«интеграция казахстанской науки в международное научно образовательное пространство»

188 

 

Қысқаша тҥйіндеме 

            Елдердің  тұрақты  экономикалық  дамуының  әлеуметтік,  жаһандық 

экологиялық  және  экономикалық  компоненттерімен  байланысты.Елдердің 

эволюциясы 

және 

дамыту 

тұрғысынан 

ғаламдық 

экологиялық 

құндылықтарды  қайта  қарау  қажет.Әлемдік  экономиканың  дамуын  қолдау 

үшін  жаһандық  экологиялық  және  экономикалық  қауіпсіздікті  қамтамасыз 

ету  керек.Қоршаған  ортаны  қорғау  және  дамыту  мәселелері,  қоршаған 

ортаның  мүдделерін  және  энергия  үнемдеуші  технологияларды  дамыту, 

теңестіретін әзірленген инновациялар саяси заңдар қабылдау қажет. 

 

Краткое резюме 

Устойчивое  экономическое  развитие  стран  взаимосвязано  с  социальными, 

глобальными эколого-экономическими  компонентами  развития. В условиях 

эволюции  и  развития  стран  необходимо  пересмотр  глобальных 

экологических  ценностей.  Достижение    глобальной  эколого-экономической 

безопасности  благоприятствует  для  развития  всей  мировой  экономики. 

Проблемам  окружающей  среды  и  развития  необходимо  принятие 

политических  законов,  инноваций  направленных  на  баланс интересов 

природной среды и  развитие энергосберегающих технологии. 

 

Executtive summary 

Sustainable  economic  development  of  countries is  interconnected  with  the  social, 

global ecological and economic components of development.In the context of the 

evolution  and  development  of  the  countries  need  to  review  the  global 

environmental values.Issues of environment and development is necessary to adopt 

the  political  laws  of  innovations  designed  to  balance  the  interests  of  the 

environment and the development of energy-saving technologies. 

 

 

УДК 358.07                                                                                      Нҥсіпова Г. Қ., 

«Табиғатты қорғау экономикасы» 

кафедрасының оқытушысы 

Әлжанов Д.А. 

 «Экономика және Басқару» 

Факультетінің 2-ші курс студенті 

            «Нархоз Университеті»   

 

АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРЫ 

 

Тҥйін  сӛздер:  экологияның  ластануы,  экологиялық  проблемалар, 

экологиялық бiлiм. 

Ключевые  слова: загрязнение  окружающей  среды,    экологические 

проблемы, экологическое знание. 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

189 

 

Keywords:environmental 

pollution,ecological 

problems,ecological 

knowledge. 

 

Бүгінгі  таңдағы  қызу  талқыға  түсетін,  ӛзекті  проблемалардың  бірі-

экологияның  ластануы  болып  табылады.  Экологиялық  проблемалардың 

пайда болу себебі, адам баласының қоршаған ортаға, табиғатқа ұзақ жылдар 

бойы  тигізіп  жатқан  кері  әсері.  Табиғаттан  ӛзіне  керек  затты  алып,  табиғи 

ресурстардың бәрін  сарқылмайтын,  таусылмайтын  пайда  кӛздері  деп ойлап,                  

оны ұқыпсыз күтуі.  

Дүниежүзіндегі жиі болатын экологиялық апаттар уақыт ӛткен сайын 

артып  келеді.  Әсіресе,  кӛктем  мезгілінде  мұздықтардың  еріп,  ауыл-

аймақтарды  су  шалуы.  Жауын-шашын  мӛлшерін  реттеп  отыратын  жүйенің 

дұрыс  істемей,  мұхиттардың  су  тасқынына  әкеліп  соқтыруы.  Қала  ішіндегі 

зиянды  қалдықтар  қалдыратын  ірі  ӛнеркәсіптік  зауыттардың  кесірінен  ауа 

қабатының  тесілуі  жиі  қайталанып  жатыр.  Мысалға  айта  кететін  болсақ, 

ӛзіміз  тұрып  жатқан,  Алматы  қаласының  ең  ӛзекті  экологиялық 

проблемалары  ол  автокӛліктердің  кӛп  болу  есебінен  ауаға    лас  түтіннің 

шығуы,  адам  баласының  тазалықты  сақтамай,  қоқыс  тастауы  және  қаланың 

кеңуі  әсерінен  мегополис  ортасындағы  зауыттардың  ауа  ластауы.  Кӛліктен 

бӛлініп  шығатын  газдардың  ішінде  205-тен  астам  зиянды  заттар  бар.  Оның 

жартысы  толық  жанған  болса,  келесі  жартысы  толық  емес  (шала)  жанған 

кӛмірсутектер.  Шала  жанып  шыққан  кӛмірсутектер,  әсіресе  машина 

қозғалтқышы  ақырын  істеп  тұрғанда  кӛп  бӛлініп  шығады,  яки  кӛлік 

кептелісте  тұрған  кезде.  Сапасы жоғары  бензин құйып,  кептелісте  барынша 

аз  тұрған  кӛліктерден  бӛлініп  шығатын  жанбайтын  кӛмірсутегінің  тотығы 

2.7%  -ы  құайды,  ал  машина  жылдамдығын  азайтқанда  оның  кӛлемі  7%-дан  

артып түседі. Бұл заттар адам организміне енетін болса, қан гемоглобині мен 

байланысқа  түсіп,  оттегінің  ұлпаларға  жетуіне  кедергі  тудырады,  ӛкпе 

ауруларының күрт ӛршуіне алып келеді. Ал, қозғалтқышы дизель отынымен 

жүретін  кӛліктерден  ауаға  зиянды  заттар  2  есе  аз  шығады.  Бір  жыл  ішінде 

зиянды  қалдықтардың  атмосфера  қабатына  шығу  кӛлемі  232(мың)  тоннаны 

құрайды. Алматы қаласы ӛз республикамызда лас қалалар тізімінің алдында 

тұр. Әлем бойынша ең лас 25 қалалар тізімінен де қалысар емес.  

Жалпы,  біздің  қаламызды  географиялық  тұрғыдан  алып  қарағанда, 

экологиялық  қолайсыз  жерде  орналасқан.  Жоғары  да  атап  ӛткендей,  ауаға 

зиянды газдардың шығуынан бастап, жиі болатын жер сілкінулерге дейін.  

Кӛптеген  мемлекеттердің  экологиялық  проблемаларды  шешу 

стратегияларының  мәні  -  табиғи  ресурстарды  ысырапсыз  игеру  және 

табиғатты  аялап,  тазалықты  ұстау  болып  отыр.  Біздің  республикамыздада 

осындай  шаралар  іске  асырылып  жатыр.  Айта  кететін  болсақ,  «Жасыл  ел» 

стратегиясының  арқасында,  Алматы  қаласында  кӛліктерді  газға  кӛшіру  ісі 

жақсы даму үстінде. Алматыда алдыңғы жылы  республика бойынша алғаш 

рет муниципалды автобус паркі құрылды. Бұл стратегияны дамыту үшін қала 

әкімдігінен және Еуропалық даму және қайта құру банкінің тӛменгі пайызды 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

190 

 

кредиттік  қаржысынан  жаңа  автобустар,  газбен  жүретін  такси  кӛліктері 

сатып  алынған.  Толықтырып  айтатын  болсақ,    600  автобус  пен  300  такси 

сатылып  алынды.  Ағымдағы  жылы  троллейбустердің  тозуына  байланысты, 

195 жаңа троллейбус сатып  алынған болатын. Осы жылы трамвай рельстері 

жӛндеуден ӛтіп, шетелден жаңа трамвайлар сатып алынуы кӛзделіп отыр. 

Экологиялық  білім  беруге  тоқталатын  болсақ,  экологиялық  білім 

туралы  ақпарат  таратуды  мемлекеттік  және  жергілікті  басқару  органдар, 

бұқаралық  ақпарат  құралдары  арқылы  заң  жүзінде  жүзеге  асырады. 

Экологиялық  пәндерді  мектеп,  жоғарғы  және  орта  білім  беру  орындарында 

оқытуға барынша кӛңіл бӛлінуде. Қоршаған ортаға зиянын тигізетін жұмысқа 

байланысты  лауазымы  жоғары  адамдар  мен  мамандардың  қажетті 

экологиялық  даярлығы  болуға  міндеттелініп  жатыр.  Бастықтар  мен 

қызметкерлердің  кәсіби  даярлығын    аттестация  тапсыру  кезінде  ескеріледі. 

Қоршаған  ортаны  күтуге,  аялауға  Қазақстан  Республикасының  Заңында 

ерекше кӛңіл бӛлінеді.  

Бұдан  шығаратын  негiзгi  түйiн,  ғылымда  ―экология‖  ұғымының 

негiзiн  алғаш  болып  қалыптастырған  немiс  ғалымы  Эрнест  Геккельдің 

айтқанындай:  ―қоғам  мен  табиғаттың,  қоршаған  ортаның  қатар  ӛмiр  сүруi 

бiр-бiрiмен  тығыз  байланысқан  заңдылық.  Қоршаған  табиғи  орта  —  адам 

тiршiлiгiне,  шаруашылығына  қатысты  әлеуметтiк  және  экономикалық 

қажеттiлiктердi  ӛтейдi,  оның  байлығын  дұрыс  пайдалана  бiлсе,  ол 

сарқылмайтын игiлiк кӛзi‖ болмақ. 

Қорыта айтқанда, қоршаған ортаға, табиғатқа қамқорлық жасау, оның 

бар  байлығын  мейлiнше  ұтымды  пайдалану,  қорғау  және  кӛркейту  бүгінгі 

күнде  басты  іс.  Табиғатымыз  қанша  бай  болғанымен,  оның  кӛптеген 

ресурстары шексiз емес екендiгiн ӛмiрдiң ӛзi дәлелдеп отыр. Сондықтан да, 

экологиялық  бiлiм  беру  мен  тәрбие  әр  адамның  табиғатты  қорғауға  жәй 

қарамауды үйретiп, әрқашанда қоршаған ортаны қорғауға үйретуді кӛздейдi.  

Осы проблемалардың шешілуіне  менің мынадай ұсыныстарым бар: 

1.Таза жанатын, экологияға аз зиянын келтіретін жанармайлар керек; 

2.Ескі  автокӛліктерді  барынша  азайтып,  орнына  тоқ  және  газбен  жүретін 

кӛліктерді қолдану керек; 

3.Қоқыс тастаған адамдарға заңды күшейту керек; 

4.Қоқыстарды саралап, қала шетіне апарып кӛмудің орнына ӛңдеу керек; 

5.Табиғи ресурстарды ұқыпты пайдалануға жауапкершілікті күшейту керек; 

6.Үздіксіз экологиялық білім беруді барынша ұйымдастыру керек; 

7.Салауатты ӛмір салтын дамыту үшін, кӛліктің орнынан велосипед айдауды 

қолға алу керек. 

 

Әдебиеттер: 

1.  https//stat.gov.kz 

2.Пособие для Учителей «Школа Устойчивого Развития», Кыргызстан, 2009, 

175 с. 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

191 

 

3.Абдусамадов А.С., Абдурахманов Г.М., Карпюк М.И. Современное 

состояние и эколого-экономические перспективы развития. – М.: Наука, 

2010.- 496 с. 

  

Қысқаша тҥйіндеме 

Экология  мәселесі  бүгінгі  таңдағы  адамзат  ӛркениетінің  аса  ауқымды 

проблемаларының бірі болып отыр. Аталмыш проблеманың пайда болуының 

басты  алғышарты  -  қоршаған  ортаға  адамзат  перзентінің  антропогендік  һәм 

техногендік  ықпалдарының  ұзақ  жылдар  бойы  тигізіп  келген  әсері  деп 

тұжырым  жасауымызға  болады.  Экономикалық  дамудың  кешенді 

стратегиялық  бағытын  таңдауға  мәжбүр  болған  кӛптеген  мемлекеттердің 

жоспарлы  әрекеттері  -  әсіресе  табиғат  ресурстарының  байлықтарын 

ысырапсыз игеру үрдістерін қалыптастырды.  

 

Краткое резюме 

Вопросы охраны окружающей среды на сегодняшний день является одной из 

самых больших проблем человеческой цивилизации.Основной предпосылкой 

для  возникновения  проблемы  антропогенного  воздействия  на  окружающую 

среду,  при  рождении  ребенка  человек  проводить  технологические 

инициативы,  можно  сделать  вывод,  что  эффект  прикосновения  в  течение 

длительного  времени.Экономическое  развитие  многих  стран  были 

вынуждены  выбирать  стратегическое  направление  запланированных 

мероприятий  -  особенно  в  возникающем  развитии  потерь  богатства 

природных ресурсов. 

 

Executtive summary 

Environmental  protection  is  by  far  one  of  the  biggest  problems  of  human 

civilization.The  main  prerequisite  for  the  emergence  of  the  problem  of  human 

impact on the environment, at birth a person to carry out technological initiatives, 

it  can  be  concluded  that  the  effect  of  touch  for  a  long  time.The  economic 

development of many countries were forced to choose the strategic direction of the 

planned activities - particularly in the emerging development of the loss of wealth 

of natural resources. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

192 

 

ӘОЖ 338.488 (574.)       

Сулейменова Н.Ж. , Намазбаева З.Е., Маженова Ж. А. 

Университет «Нархоз»., аға оқытушы 

 

ТУРИЗМ КӘСІПОРЫНДАРЫНДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛЫҚ 

ТЕХНОЛОГИЯЛАР 

Кілтті  сӛздер:  Туризм,  туристік  индустрия,инновация,  брондау  және 

резервлеу,  ҒДК,    «Amadeus»  ,«Fidelio»,  3D  туризм,  Е  туризм,  электрондық 

және вертуальдық жүйелер. 

Ключевые  слова:  Туризм,  туристическая  индустрия,  бронирование  и 

резервирование,  «Amadeus»,  «Fidelio»,  3D  туризм,  Е  туризм,  электроннные 

виртуальные системы. 

Keywords: Tourism, Travel industry, booking and reservation, «Amadeus», 

«Fidelio», 3D tourism, e-tourism, electronical virtual systems. 

 

Дүниежүзі  бойынша  ел  экономикасының  дамуына  ақпараттық  –

коммуникациялық  технологиялардың  әсері  мол.  Жаңа  инновацияны 

қоғамның қызмет ету барысында қызметтің түрлі салаларында енгізу қазіргі 

заманның  талабы.  Инновациялық  процессер  экономикалық  дамудың  жалпы 

заңдылықтарына бағынса да, оның ӛзіндік спецификалық ерекшеліктері бар. 

Бұл  ӛз  кезегінде  туристік  бизнеске  де  тәуелді.  Себебі,  туристік  индустрия 

әлеуметтік сфераға да қатысты сала[1].                                                     

Жалпы инновация туризм индустриясы үшін және халықтың күнделікті 

тұрмыс  тіршілігі  үшін  қажет  заманауи  жаңа  құралдар.  Туризм 

индустриясына  инновацияларды  ендіру  қазіргі  таңдағы  ғаламдық  маңызды 

мәселелердің бірі.   

Сонымен қатар, туризм қоғамда әлеуметтік-экономикалық жүйенің бір 

бӛлігі  болып  табылады.  Жаңа  инновацияны  енгізу,  тауарлар  мен  қызмет 

кӛрсетулерді жетілдіру, ӛнім және қызметтер ассортиментін кеңейту арқылы 

туристік  бинесті  дамытуға  болады.  Сонымен  қатар,  қазіргі  таңда  туризм 

индустриясында жаңа технологияларды пайдалану да ӛте тиімді. Ӛз кезегінде  

инновация  -  ескі  нарықты  кеңейтіп  жаңа  нарықты  қалыптастыруға 

кӛмектеседі.  Қазіргі  таңдағы  инновациялардың  алғашқы  мүмкіншілігі 

маркетингтік  зерттеу  жүргізуге,  электрондық  пошта  тарату  мен  бәсекелік 

алдындағы ерекшелігін біліп отыруға кӛмектеседі. Осы мақсатты негізге ала 

отырып, туристерге сапалы дәрежеде әрі тез қызметтер кӛрсету мақсатында 

туризм  индустриясына  жаңа  инновацияларды  пайдалана  отырып  тиімді 

қызметтер кӛрсету қазіргі таңдағы әрбір туристік мекеменің негізгі мақсаты 

болып отыр деуге де болады. 

Туристік салада инновациялық қызмет негізгі үш бағытта дамиды: 

1.  Туристік  бизнесте  инновацияны  енгізу  (ұйымдық  инновация), 

туристікбизнес  пен  кәсіпорынның  дамуымен  тығыз  байланысты,  ол  ӛз 

кезегінде құрылымдық жүйені қайта ұйымдастыруды, қызмет ету барысында 

соңғы инновацияны енгізе отырып және де озық технологияларды пайдалану 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

193 

 

арқылы  бәсекелес  субъектілерді  нарықтан  ығыстыруға;  кадар  саясатында 

инновация  (кадарларды  жаңарту  және  ауыстыру,  біліктілікті  жоғарлату, 

қызметкерлерді  қайта  даярлау  курстарынан  ӛткізу,  және  ынталандыруға); 

шаруашылық және қаржылық қызметтегі инновация  (есеп беруде заманауй 

нысандарды  енгізу,  ал  ол  ӛз  кезегінде  кәсіпорынның  даму  тұрақтылығын 

қамтамасыз етуге мүмкіндік береді). 

2. 

Маркетингтік 

инновация, 

белгілі 

уақытта 

мақсатты 

тұтынушылардыңқажеттіліктерін  қамтамасыз  етуге  және  тұтынушыларды 

тартуға мүмкіндік береді. 

3.  Мерзімді  инновация  (ӛнім  инновациясы),  туристік  ӛніснің 

тұтынушылық  қасиеттерін  ӛзгертуге  бағытталған  (яғни,  жаңа  маршруттар, 

жаңа эскурсиялар ұймдастырулар), және де оны жаңа нарықта позициялау,ӛз 

кезегінде кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттырады.   

Осылайша,  туристік  индустриядағы  инновациялық  қызмет  – 

қолданыстағы ӛнімді ӛзгертуге және жаңа ӛнімді нарықта енгізуге, қонақ үй, 

кӛлік  және  басқа  да  қосымща  қызметтерді  жетілдіруге,  жаңа  нарықты 

меңгеруге,  жаңа  ақпараттық  және  телекоммуникацилық  технологияларды 

енгізуге  және  ұйымдастырушы  –  басқарушылық  қызметтің  заманауи 

нысандарын енгізуге бағытталған. 

Қазіргі  таңда,  елімізде  инновациялар  туризм  индустриясының 

нысандары  бойынша  негізінен  қонақ  үйлер  мен  мәдени  орындарда,  кӛңіл 

кӛтеру орындарында, әуе компанияларында кеңінен қолданыла бастады.    

Әсіресе,  брондау  және  резервілеу  жүйелері  туризм  индустриясында  

кең қолданысқа ие болып, барлық маңызды ақпараттардың негізгі кӛзі болып 

отыр, сонымен қатар ол туризм индустриясында турӛнімді ӛткізудің бірден-

бір  жолы  болып  табылады.  Заманның  талабына  қарай,  туристік  ӛнімдерді 

брондау  мен  резервлеудің  әртүрлі  электрондық  жүйелері  пайда  болды. 

Әсіресе, 

қонақүй 

шаруашылығында 

тұрақтылыққа 

жетуге 

және 

бәсекелестікке  қарсы  тұруда  орындарды  брондау  жүйелері  маңызды  орын 

алады.      Брондау  жүйелерінің  дамуында  бірнеше  мәселелер  туынауы  да 

мүмкін. Оларға: 

- қымбат лазерлі принтерлермен қымбат құрылғылар алу мәселесі; 

- 

осындай 

құрылғыларды 

меңгерген, 

осы 

құрылғылармен 

жұмысжасайтын мамандардың жетіспеуі; 

- 

техникалық  нысандарды  орналастыруға  қажетті  территория 

мәселесітағы бар. 

Алайда, интеграцияның ӛсуіне байланысты брондау жүйелерін енгізуге 

қажеттіліктер  артуда.  Мұндай  жүйелер  туристік  ұйымдардың  тұрақты 

дамуына да, қонақүй шаруашылығының жетістіктерге жетіп нарықта бәсеке 

қабілеттілігін  арттыруға  да,  мейрамханалық  бизнестің  мүмкіндіктерін 

кеңейтуге ықпалы зор. Сонымен қатар, соңғы жылдары әуе кӛлігі саласында 

компьютерлік  жүйелердің  терең  дамуы  және  компьютерлік  брондау 

жүйелерін брондау арқылы кӛптеген пайда түсіреді. Бұл компьютерлер CRS 

(Computer  Reservation  System)  осы  күрделі  жүйе  авиабилеттерді  резерв 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

194 

 

жасауға арналған. Брондау жүйесінің тарихына үңіле қарайтын болсақ, ҒДК 

(ғаламдық  дистрибьютерлік  компаниялар)  кӛпшілік  алдында  болған.  ҒДК  – 

күнделікті  билеттерді  тез  және  ыңғайлы  брондауға,  қонақүй  номерлерін 

бекітуге,  автокӛліктерді  жалға  алуға  мүмкіндік  береді.  Жалпы  дүниежүзі 

бойынша  Amadeus,  Galileo,  World  Span,  Sirena,  Master  tour,  Charter  over, 

Эдельвейс, Борсум, Эдельлайн, жүйелері бар. ХХ ғасырдың 60-жылдарында 

Apollo (United airlines) және  Sabre (American airlines) резервілеу жүйесі пайда 

болды.  Осы  екі  жүйе  алғашқы  болып  әуекомпаниялардың  терминалына 

енгізілген (1кесте). 

Ерекшеліктері:  әуекомпаниясының  жұмысын  жеңілдетіп,  кӛптеген 

шығындарды  азайтуғакӛмегін  тигізеді;  клиенттерді  дер  кезінде  билетпен 

қамтамасыз  етеді;  әуе  компанияларының  қызметкерлер  санын  қысқартып, 

компанияға солардың еңбекақысын сақтайды [2]. 

1 кесте – Саяхатка арналған онлайн сервистік ҒДК жүйелері 

 

ҒДК 

Бос уақыт 

Корпоративтік 

Amadeus 

Opodo 

Amadeus  e-Travel 

managment 

Sabre 

Travelocity,оған қосылады: 

lastminute 

Worldchoise travel  

Zuji 

Travelocity 

business 

Travelport 

Orbitzпакетакциясынбақылауындаұстайды, 

оғанкіреді:  

Cheap tickets 

Ebookers 

Hotelclub 

Rates to go 

Traversa 

Бизнеске  арналған 

Orbitz 

 

 

Сонымен  қатар,  қазіргі  таңда  туристік  және  қонақ  үй    бизнесі  үшін 

арнайы бағдарламалық ӛнімдерді   шығарумен  бірнеше   ресей   фирмалары  

айналысады: «Арим – Софт» («Tur Win», «Чартер», «Овир» бағдарламалары 

),»  «Само-Софт»  (  «Само-  Тур»  бағдарламасы),    «Мегатек»  компаниясы  ( 

«Мастер-Тур»  бағдарламалық    кешені),    «Туристік  технологиялар» 

(«Туристік кеңсе» автоматтандыратын  бағдарламалық кешен ), және  т.б [3]. 

Мейрамханадағы  және  қонақүйдегі  қызметті  автоматтандыру  мақсатымен 

Fidelio  FB  және  Micros,  бағдарламалары  қолданыла  алады,олар  бір-бірімен 

тығыз байланысты жүйелер.  

Сонымен  қатар,  қазіргі  таңда  туризм  индустриясында  қосымша  жаңа 

автоматтандырылған  бағдараламалар  қолданылуда.  Атап  айтар  болсақ,  Е 

туризм – онлайн бағдарламасы. 

Е  туризм  –  бұл  түпкі  тұтынушыларға  туристік  қызметтерді 

делделдерсыз  тура  қамтамасыз  ететін  онлайн  қызметі.  Сонымен  қатар,  ол 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

195 

 

туристік  онімді  ӛндірушілер  мен  турагенттерді,  және  де  делдалдарды 

байланыстыратын ақпараттанған жүйе. 

Электронндық  туризм  –  жұмыс  орнында  отырып,  тіпті  ӛз  үйінде 

отырып,  шетелдердегі  кӛркем  ескерткіштер  туралы  видеолар  қарап,  тамаша 

жерлерге виртуалды саяхаттау, және де сайттарды қарау, (туристік саяхаттар 

туралы  ғылыми  тақырыптарда)    онлайн  конференцияларға  қатысу.  Осының 

барлығы туристік индустрия саласындағы  инновациялық процесстер болып 

табылады. 

Қазіргі  нарықтың  талабына  сай  мамандарды  даярлау  үшін  оқу 

барысында  туроператорлық  қызметті  толық  игеру  үшін  CRS    жүйелерді 

тәжірибелік  түрде  толық  енгізуіміз  керек.  Ӛз  университетімізді  мысал 

ретінде  қарастыратын  болсақ:  «5В090200-  туризм»  мамандығының 

студенттері  Амадеус  бағдарламасының  оқу  курстарынан  ӛткен.  Арнайы  № 

330      аудиторияда    брондау  және  резервлеуге  қажетті  барлық  құралдармен: 

компьютерлермен    жабдықталған  және  де      «Amadeus»  және  «Fidelio» 

брондау  жүйесі  қосылған.  «Amadeus»    жүйесі  қызметтің  кең  спектрін 

ұсынады,  әуе  компаниялары  негізінде  билеттер  автоматты  түрде 

толтырылады.              «  Fidelio»      жүйесі    қонақ  үй        мен    мейрамхана    

бизнестері  үшін  Fidelio  FO (Fidelio  front office),  Fidelio F & B ( Fidelio food 

&  Beverage  )    мен    Fidelio  eng  сияқты    әйгілі    автоматтандырылған 

жүйелердің  ӛндірушісі  болып  табылады.  Осы  курсты  тамамдаған  кезде 

үлгерімі  жоғары  студенттер  қосымша  емтихан  тапсырып,  халықаралық 

жоғары дәрежедегі сертификаттар алады, яғни олар брондау қызметін жүзеге 

асыруға құқылы.     

Бұл жүйелерді инновациялық ӛнімдер қатарына жатқызуға болады. Оқу 

үрдісінде  осы  бағдарламаларды  пайдалану,  бұл  «Туризм»  мамандығы 

студенттерін  ертеңгі күні ӛзге ЖОО-ның студенттерінен озық тұрып, еңбек 

нарығындағы  бәсекеге  қабілеттіліктерін  арттырады.    Мұндай  тәжірибелік 

әдістерді  оқу  үрдісінде  қолдану,  барлық  студенттердің  оқуға  деген 

белсенділіктерін  жетілдіреді  және  де  нарықтың  жаңа  талаптарын  меңгеруге 

және  олардың  танымдық  мүмкіншіліктерін  арттырады.  Ал,  ол  ӛз  кезегінде 

оқу  үрдісінде  жаңа  білім  беру  бағдарламаларын,  оқытудың  инновациялық 

технологияларын  енгізеді,  оқу  үрдісін  ұйымдастыру  жүйесінің  сапалы 

ӛзгерістеріне  және  оның  жаңа  талаптар  мен  тенденцияларға  сай  тиімділігін 

қамтамасыз  етуге  алып  келеді.  Сонымен  қатар,  туризм  индустриясында 

білікті  маман  даярлау  сұрақтары  бойынша  шешім  қабылдау  үрдістерінде 

жұмыс  берушілердің  де  кең  қатысуын  қамтамасыз  еткен  жӛн.  Бұл  туризм 

саласында түлектерді даярлау сапасының жоғарлауына алып келеді.  

жүктеу/скачать 8,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: