должны  переписать  его  таким 
обра зом, чтобы оно стало правильным (задание: прочитайте предложения и исправьте их, если они не 
со ответствуют содержанию текста).
В процессе преподавания русского языка в национальной аудитории преподаватели часто сталки­
ваются с проблемой, когда учащиеся не умеют строить высказывание на определенную тему. «Метод 
Пресс» развивает умение формулировать высказывание аргументированно, лаконично.
«Метод Пресс» состоит из четырех этапов:
1. Высказывание собственной точки зрения (я считаю, что);
2. Обоснование своей мысли (так как);
3. Примеры и аргументы (например);
4. Вывод, обобщение (итак).
Приемов технологии интерактивного обучения множество, мы остановились лишь на некоторых из 
них. Использование этих приемов способствует возникновению мотивированного компонента учебно­
познавательной компетентности учащихся на занятиях русского языка.
Литература:
1. Кульневич С.В., Лакоценина Т.П. Совсем необычный урок: Практическое пособие. – Воронеж, 
2001.
2. Власенков А.И. Развивающее обучение русскому языку. – М.: Просвещение, 1983.
3. Жаналина Л.К., Мусатаева М.Ш. Практический курс русского языка. – Алматы, 2005.
Түйіндеме
 Мақала орыс тілі сабақтарында оқытудың интерактивті әдістерін пайдалану мәселесіне арналған. 
Авторлар  өздерінің  педагогикалық  тәжірибесінде  жиі  қолданатын  дидактикалық  ойындар,  «Дұрыс 
дұрыс  емес  әдісі»,  «Пресс  әдіс»  және  т.б.  әдістердің  тиімділігіне  тоқталған.  Қазақ  тілінде  білім 
алушылардың әр түрлі мәтіндермен жұмыс істеу стиліне ерекше мән берілген. Оқытудың интерактивті 
әдістерін пайдалану оқушылардың шығармашылық белсенділігін арттыратыны көрсетілген.
Summary
Article reviews the issue of using interactive methods in teaching Russian language. Authors focus on 
methods, which are used the most in their pedagogical practice, such as «Right or wrong method», «Press 
method», etc. Special attention is paid to the style of working with different texts for learners, taking course in 
Kazakh language. Use of interactive methods of teaching has proven to increase students’ participation. 

145
УДК 882: 001.895 

жүктеу/скачать 2,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: