44 қадам эл кітапшы

магазин
cаудасын арттыратын нақты
44 инструмент
Cәкен Ділімбет
Cәкен Ділімбет

магазин
Құрметті кәсіпкер!
Қолыңызда сіздің бизнесіңізді дамытуға көмектесетін нақты 
әдістерді ұсынатын нұсқаулықтар топтамасы. Дүкен бизнесін 
дамыту саласында 12 жылдық тәжірибесі бар маман Сәкен 
Ділімбет өзінің авторлық методикаларын ұсынады. Осы 
нұсқаулықтарды орындау арқылы сіз өзіңіздің кәсібіңізді келесі 
деңгейге көтере аласыз. Кітапшада практикалық кеңеспен 
қатар, заманауи интернет маркетинг құралдары кеңінен 
баяндалған. Ұсынылған кеңестер арқылы Сіз сауданы көтеру, 
клиенттің назарын ұстап қалу, дүкен ішін реттеу, акция өткізу 
заңдылықтарын, командаға адам алу мәселесі, олардың жұмыс 
тиімділігін арттыру секілді бизнестің дамуына маңызды 
әрекеттерді игересіз. Бастысы бәсекелесіңізде жоқ құралға ие 
боласыз. Нұсқаулық барлық тауарлық бизнесі бар 
кәсіпкерлерге арналады. 
Егер нұсқаулық ұнаса, мені белгілеп, стористе бөлісіп, постта 
жазсаңыз, мен үшін нұсқаулығымның тиімділігін өлшеуші құралы 
ретінде болар еді. Барлықтарыңызға рақмет. Сәттілік тілеймін! 
Құрметпен, Сәкен Ділімбет.

Ритейл (магазин) саласында 12 
жылдық тәжірибесі бар маман
Автоворонка және Вебинар 
бойынша эксперт
Инфобизнесмен
Бизнес аналитик
Бизнес жоспарды іске асыру 
жөніндегі спикер және консультант 
Толығырақ танысу үшін кнопкаға басыңыз
СӘКЕН ДІЛІМБЕТ
1
@saken_dilimbet
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ

Мақсатты аудитория – бұл сіздің өніміңді сатып алғысы келетін 
адамдар. Әлемде сенің өнімің көмектесетін адамдар бар. Олар 
дәл қазір оны іздеуде. Өз мақсатты аудиторияңды білмеу ақша 
мен уақыттың бос кетуіне әкеледі.
Мақсатты 
аудиторияңды 
қаншалықты 
нақты 
білсең, 
соншалықты клиенттеріңізді тезірек табасыз. Сондықтан, 
клиенттерді талдауға көбірек уақытыңызды арна.
УТП – сені басқа компаниялардан ерекшелейтін аудиторияға 
айтар ұсынысың. Осы ұсыныс оларды “неге именно сенен алуым 
керек?”- деген сұрағына жауап береді және сенің парақшаңда 
қалуына итермелейді.
“Очистить пятна, с которыми другие не справятся” - деген 
УТП-ны Comet қолданды. Осы ақпаратты айта отырып, олар өз 
тауарларыңның ерекшелігін көрсетіп, тауарды сатып алатын 
мақсатты аудиторияның жанды жеріне тиді. Ол тиісінше 
сатылымның артылуына әсер етті.

Мақсатты аудиторияңды нақты біл
УТП (Уникальное Торговое Предложение)

2

УТП-дан айырмашылығы - уақытша ұсыныс жəне нақты дедлайн 
бар. Мысалы: Акция “1+1” , “ 2+1” ,” 48 сағаттың ішінде” - 
деген күнде кездестіріп жүргендер ұсыныстар оффер* болып 
табылады.

Оффер (Offer) – ұсыныс білдіру арқылы клиент 
санын арттыру
Интернет сайттың басты артықшылығы - оффлайн точкаға 
барып жүрмей-ақ, кез келген жерде барлық ассортиментпен 
толық танысу мүмкіндігінің болуында .Яғни, сені , тауарыңды 
білмейтін клиент - сайтқа кіру арқылы барлық сұрақтарына 
нақты жауап алады, өзіне ұнаған затын таңдап, ол тауардың 
толық ерекшеліктерімен танысады.
Соңында артық сұрақсыз сату бөліміне заказ беру бойынша 
ғана жазады Бірақ, тек бір-ақ сайт жасап қоя салу емес, оны 
үнемі жаңартып отыру қажет.

Интернет сайттың болуы
оффер* - бұл клиентке өнімнің немесе қызметтің артықшылықтарын нақты анықтайтын 
сату ұсынысы.
3

Call to action* болмаса, тауарыңды ұсынуға жұмсаған бар 
еңбегің еш кетті дейтін сөз. Себебі, клиент іс-әрекетке 
шақыратын құралдар (нақты рассылка , байланыс номері ) 
болмаса, сіздің постыңыздан, ұсынысыңыздан босқа өтіп кетеді 
және өзіне керек тауарын басқа конкуренттерден алатын 
болады.
Мысалдар: (әрекетке шақыратын сөздер) инстаграмдағы 
постқа, стористегі, таргеттегі видео, текстке арналған 
«подробнее» батырмасын бас, төмендегі сілтемеге өт, ұнаса 
«+» батырмасын бас.

Әрекетке итермелейтін құралдар (Call To Action)
Қазір 80% интернет қолданушылары онлайн түрде видео 
қарайды. Яғни, видео контент клиенттерге кәдімгідей әсер етеді. 
Видеоның дауысына, әуеніне және локациясына мән бер. Бұл 
қатты әсер етеді. 1 минут ішінде ерекше роликтер, дыбыстар 
арқылы аудиторияның назарын аудартады , продажаның 
конверсиясын көбейтеді, тауарыңыздың нақты ерекшеліктерін 
көзбе-кез видеода көреді.

Сатылым әкелетін видео креатив
CTA* - бұл сайтқа кірушілерді немесе постты оқушыларға белгілі бір әрекеттерді 
жасауға ынталандыратын және итермелейтін графикалық элемент, мысалы: сатып ал, 
жүктеп ал, + қойып кет, рассылкаға жазыл және т.б.
4

Визуально суық аудиторияны сенің клиентіңе айналдырады.
Қандай болуы керек?
•Клиенттердің назарын аударту үшін - уау эффект беретіндей 
ерекше дизайнда;
•Қысқа (нақты алатын пайдасы жазылған);
•Стандарттық форматта жасалған; (Инстаграмдағы пост үшін 
1:1, сториске 9:16) 
•Сall to action бар (әрекетке шақыру)

Сататын фото баннер
Сол жерде пайдалы контент, арнайы ұсыныстарыңды жіберіп 
тұруға болады. Жаңа тауарлар түсімі болған кезде немесе 
жеңілдік, конкурс туралы алдын ала ақпарат берілуі керек.

Рассылка: СМС, email, whatsapp. Telegram-да 
каналдың болуы
5

Билл Гейтс “бизнесің әлеуметтік желіде болмаса өледі” – деп 
айтқандай, кез келген бизнесті онлайнға көшіру маңызды. Ал, 
осы СММ мамандары - сенің тауарыңды инстаграмда дұрыс 
«упаковка» жасау арқылы онлайн түрде сатады. Интернеттегі 
сені мүлде танымайтын аудиториямен компанияңды, өнімдеріңді 
таныстырады және оларға сені қайта - қайта көрсетіп, тұрақты 
клиентке айналдырады. Жалпы айтқанда, магазин саудасын 
кемінде 2 -3 есе өсіруге себепші болатын мамандар

SMM маманы міндетті түрде болуы керек
Өз тауарыңды ұсынарда оның тек фотосы ғана емес, клиентке 
мощно әсер ететін сөздерді болуы маңызды. Басында айтып 
кеткен оффер, УТП- ны да клиентке жүйелі түрде оңай, әрі 
клиенттің сатып алуына итермелейтіндей етіп жазатын адам - 
осы копирайтерлер.
Копирайтер* алу арқылы уақытыңды үнемдейсің, дұрыс 
текстпен клиенттің жанды жеріне тиіп, саудаңды арттырасың.

Копирайтингті бүгін қолға ал
Копирайтер* – сіздің өніміңіз жайлы клиенттің сатып алуға итермелейтіндей қылып мәтін 
жазатын маман. 
6

Сататын товарыңды дұрыс фотофон мен освещениеде түсіруді 
үйрен немесе арнайы маман жалда. Интернеттен басқа 
адамдардың суретін жүктеп алуға және сізге қатысы жоқ 
суреттерді салуға болмайды. 
«Товарный вид» əрқашан маңызды, ол - клиенттің сатып алуына 
тікелей əсер ететін фактор.
Өз тауарыңды ұсынарда оның тек фотосы ғана емес, клиентке 
мощно әсер ететін сөздерді болуы маңызды. Басында айтып 
кеткен оффер, УТП- ны да клиентке жүйелі түрде оңай, әрі 
клиенттің сатып алуына итермелейтіндей етіп жазатын адам - 
осы копирайтерлер.
Копирайтер сіздің мақсатты аудиторияңызға дәл тиетін, 
сататын мәтін жазып береді, сол арқылы сіз танымалдығыңызды 
өсіріп, саудаңызды еселейсіз. 

Тауарлардың фотосессиясы
Блогерлермен бартер немесе таныстарыңа сенің 
тауарың туралы айтқызу

7

Компанияларға арналған приложение , клиенттермен оңай 
байланыс орнатуға көмектеседі. Сатып алуға дайын клиент, 
өніміңізге қызыққан клиент деп әртүрлі бағытта, түстермен 
ажыратып қоюға болады. Сонымен қатар, автоответчик 
орнатуға болады. Яғни, 24 сағат бойы сені онлайн болмаған 
кезде де автоматты түрде жауап береді
Таргет - бұл сенің тауарыңды тікелей клиентке көрсетіп, оны 
әрекетке 
шақыратын 
трафикалық 
жарнама. 
Негізгі 
жасалалынатын жұмысы - facebook арқылы өзіңнің мақсатты 
аудиторияңа жарнама жіберу.
Мысалы: балалар киімін 22-35 жас аралығындағы аналарға 
ұсыну керек. Ретаргет - бұл саған таргет арқылы келген 
лидтарды* номері арқылы аудиторияға қайта реклама жіберіп, 
өз тауарыңды барынша көп көрсетудің және сатылымға әкелетін 
құралдың бір түрі.

Whats App Business-тің мүмкіншіліктері
Магазиніңдегі тауарды таргет/ретаргетке жіберу

Лид* - бұл сіздің не істейтіндігіңізге - сіздің компанияңызға, өніміңізге немесе 
қызметіңізге қызығушылық танытқан адам.
8

Өз тауарыңның сайты, инстаграм аккаунты болмаса да, сен 
тегін площадкаларға реклама беру арқылы өз өніміңді 
ұсынуыңа болады. Сатылым қатты жоғары болмаса да, 
қосымша сатылым әкелетін құрал ретінде қолданып отыруға 
болады. (Olx.kz , market.kz , satu.kz , avito.kz , alfa.kz) Бірақ, бұл 
жерлерге реклама берген кезде де өзіндік сақталатын 
ережелері бар, соларды ескеру клиенттерге тауарыңыздың 
дұрыс көрінуіне көмектеседі.
Орналасу жерінің болуы – клиентке маңызды пункттардың бірі. 
Яғни, клиенттерді онлайн түрде қыздырып алғаннан кейін, 
магазин точкасына келерде, оның уақытын алмай, ешқандай 
қиындықсыз, сені оңай таба алуы керек. Бұл да конкуренттер 
арасында сенің репутацияңды көтеруге көмектеседі.

Olx.kz Market.kz Satu.kz Avito.kz тегін жарнама 
площадкалары
2 gis, Yandex Карта, Google-да магазиннің мекен 
жайы болсын

9

Әр күніңнің продуктивно өтуі таңыңды қандай настроймен 
бастағаныңа тікелей байланысты. Сондықтан таңертең 
командаңмен шағын жиналыс жасап, мотивация беру арқылы, 
олардың жұмысқа ДЕРЗКИЙ көңіл күймен келуіне әсер ете 
аласыз. Таңғы жаттығу да сіздің жеке күйіңізді дұрыстап, 
тиімділігіңізді арттырады. 
Магазин саудасының артуы үшін сатушыларға үнемі 
мотивация беріп отыру да әсер етеді. Жалпы, мотивацияның 
түрлері көп. Бірақ, магазин сатушыларына көбінесе әлеуметтік 
мотивация қажет болады. Әлеуметтік мотивация беру арқылы 
оның ойы өзгереді , жұмысына жауапкершілікпен қарайтын 
болады және жұмыс берушіге үлкен сенімділікпен қарай 
бастайды.

Күніңізді тиімді әдеттерден бастаңыз
Магазиніңдегі сатушыларды әрдайым қолдаңыз. 
Мотивация беріңіз

10

Сатушыларда бірдей форманың болуы – ең керекті салынуы 
керек инвестицияның бірі. Бұл әрекет – сенің компанияңның 
имиджін көтеруге , бренд ретінде клиенттердің есінде қалуыңа 
себепші болады.
Жеңілдіктерді дұрыс қолдану, сенің сатылымыңның өсуіне , 
сонымен қатар потенциалды клиенттердің назарын аудартуға 
мүмкіндік береді.
Бірақ тым жиі жасама.
Назар аудар! Кез келген жеңілдіктің себебі болуы керек. Ол 
болмаса тауарыңыңыздың құны төмендейді. Клиентке статус 
беруде маңызды (мысалы: алғашқы 100 адам қатарына 
кірсең...)

Магазиндегі сатушының арнайы формасы болсын
Конкурс, ұтыс ойындар, ажиотаждар

11

Бюджеттік жоспар - онлайн\ оффлайн 
ф о р м а т т а ғ ы 
магазиндерге керек қаржылық құрал. Магазин ашу барысында 
жаңа кәсіп бастағандардың 80 % -ы бюджеттік жоспар 
болмауынан көп қателеседі.
Бұл жоспардың ішінде - магазиннің барлық кіріс-шығыс және 
сатылым мен табыстың нақты бейнесін көрсететін цифрлар 
айқын беріледі.
Яғни, 1 айға , 3 айға немесе 1 жылдық КТА ( каленьдар 
торговой активности) Бұл сенің акциялық контентің. Осы арқылы 
, өз клиентіңе тұрақты түрде скидкалар мен акцияларды 
ұсынатын боласың. Бұл инструмент клиенттің сенің магазиніңе 
деген сенімділігін жоғарылатады.
Мысалы: КТА –ға сезондық акциялар,яғни, жаңа оқу жылына 
байланысты мектеп акциясын ұйымдастыру және т.б

Бюджеттік жоспар
Жүйелі акция жасау

12

SWOT анализ* - стратегиялық менеджменттегі ең нәтижелі 
инструмент SWOT-анализ барысында конкуренттердің 
төмендегі нәтижелер анықталды:
1. 
Мықты тұсы
2. 
Әлсіз тұсы
3. 
Мүмкіндіктері 
4. Қауіп-қатері
Конкуренттің мықты және әлсіз тұстары ішкі орта обьектісінің 
факторлары болып табылады. Яғни, сол обьекттің өзі әсер ете 
алатын факторлар .
Мүмкіндіктері мен қауіп қатері сыртқы орта факторына 
байланысты. Яғни, ол конкуренттің өзіне емес, айналасындағы 
факторларға байланысты.
Мысалы: магазин ассортиментін басқару – ішкі фактор, ал 
оны магазин кәсібіндегі ескеретін заңдар – бұл конкуренттің 
әрекетінсіз жүретін сыртқы орта факторы .

SWOT анализ (конкуренттермен)
SWOT талдау* - бұл стратегиялық жоспарлау әдісі. Ол адамға немесе ұйымға олардың 
мықты, әлсіз жақтарын, мүмкіндіктері мен қауіптерін бәсекелестікке немесе жобаны 
жоспарлауға байланысты анықтауға көмектесу үшін қолданылады.
13

Ағылшын тілінде мындай сөз бар: “ retail in detail” (ритэйл- это 
деталь).
Өзіңнің аналитикалық цифрларыңды көрмей, ешқашан 
магазин бизнесін дамыта алмайсың және оны білмей кәсібіңде 
алға басуда болмайды. Бұл сенің – дорожный картаң. Яғни, 
қайда кетіп бара жатқаныңды білу және әлсіз тұстарды дамыту 
жөндеу .
РнП (Рука на пульсе) отчет бізге кіріспен шығысты есептеуге 
мүмкіншілік береді. Осы отчет арқылы дүкеннің кірісін 
толыққанды жүйелендіруге болады
Аналитикалық қабілеттілігіңді көтер. РнП отчет 
(Рука на пульсе)

14
Егер РнП (Рука на пульсе) отчетының шаблонының 
электронды нұсқасын 
тегін алғыңыз келсе, менің 
@saken_dilimbet парақшама жазылып, дайрекке "шаблон 
РнП отчет" деп жазыңыз. Сол кезде біздің менеджерлер 
сізбен хабарласады.

15

Сату менеджері - бұл cіздің кәсібіңізбен мен клиентті 
байланыстыратын көпір . Менеджеріңізге сату техникасы 
бойынша сатуды, сөйлесуді үйретсең болды сізде сатылым 
100% болады.
Сату бөліміңде супер сатушы отырып 100 клиенттің 99-на 
сатқанын қаласаңыз, менеджеріңізді сату өнері жағынан 
дайындауыңыз керек!
Құттықтаймын. 
Сыйлық алу үшін кнопкаға басыңыз
, тосын сый бар 

Сату менеджерлерімен жұмыс істеу
16
БОНУСТЫ АЛУ

Клиентпен қалай сөйлесеміз? Оларды қалай заказ беруге 
дейін апарамыз?
– деген сұрақтар бәрінде бар шығар. Ол үшін клиенттің кез 
келген сұрағына алдын ала, больдарды жауып жазылған дайын 
сценарий – скрипт продаж болуы керек.
Сол арқылы сату менеджерлері де сенімділікпен жауап беретін 
болады. Скрипт продаж-бен клиенттерді ұстап қалып, 
конверсияны көбейтуге болады.

Скрипт продаж (әлеуметтік желілерде сөйлесу 
сценарийі)

Конкуренттерді үнемі не жасап жатқанын бақылап отыру 
арқылы, олардан ерекшелейтін жолды іздеп, клиенттерге 
басқаша ұсыныстармен әсер ету маңызды.
Кемі 3 конкурентіңізді көз алдыңызда ұстаңыз
17

Автоматизация түрлері:
UMAG
Мой склад PALOMA
Простой бизнес.
Осы автоматизация түрлері бойынша , толық ақпаратты 
гуглдан қараңыз.
Кәсіпкерлердің басты мәселесі әрі тұтынушының таңдауына 
әсер етер бірінші көрсеткіш - БАҒА!
Көп кәсіпкерлердің қателігі, бірінші шығынын есептейді. Ал, 
тұтынушыға ол қызық емес.
Өзіндік құнын ұмытыңыздар
Бағаны анықтайтын 5 көрсеткіш бар:
1. 
Нарық (Бағаны анықтайтын нарықтың экономикалық 
жағдайы)
2. 
Сапасы
3. 
Құрылымы немесе құрамы
4. 
Бренд 5. Бәсеке
Бағаны тым жоғары немесе тым төменде қоюға болмайды, ол 
тікелей сатылым санына әсер етеді

Магазин бизнесіндегі шығын мен кірісті көру үшін 
автоматизация керек
Бағаның тиімді қоюды үйрен 

18

Сервистің түрі көп. Жақсы қызмет көрсетуден бастап , тауарды 
алғанға дейін клиенттің жақсы пікірде болуын толықтай 
қамтамасыз ет. Сенің өніміңді тұтынушымен жақсы қарым 
қатынста бол, көңіл күйін сұра, алған заты ұнамаса возврат 
жаса. Егер брак тауарды беріп, сенен қателік кетсе, оның 
орнына компенсация жаса.
Карантин кезінде бәрі онлайн доставка жасай бастады. Бұл 
міндетті түрде болуы керек ұсыныс .
Бірақ, ең маңызды ескеретін нәрсе – дәл уақытында 
доставканың жасалуы және дұрыс жеткізілуін қадағалау. Ол 
үшін Яндекс, Wolt, Glovo секілді доставка жасайтын 
компаниялар арқылы жеткізуді жеңілдету керек. 

Барынша сервисіңді сат.
Доставка міндетті түрде болуы

19

Клиент товарды алғаннан кейін онымен кері байланыс жасау 
маңызды. Яғни, тауарды дұрыс жеткізілді ме, сайтта жазылған 
описаниеге сай болып, көңілінен шықты ма?, Менеджер сізге 
толықтай дұрыс қызмет көрсетті ме? - сол туралы ақпарат алу .
Клиентті бірінші реттен-ақ қажеттілігін өтеп, дұрыс сервис 
арқылы таңғалдыру – ол адамды ұстап қалып, Сіздің тұрақты 
клиентіңізге айналдыратын негізгі құралы.
Клиенттерден компанияның қай тұсы көбірек ұнағанын , келесі 
де нені ескеру керектігін, өз қосымша ұсыныстарын сұрау 
қажет.
Сол арқылы өнімізге немесе сервиске өзгертулер енгізесіз. 
Клиенттердің берген пікірлері – енді Сізге клиент болатын 
адамға сіздің өніміңізді сатып алуға сенімділік тудырады. 
Инстаграмда, стористе, магазинде оффлайн точкада опрос 
жасау. 

Доставкадан кейін немесе онлайн покупкадан 
кейін клиентке звонок
Клиенттің пікірлері және қосымша ұсыныс, опрос – 
анкета жасау.

20

Витрина полкада қалай тұруы керек, ценниктер қалай тұруы 
керек - осының бәрін қадағалау маңызды . Себебі, көп 
магазиндер осы проблеманы көп ескере бермейді, бұл – 
мерчендайзинг.* 
«Упаковка» - адамдарға сенің өнімің туралы бірінші реттен-ақ 
жақсы ощущение қалдырады, бренд ретінде қалыптастыруға 
көмектеседі.
Көп магазиндерде әсіресе азық түлік дүкендерінде 
жарамдылық мерзімі өтіп немесе жақындап қалған, жоғарыда 
тұрып қалады. Осындай тауарларды төменге қол жетімді жерге 
түсіріп, распродажа арқылы уақыты өтіп кетпегенше, барынша 
тез өткізу жолын іздеу. Киім дүкендерінде де, тұра осындай 
жағдай сезонға байланысты жиі қайталанады. 

Полка, оформление, упаковка
Ротация және Распродажа жасау

Мерчендайзинг* - бұл тауарларды сатуға және тауарларды сату орындарында сатуға 
дайындық әдісі: сауда сөрелерін, витриналарды безендіру, тауарларды дқрыс сауда 
алаңына орналастыру және тауарлар туралы ақпаратты ұсыну.
21

Күтпеген сыйлықтар жасау – клиентте Сіздің компанияңыз 
туралы жақсы бір әсер қалдыратын әдіс.
Cыйлық беруге келгенде аянып қалмаңыз.
Сізден 1 тауар алса, жанына 3 зат қосып берсеңіз клиент риза 
болып қалады және қайтып келетін болады. 
Тегін беретін затыңыз болса, клиентте “тегін осындай болса, 
ақылысы қалай болар екен” – деген ой келу керек.
Қазір адамдардың “покупательский поведениелері” өзгеріп 
жатыр.
Cол себепті тауардың сапасына және келеңсіз жағдайлар 
болған кезде возврат жасауға гарантия беру маңызды

VIP клиенттеріңізге күтпеген тосын сый (гив бокс) 
Возврат товара және гарантия качества

22

Дүкеннің іші, товарлардың қалай тұруы бəрі сатылымға əсер 
етеді. Соған барынша көңіл бөліңіз.
Магазин ішіндегі “золотая полка” – 120-160 см аралығында от 
пола тұруы керек. Бұл әдіс - полкадағы сатылымдардың 40 
%-дан жоғары үлесін құрайды.
Промоутерлер – сіздің оффлайн точкаңыздың жанында, 
просто өтіп бара жатқан адамдарға сіздің магазиніңіздің бар 
екенін немесе Сізде болып жатқан акция\конкурс туралы 
ақпарат беретін адамдар.

Мерчендайзинг тауарларды полкаға дұрыс қою
Офлайн магазиніңізде Сіздің тауарыңызды есіктің 
аузында ұсынатын Промоутердің болуы

23

Бәріне CRM жүйесі қажет! Тек СRM арқылы ғана бизнес дами 
алады.
CRМ (Тұтынушылармен қарым-қатынасты басқару) . Жалпы 
клиенттер туралы, сатылым туралы толық ақпарат, құжаттар бір 
ғана жүйеде EXCEL форматта сақталады. Оған клиенттер 
туралы мәліметтерді жинау, транзакцияларды басқару, 
бақылау 
менеджерлері, 
аналитика 
және 
болжау 
бағдарламалары кіреді.Бұл жоспарды жеңілдетеді, дұрыс шешім 
қабылдауды тездетеді және қателіктерді жояды.
CRM системалардың үнемі жұмыс жасауы маңызды. Себебі, 
менеджерлер қайта қоңырау шалуды ұмытып қалады, ал CRM 
өзіне барлық жұмысты міндеттеп жазып қояды. Көбінесе 
бұрынғы клиенттерді ұмытып кетеміз және барлық назарымыз 
жаңа клиенттерде болады. Базаны талдаңыз, әр сегментке 
ұсыныстар дайындаңыз. Ия, ия, тіпті дағдарыс кезінде де!
CRM система. Клиентская базаны жина және 
оның тиімді қолдану
Муляждан құтылу үшін поставщикке возврат жасаңыз, 
распродажа жасаңыз, егер себестоимость төмен болатын 
болса, “2+1” акциясы арқылы подарок ретінде қарастырып 
көріңіз.

Оффлайн магазиндегі «муляждардан» тез айырылу 
керек, себебі олар тек сіздің обороттағы ақшаңызды 
ұстап тұрады.

24

KPI* - (Ключевые показатели эффективности ). Әрбір 
сатушыларға KPI системасы арқылы план қойыңыз. Мысалы: 1 
айда 1 млн. продажа жаса, бонус ретінде 50,000 тг беремін . 
KPI туралы толық ақпаратты гуглдан көріңіз.
Кәсіп маңызды ма, кәсіпкер маңызды ма?
Барлығы осы сұраққа кәсіп деп жауап береді. Бірақ, ол қате 
пікір.
Кәсіп ол - магазин . Ал кәсіпкер ол - Сіз. Сіз дамымай, магазин 
ешқашан дамымайды.

KPI система және сатушыларға мотивация беру
Кәсіпті дамыту үшін бірінші Кәсіпкер даму керек. 
Білім алу, өзіңізге және командаңызға 
инвестиция жасау.

Ключевые показатели эффективности (KPI)* дегеніміз - мақсатқа жету немесе үдерістің 
оңтайлы дәрежесін өлшеуге көмектесетін сандық көрсеткіштер, атап айтқанда: 
нәтижелілік пен тиімділік.
25

БИЗНЕС = білім алу + әрекет ету + ішкі эмоцияңыз. Осы 
формула бойынша жеке - жеке дамыту жолдарын 
қарастырыңыз.
Егер қосымша сұрақтарыңыз болса, 
төмендегі кнопкаға басып сайтқа өтіңіз

Бизнестің формуласын мынадай:
26
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ